Wednesday, August 31, 2011

بیست و دو نماینده آذربایجان رای ندادن به لایحه 2 فوریتی نجات دریاچه اورمیه را انکار کردند



22 Azərbaycanli millət vəkili: Yalandı, Biz 2 foriyyətli layihiyə səs vermişik

بیست دو نماینده آذری زبان مجلس با ارسال نامه‌ای خطاب به هیات رییسه مجلس، خواستار پیگیری و حل فوری مشکل دریاچه ارومیه شدند


آن ها آورده اند: متأسفانه در برخی از سایت‌های خبری و سایت خبری مجلس، طرح دو فوریتی برای نجات دریاچه ارومیه، نام تعدادی از نمایندگان آذربایجان را منتشر کرده‌اند که به آن طرح رأی مخالف داد‌ه‌اند


آن هاضمن تکذیبآن، گفته اند: ما علاوه بر دادن رأی مثبت به دو‌ فوریت طرح، به شدت پیگیر حل مشکل دریاچه ارومیه هستیم و از هیات‌رئیسه محترم ، درخواست پیگیری و حل مشکل دریاچه را به طور کارشناسانه و فوری داریم


در ضمن دولت باید در قبال تبعات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاصل از روند خشک شدن دریاچه پاسخگو باشد


22 Azərbaycanli millət vəkili: Yalandı, Biz 2 foriyyətli layihiyə səs vermişik

İranın rəsmi xəbər ajanslarının yazdıqlarına əsasən İran Azərbaycan vilayətlərinin 22 millət vəkili, İranın məclisinin liderlərinə bir məktub yazıb və parlımanın sitəsi və xəbər ajansıların yazdığı xəbəri “yalan” dedilər.


İranın Sipahi Pasdaranının geçmiş fərmandehi (kumandanı): Möhsün Rizayiyə bağ

lı olan “Tabnak” sitəsi “Azəri dilli numayəndələr: Urmu Gülünün fəryadına çatın” başlıq xəbərdə yazdı; məclisin 22 Azəri dilli millət vəkili bir məktub yazıb və məclisin heyət rəyisinə verib və Urmu Gülünün prableminin fori həllin tələb ediblər.

Numayəndələr ki özlərin “Azərbaycan” və “Ərdəbil” numayəndələri tanıtdırıblar, ondan narahatdılar ki bəzi xəbər sitələri, o cümlədən; məclisin özünün xəbər sitəsi oların adların Urmu Gülünun qurumasilə mübarizənin 2 foriyyətli hayəhəsini imzalamiyənlərin və muxaliflərin listəsində gətiriblər.

Bu numayəndələrin şəhərləri və adları:

اسامی امضا کننده های این نامه به شرح زیر است





Sərdəştidən: Məhəmmədəli Pərtovi

محمدعلی پرتوی: سردشت







Məlikandan: Səlman Xudadadi

سلمان خدادادی: ملکان











Binabdan: Ziyaullah Ezazi

ضیاء الله اعزازی: بناب





Meşkin Şəhərdən: Yunus Əsədi


یونس اسدی : مشکین‌شهر










Makıdan: Süleyman Cəfərzadə


سلیمان جعفرزاده : ماکو










Mərənd və Culfadan: Sirus Sazdar


سیروس سازدار: مرند و جلفا










Urmudan: Səlman Zakir

سید‌سلمان ذاکر : ارومیه





Təbrizdən: Şəkur Əkbərnəjad,


شکور اکبرنژاد : تبریز









Əhər və Herisdən: Qulamhüsen Məsudi Reyhan


غلامحسین مسعودی ریحان : اهر و هریس







Urmudan: Nadir Qazipur


نادر قاضی‌پور : ارومیه






Xoydan: Muəyyid Hüseyni Sədr


مؤید حسینی‌صدر: خوی












Miyanadan: Məhəmmədriza Hcıəsğəri


سیدمحمدرضا حاجی اصغری : میانه










Bukandan: Məhəmmədqəsim Usmani


محمد‌قسیم عثمانی : بوکان










Sərabdan: Məcid Nəsirpur

مجید نصیرپور : سراب










Kəleybərdən: Ərsalan Fəthipur


ارسلان فتحی‌پور : کلیبر







Nəqədeh və Üşnəviyyədən: Əli Zəncani Həsənluyi


زنجانی حسنلوئی : نقده و اشنویه






Şəbistərdən: Əli Mütəhhəri


علی مطهری : شبستر










Bostanabaddan: Əhəd Xeyri


احد خیری : بستان آباد











Ərdəbildən: Cavad Səbur


جواد صبور : اردبیل








Mahabaddan: Calal Mahmıdzadə

جلال محمودزاده : مهاباد








Xalxaldan: Bəşir Xaliqi


بشیر خالقی : خلخال







در ضمن، آقایی - جهانگیرزاده - عیسی زاده - محبی نیا نمایندگانی که به این طرح رای نداده بودند، از امضای این پشیمان نامه خودداری کردند





*** *** *** *** ****

Thursday, August 25, 2011

Urumiyyə Gölü, bodca savaşı və pulun verilməməsi






Urumiyyə Gölü qurumaqdaykən Şərqi Azərbaycan iyalətinin müxtəlif məqamları quru sözlə xalqın başın qatmaq isteyir və dərdə dəymiyən pulları yekə göstərirlər.


Təbriz əhalısınin İran parlımanında olan numayəndəsi: Məhəmmədhüsen Fərhəngi, Təbrizdə olan midya numayəndələri və muxbirlərə 400 milyard Riyal (40 milyard Tümən ya 35 milyon Dollar) bodcanın Urumiyyə Gölünün qurumasilə mubarizəyə ixtisas verilməsindən xəbər vermişdi amma Şərqi Azərbaycan iyalətinin ustandarı (hakimi): Əhməd Əlirza Beygi, Fərhənginin sözün yalan bildi və əlavə etdi ki bu ilin bodcasında 21 Milyard Tümən Urumiyyə Gölünə verilib (Hər 10 Riyal 1 Tümən və hər 1150 Tümən 1 Dollardi).




Xəbər, Təbrizdə yayılan qazetlərdə, o cümlədən Nəsimi Qaradağ-da çap olub. Nəsimi qaradağ həftəliyi Təbriz şəhərinin parlımandakı numayəndəsinin sözlərinə işarə edir ki demişdi: "Araz çayından Urumiyyə Gölünə su gətirmək üçün 10.000 milyard Riyal (1000 milyard Tümən ya 870 milyon Dollar) pul lazimdi.


Şərqi Azərbaycan hakimi, az bodcanıın böyotməyinin səbəbin İran parlımanının seçgilərinin yaxınlanması bildirdi və dedi seçgilərə yaxın olduğundan dolayı, numayəndələr Urumiyyə Gölündən özləri üçün təbliğat edib və sui istifadə aparacaqlar.


Məhəmmədhüsen Fərhəngi verdiyi məlumata dayanarax, Araz çayından Urumiyyəyə gölünə su gətirmək purojəsinin icrası üçün ən azı 1 milyard Dollar lazimdi ki onun dediyinə əsasən bu ilki bodcada 35 milyon Dolar yazılıb. 35 milyon Dollar, 1 milyard Dolların, yüzdə birinin 0.35 fayızı və bir fayızın 3 dən birindən bir az artıqdı. Şərqi Azərbaycan hakimi verdiyi məlumata əsasəndə 1 miylardın 100 birinin 0.21 dən də azdır.


Bu o haldadı ki İran Azərbaycanının əhalisi Urumiyyə Gölünün qurumasına etirazda, etiraz numayişləri geçiri və bir tedadi zindanlarda həbsidə qalırlar. Bu etirazlar səbəb olub ta Urumiyyə Gölünün mevzusu, İran Azərbaycanının midyasının gündəmdəki mezusu olsun. Devlət məqamları və müxtəlif idarələr əl ayağa düşüb və seminarlar tərtib verirlər və Urumiyyə Gölün mubahisiyə qoyurlar amma bu bodcalar göstərir ki Urmu Gölü İran rəsmilər üçün elədə ciddi bir mevzu deyil və mubahisələr və müsahibələrdən sadəcə xalqın narahatlığın yatırmaq istəyirlər.

Bu o haldadı ki İranın tamam rəsmiləri ki Urumiyyə Gölü mevzusunda çıxış ediblər, onun gələn 4-5 ildə tamamən qurumasına barmaq qoyub və nəcatı üçün çalışmanın lazımlığından söz aparıblar.



*** *** **** ***

Urumiyyə Gölü, bodca savaşı və pulun verilməməsi

Urumiyyə Gölü qurumaqdaykən Şərqi Azərbaycan iyalətinin müxtəlif məqamları quru sözlə xalqın başın qatmaq isteyir və dərdə dəymiyən pulları yekə göstərirlər.

Təbriz əhalısınin İran parlımanında olan numayəndəsi: Məhəmmədhüsen Fərhəngi, Təbrizdə olan midya numayəndələri və muxbirlərə 400 milyard Riyal (40 milyard Tümən ya 35 milyon Dollar) bodcanın Urumiyyə Gölünün qurumasilə mubarizəyə ixtisas verilməsindən xəbər vermişdi amma Şərqi Azərbaycan iyalətinin ustandarı (hakimi): Əhməd Əlirza Beygi, Fərhənginin sözün yalan bildi və əlavə etdi ki bu ilin bodcasında 21 Milyard Tümən Urumiyyə Gölünə verilib (Hər 10 Riyal 1 Tümən və hər 1150 Tümən 1 Dollardi).

Xəbər, Təbrizdə yayılan qazetlərdə, o cümlədən Nəsimi Qaradağ-da çap olub. Nəsimi qaradağ həftəliyi Təbriz şəhərinin parlımandakı numayəndəsinin sözlərinə işarə edir ki demişdi: "Araz çayından Urumiyyə Gölünə su gətirmək üçün 10.000 milyard Riyal (1000 milyard Tümən ya 870 milyon Dollar) pul lazimdi.

Şərqi Azərbaycan hakimi, az bodcanıın böyotməyinin səbəbin İran parlımanının seçgilərinin yaxınlanması bildirdi və dedi seçgilərə yaxın olduğundan dolayı, numayəndələr Urumiyyə Gölündən özləri üçün təbliğat edib və sui istifadə aparacaqlar.

Məhəmmədhüsen Fərhəngi verdiyi məlumata dayanarax, Araz çayından Urumiyyəyə gölünə su gətirmək purojəsinin icrası üçün ən azı 1 milyard Dollar lazimdi ki onun dediyinə əsasən bu ilki bodcada 35 milyon Dolar yazılıb. 35 milyon Dollar, 1 milyard Dolların, yüzdə birinin 0.35 fayızı və bir fayızın 3 dən birindən bir az artıqdı. Şərqi Azərbaycan hakimi verdiyi məlumata əsasəndə 1 miylardın 100 birinin 0.21 dən də azdır.

Bu o haldadı ki İran Azərbaycanının əhalisi Urumiyyə Gölünün qurumasına etirazda, etiraz numayişləri geçiri və bir tedadi zindanlarda həbsidə qalırlar. Bu etirazlar səbəb olub ta Urumiyyə Gölünün mevzusu, İran Azərbaycanının midyasının gündəmdəki mezusu olsun. Devlət məqamları və müxtəlif idarələr əl ayağa düşüb və seminarlar tərtib verirlər və Urumiyyə Gölün mubahisiyə qoyurlar amma bu bodcalar göstərir ki Urmu Gölü İran rəsmilər üçün elədə ciddi bir mevzu deyil və mubahisələr və müsahibələrdən sadəcə xalqın narahatlığın yatırmaq istəyirlər.

Bu o haldadı ki İranın tamam rəsmiləri ki Urumiyyə Gölü mevzusunda çıxış ediblər, onun gələn 4-5 ildə tamamən qurumasına barmaq qoyub və nəcatı üçün çalışmanın lazımlığından söz aparıblar.

İran parlımanı nədən Urumiyyə Gölünə su gətirmək layihəsilə muxalifət etdi?




Bu günlərdə İran parlımanı Urumiyyəli millət vəkillərinin 2 foriyyətli layəhəsilə muxalifət edib və ona səs vermədilər. Bu hadisə İran Azərbaycanlılarının bir hissəsinin narahatlığına səbəb olub və olar bir etiraz numayişi hazırlığı aparırlar və sosyal midyalarda Aqustusun 27 qərar qoyublar.


Parlımanın bu layəhəsi barədə Amerika Səsinin Azərbaycani Xidmətləri, İnsafəli Hidayətlə müsahibə aparıb. O deyir: 2-3 Urumiyyə millət vəkili bir layəhə hazırlayıb və 66 parlıman numayəndələrinin imzasilə məclisə verdilər. İran azərbaycanının 60-a yaxın numayəndələrindən 18 bu layiheylə muxalifət etdilər və hətta Urumiyyə Gülünə Arazdan və Silvə çaylarından su gətirməsilə razılaşmadılar və Ərdəbil şəhərinin numayəndəsi elan etdi: o halda ki Ərdəbilin bəzi kəndlərində içmək suyu yoxdu, Urmiyyə Gülünə bu suyu gətirmək haqsızlıq və ədalətsizlikdir.


66 millət vəkili məclisə aparan layəhə əsasında, İran devləti məcbur qalacağıdı ta 2 milyard dollardan əlavə iki çaydan amma 3 yolla Urumiyyə Gülünə su gətirsin və təbi ki suyun yolunda olan yüzlər kənd və onlar şəhər də faydalanacağıdılar. Bu layəhənin əsasında İran dövləti su gətirmək işlərunə həmən başlamalı olacağıdı və o miqdar pulu bu işlərdə sərf edəcəyidi.


Bu layəhənin qəbul olunmaması bu cəhətdən İran Azərbaycanlılar narahat edib ki Bocnurd şəhərinin numayəndəsi deyib: dediklərinə gora, 2-3 il ərzində bu gül quruyacaq. Orda olan yer yurd sahıblarına xəsarət verin ta ki ordan köçüb və başqa yerlərə getsinlər.


Millət vəkillərindən layəheylə muvafiq olanlar iddia ediblər ki əyər həmən bodca verilməsə və bu gülə su gətirilməsə, onun qurumasilə duz sunamisi qalxacaq və 11- 15 milyon insan öz yurd yuvalarından avara düşməyə məcbur qalacaqlar və siz olara harda yer verəcəksiz?

20 ilə yaxındı ki İranda quraqlıdı və dövlətdə suların üstünə bənd salır. Buna göra, İranın bir parçalarında quraxlıqdı amma Azərbaycan iyalətlərilə, məsəla Sistan və Bəluçistan, Kirman və digər İyalətlərin dərin fərqi var. Olar quraqlıq və səhra yerlərdi amma Urumiyyə Gülü dünyanın şor gülüdü. Dünyada iki şor gül var ki biri “ölü Gül” adilə İsrayildədi. Buna gorada Urumiyyə gül Azərbaycanlılar yox bəlkə bütün dünya əhalisinə ayitdir. Ona gorada Birləşmiş Millətlər onu qörumasilə mübarizə üçün, İrana bodca verib. Necə ki Holləndiya məmləkətidə 10 milyon dollar onun nəcatı üşün xərc edib və tədqiqat aparıb.


İran Azərbaycanlıları pılanlırlar ki Təbriz və Fars futbol timləri (kumandaları) musabiqəsindən əvvəl 100 min su zərfinin üstündə “Urmu gülünə su” yazsınlar və əyər İran dövləti o günüdək, bu layəhəni qəbul etməsə, xiyabanlarda etiraz nummayişləri geçirsinlər.


Oların intizarı var ki İran parlımanı bu işə yenidən qol qoysun. Əyər parlıman mevzuya girmək istəmirsə, İran prezidenti ya ali dini rəhbər: Ayətullah Əli Xaməneyi dixalət edib və bu gülün nəcatı üçün bir işlər görsünlər.


Bulut Mihmandarlı sorur ki İranın prezidenti və icra quvvəsinin movqeyi Urumiyyə Gülünə gora nədi? İnsafəli Cavabda deyir: Layəheylə muvafiq olan numayəndələrdən, Urumiyyə numayəndəsi əlan etdi ki bir neçə il əvvəl Mahmıd Əhmədinəjad Urumiyyəyə səfərində 2 milyard dollardan əlavə bodca bu gülün nəcatı üçün təsvib etmişdi. Həmən numayəndə, məclisdə əlavə etdi ki amma hələki var bir qıran (qəpik) də o bodcadan verlmeyib.


Bu o haldadı ki Ərdəbil, Ğərbi Azərbaycan və Şərqi Azərbaycan iyalətlərinin hakimləri (ustandarları) və prezidentin sözlərindən bu çıxır ki bu gülün nəcatı üçün bu miqdar pulun verilməsi lazımdı. Bu pul verilməsə və su gətirilməsə, Azərbaycanlıların həyatın təhlökə təhdid edər və ordan digər yerlərə köçməyə məcburdular.


İnsafəli, Bulut bəyin “Arzdan və Sivədən Urumiyyə Gülünə su gətirmənin bəzi yerlərə ziyanı olabilərmi?” sorusuna cavabda dedi: Bir millət vəkili öz muxalifət səbəbin “yollarda bəzi yerlərə xəsarət diyəbilər” dedi amma muvafiq numayəndələr deyirlər ki hər üç yolla ki iki çaydan su gəlsə, su gələn yolların ətrafı abadan olacaq və quraqlıqdan can qurtaracaqlar.

Gülün quruma səbəbləri yağışın az olması, 11 çayın üstündə 17-18 bəndin vurulması və suyun axmasının qabağın almax, suyun əkinəcək işlərində doğru istifadə olunmaması deyilir.


Reaksiya istiyən Azərbaycanlılar təşkilatsız olarax, çalışırlar ta ki etraz numayişlərin yola salsınlar. Bunun üçün də telefun məsajlarından, internetdən və bir birlərilə görüşmə kimi imkanlardan faydalanırlar.


* * * * *** *** *** ***

Tuesday, August 16, 2011

Nasir Purpirar: İran tarixi yalan üstünə bina olunub




İranlı amma Ərəb yazar və möhəqqiq (tədqiqatçı) Nasir Purpirar (Nasir Binakonəndə) iddia edir ki İranın tarixinin bir çöx hissələri yalan üstündə bina olub və İran tarixinə yenidən baxmx lazimdı.



Purpirar cənabları tədqiqat əsasında, ən azı 33 cild kitab yazıb. İranın sansur nazırliyi (Fərhəng və İrşadi İslami) oların bir çöxuna çap izni vermədiyi üçün Purpirar məcbur qalıb oların bir tedadın digər olkələrdə nəşrə vrsin amma İranda neşr etdiyi kitabları özünün ya şərik olduğu 3 nəşr evində çap edib. Nasir, Ərəb olduğunan dolayı, İranlı Fars tənqidçilar onu “Pan Ərəbizimlə” ittihamlayıb və hucum edərək fikirlərin pisləməyə çalışırlar.


Purpirar yazdiqlarına əsasən, hər kim İranda və İran məktəbləri və üniversitələrində İran tarixi oxumuş, bir sürü yalan öyrənmiş ki oları onutmalı, İran və İran tarixinə yenidən baxmalıdı.


Onun fikirinə əsasən, İslam və Ərəblərin İrana gəlməsindən 2000 il əvvəl, İranlılarla Yəhudilər arasında “Purim” hadisəsi üz vürib və İranlılar “qətl am” (soy qırım) olublar. Purim qətli amı səbəbinə İran coğrafiyasında 2000 il mədəniyyətdə gözə gəlici əsər yaradilmayıb. Bu o haldadı ki həmən hadisənin əsərləri Orta Doğuda (Xavərmiyanə)-də 1200 il davam tapıb.

Purpirarın kitablarında iddia olur ki həmən 2000 ildə İran coğrafiyası adamlardan boşalıb və diri qalanlar, dağlar başında və difa halinda həyatlarına davam verimişlər. Buna tay mevzuları “12 əsirlik sukut” bir seri kitablarında yazır.


Purpirarın əsərlərin taniyən və onla əlaqədə olan Təbrizdə doğulan və təhsil alan, amma indilikdə Kanadanın Toronto şəhərində yaşayan; Dr. Ziya Sədruləşrafi, Amrika Səsinin Azərbaycani Xidmətlərinin qonağı olub və “ağında qarasında diyax” diyə onun fikirlərinə tənqid gözilə baxır.


Purpirar cənabları İran tarixindən “Əşkanilər”, “Sasanilər” silsilələrin inkar edir və “İskəndər”, “Ərəblər” və “Monqullar”-ın İrana hucum etmələrin qəbul etmir. O, Firdosi, Hafiz və Sədi kimi tarixi şayirlərin olmasına şəklə yanaşır və iddia edir ki İranda İslamdan neçə yüz illər sonrayadək mədəniyyətdən az izlər görünür.


Döktür Ziya Sədruləşrafi, Purpirar barədə deyir: “Noxbə Koşi” (Ziyalı öldürmək) adlı bir kitabda göstərilir ki İranlılar hərkimsənin taza bir fikiri olursa, onu məhv etməhə çalışarlar. İran içtiması bunun yerinə ki fikir sahiblərindən himayə etsin, “Eynulquzzati Həmədani” və “Söhrəvərdi” kimi taza fikir sahiblərin oldürüb.


Dr. Ziya, Purpirarın kitablarının bir neçəsinin adın çəkir: “12 əsirlik sukut” bir seri kitabdı ki onda iddia edir ki Həxamənişi silsiləsindən ta İslama dək, İranda heş külrtür və mədəniyyət yoxdu. “Bu ağır bir iddiadi ki mən ona bir tənqid yazdım.” 12 əsirliok sukutun ikinci cildi, özü 3 cildən ibarətdi və “geçmişə bir körpü” unvanında çap olub ki İslam dininin gəlməsi barədə yazıb. Digər kitabı “Əşkanlılar”-di ki bu kitab da Əşkanilərin olmasın inkar edir və oları Sulukilərin davamı gorür. Dr. Ziya fikrinə əsasən, “bu kitab, tənqid olunmalı bir kitabdı.” Dr. Ziya, Əşkanilər barədə Purpirarla eyni fikirləşmir və deyir; “13-ncü Əşk ki Kirasusu oldürübdü, inkar etməsi çətin bir işdi.”


Digər kitabın adı “Sasanilər” 3 cildədir. Dr. Ziya deyir: Sasanilər “12 əsirlik sukut” kitablarının içində şah əsərdi. Dr. Sədruləşrafi “məgər bu beş günü tutasan” kitabına işarə edir və əlavə edir: Purpirar bu kitabda göstərir ki “Sədi” Şıraz şəhərindən xaricə musafirət etmeyib və uzun illər xalqı səriyib. O digər kitabında “İsalam, qılıc dini” adlı kitabda İslam peyğəmbərinə 150 səhabə (yaxın admları) listəleyib ki o adlarda adamlar yoxumuş və yalandan yaradılıblar. Olardan birisi “Səlmani Farsi” adlı bir İranlı Farsdi ki iddia olunur, İslam peyğəmbərinin muşaviriymiş. Purpirar bu adda adamın olmasın qəbul etmir. Dr. Ziya əlavə edir ki bu mevzunu, Purpirardan əvvəl “Lima Sinyon” yazmışdı.

Bu 33 –dən əlavə olan kitabların bir böyük hissəsi bir birinin davamıdı. Yazılmış kitabların 3 cildi Səfəvilərə ayiddi ki İran devləti oların çap olmasına izin vermir. Purpirar öz bloqında söz verib ki həmən üç kitabı öz vebloqında və yavaş yavaş yaysın. Dr. Ziya, purpirarın kitabından oxuyaraq deyir ki onun bir tedad kitabları, öz puliylə Səngapurda çap olandan sonra İranda yayılıb (qaçaq).


Minlər kitab İranda və digər olkələrdə Purpirar inkar etdiyi tarixi qəbul edirlər Dr. Sədruləşrafi oların inkarına dayanan dayaqlara gora deyir: bunun iddialarının bir hissələri əvvəllərdə digər alimlərin kitablarında yazılıb amma hər idiyaloji istədiyi fikirləri alar və ondə saxlar və İstəmədiyi fikirləri ya silməyə çalışar yada siləbiməsə kölgədə saxlamağa çalışar. Məsələn 1575 illərdə bir Aalmanlı; Karesten Nipur, İrana gəlib və “Təxti Cəmşidi” dolanıb və onun qalan hissələrindən, yanmadan əvvəl yarımçıqlıöına dəlillər göstərib amma İranlılar istəmeyiblər ki oları görsünlər.



Dr. Ziya əlavə edir: Purpirar zəhmətlə Təxti Cəmşidə gedib və rəsmlər çəkərək göstərib ki sutunların bir qisməti yonulub, digər qisməti yonulmeyıb. Daşlarda yeni qazma yazılar yazıblar amma oları əski göstərmək üçün daşın üstünə asid səpiblər.


Purpirar iddia edir ki Ərəblər və Mönqullar (Moğullar) İrana həmlə etmeyiblər və ona səbəb, İranlıların kasıb olmasın deyir və iddia edir ki sərvətin nişanəsi qızıl puldu amma Ərəblər və Monqullar həmlə eddiası zamanlarda, əlimizdə və muzələrdə, İranda qızıl pul yoxdu. Olan pullarda gümüşdü və İranlılar yox bəlkə digər millətlər adına vurulublar. Bu deməkdir ki Ərəblər və Mönqulların İrana həmləsi üçün heş bir malı və sərvət marağı olmazmış. Olar nədən dolayı bir fəqir və mədəniyyətsiz topraqlara həmələ aparsınlar.


Dr. Sədruləşrafi, Purpirarla razılaşmır və deyir: Ərəblər Vəlid İbni Əbdülməlik zamanından İrana gəliblər və Türküstana dək gediblər. Sasani şahı; 3 üncü “Yəzd Gerd” qaçıb və İranlılar vasitəsilə öldürülüb. Buları həm Ərəb tarix yazanları yazıblar həmdə Zərtoştilər sinədən siniyə deyiblər və soralar yazılıb.


Onlan beylə ki Purpirar Yəhudilərin İranlıları “qətli am” etməsin qəbul edir və o tiyori üzərində fikirlərin irəli sürür, Dr. Ziya deyir: Kuruş o zamanın sirvətli məmləkətlərin işğal etmişdi və 20.000 əsir olmuş Yəhudiyələrə heç ehtiyacı yoxudu. Misirdən əsir tutulan və Babilə aparılan o yəhudilərin indiyə tay mal və sərvətləri və lobiləri yoxudu və o qudrətə malik olabilməzdilər ki Purim adlı soy qırımı apara bilsinlər. Bular dastandi; Dr Ziya artırır.


Bəs niyə İslamdan əvvəl adlım alım İran topraqlarında yoxdu? Dr. Ziya deyir: “Mani” adlı biri varidi ki özün Babilli tanıtdırır amma adlım adamların olmaması səbəbi, Dr. Sədruləşrafinin tədqiqatına göra “elmi öyrənmək üçün alfabet lazimdi. İran tarixində, Həxamənişilərin


dağılmasından ta İslam İrana gələnə dək, Aramilər İran xalqlarına hukumət edirdilər. İramilərin alfabesin özlərindən sonra nə biri yazabilərdi nə də oxuyabilərdi. Arami dilinin yazması üçün 14 alfabetdən istifadə olurdu. A, B, C, D hərf və əlamətlərinin yerinə sadəcə bir əlamətdən istifadə edərdilər. Çətinidi biri bilsin ki Arami dilində yazılan bir əlamət 4 hərfin hankısı oxunacaq. Bundan əlavə, yazıların oxunulmaması üçün “Hozvarış” dən də istifadə etmişdilər. Bu anlamda kı yazılan kəlmənin oxumasilə fərqi varidi. Numunə üçün: “Xobza” yazılıb, “Nan” oxunarmış, ya “Ləhma” yazılıb və “Guşt” ya ət oxunarmış. Arami əlamətləri yazıb oxumx, bir mütəxəssis işimiş və məmuli Aramidə onları oxuya bilməzmiş. Bundan dolayı bir alımin tərbiyət olası mümkünsüzümüş.


Dr. Ziya fikrinə əsasən, İslamdan 103 il sonra və Yəzid İnbi Əbdulməlik devranında və 725 miladda, Çindən İrana kağaz gəldi və kağazın olması adamların yazıb oxumasına və alimlərin tərbiyə olmasına səbəb oldu.


Nasir Purpirar Fidosini və Şahnaməni, Hafizi və onun kitabın və Sədinidə inkar edir ya soru işarətinin altında saxlır. Dr. Ziya Sədruləşrafi bu barədə deyir: Purpirar cənabları fikri əsasına, Firdosi, Şahnamıni yazan deyil bəlkə bir ayrı dildən tərcümə edən birisidi. Sonralar, İranlılar, Şahnamiyə izafə ediblər. Məxsusən, Məliküşşuərayi Bəhar, Riza Şah dövranında, nasiyonalisti şeriləri şahnamiyə əlavə edib.



*** *** *** *** *** *** ***

بررسی مشروطه و علل دو کودتای انگلیسی بر علیه قاجارها و تورک ها

  بررسی مشروطه و علل دو کودتای انگلیسی بر علیه قاجارها و تورک ها انصافعلی هدایت کسانی که “جنبش مشروطه” را انقلاب می‌نامند، آگاهانه در پی شست...