آیا دموکراسی، انتخابات و نمایندگی در ایران و تورکیه قابل مقایسه است؟

مقدمه ای برای ورود به برنامه "دیالوگ" شنبه (06 مارچ 2019) که بطور زنده از "گوناز تی وی" و از ساعت 21:30 بوقت تبریز، پخش خواهد شد

با آن که جناب پرزیدنت "رجب طیب اردوغان"، به رئیس جمهوری "دیکتاتور منش" متهم است اما در انتخابات اخیر شهری کشور تحت فرمان او، سیزده حزب، از جمله یک حزب کمونیست و یک حزب سوسیالیست و یک حزب کردی متهم به تروریسم شرکت کردند.

می شود گفت که در جناج فکری و سیاسی رئیس جمهور تورکیه، تنها حزب خود او و یک حزب دیگر بودند و بقیه یازده حزب، در مخالفت با سیاست های رئیس جمهور به میدان آمده بودند.

یکی از جالبترین نشانه های حضور دموکراسی در تورکیه، داشتن حق نظارت بر آرا در صندوق های رای، توسط افراد، روزنامه نگاران، احزاب و خود نامزدهای مستقل است. رای دهندگان می توانستند، از طریق اینترنت و از هر کجای دنیا، از تعداد و میزان آرای احزاب و افراد، در هر صندق، آگاه شده و از هر نوع دستکاری احتمالی در آرا جلوگیری بکنند.

جناب رئیس جمهور تورکیه برای این که آرای مردم شهرهای استانبول، آنکارا و ازمیر را به خود جلب کند، سه تن از اصلی ترین وزرای کابینه خود را از دولت خارج کرده و به رقابت در انتخابات شهرداری در آن شهرها وارد کرد اما باخت و او این باخت را قبول کرد و به انتقاد از سیاست های خودش پرداخت. دشمن داخلی یا خارجی نتراشید.

آیا دموکراسی در دو کشور ایران و تورکیه  قابل مقایسه است و می توان سیاست های داخلی و بین المللی رهبران آن این دو کشور را با هم مقایسه کرد؟

آیا ممکن است تا در انتخابات در ایران، احزاب ضد ولایت فقیه یا افرادی که به ولایت فقیه و رهبری علی خامنه ای اعتراض دارند، حضور و مشارکت داشته باشند؟

آیا افراد و احزاب می توانند، در ایران، بر میزان آرای هر صندوق، آرای هر حزب و  هر فرد نظارت کامل داشته باشند؟

در تورکیه، حزبی که متهم به تروریسم یا حمایت از تروریست ها است و رهبر آن هم در زندان هست، از زندان، در انتخابات شرکت کرده و آرایی را کسب کرده است. آیا مردمان تورک، تورکمن، قشقایی، عرب، بلوچ، لر، گیلک، مازنی و غیره که در ایران "اقلیت قومی" نامیده می شوند، و مسلحانه هم عمل نمی کنند و متهم به تروریسم هم نیستند، می توانند در انتخابات با احزاب ملی و منطقه ای خودشان مشارکت داشته باشند؟

چرا ملل  تورک، تورکمن، قشقایی، عرب، بلوچ، لر، گیلک، مازنی و غیره که "اقلیت قومی" نامیده می شوند و ملت بودن و حقوق ملی‌شان انکار می شود، حق داشتن احزاب مستقل که از منافع آن ملل در مقابل ملت مسلط و دولت مرکزگرا، دفاع بکنند را ندارند؟

آیا احزاب و افراد در مجالس ایران، می توانند و حق انتقاد صریح از سیاست های حقوق بشری، داخلی و بین المللی، اتمی، تروریستی ایران در منطقهّ را دارند؟

آیا احزاب ونمایندگان در ایران می توانند، رهبر یا رئیس جمهور را به دیکتاتوری و اعمال سیاست هایی بر خلاف منافع ملی و ملل  تورک، تورکمن، قشقایی، عرب، بلوچ، لر، گیلک، مازنی و غیره متهم بکنند؟

آیا نامزدهای ریاست جمهوری، نمایندگی برای مجلس، نمایندگی برای شهرداری ها  و محلات در تورکیه هم مانند نامزدهای ریاست جمهوری، مجلس، شوراهای شهری و روستایی، مجلس خبرگان و... هم برای تبلیغات بسیار سنگین و پیروزی در انتخابات به رای دهنده گان رشوه چند ده هزار لیری می دهند؟ آیا نازدهای انتخاباتی در تورکیه، رای دهندگان احتمالی را به رستوران های گرانقیمت و برای صرف ناهار و شام دعوت می کنند، یا به اماکن زیارتی، مسافر می کنند تا آرا را بدست بیاورند؟

آیا دادن رشوه از طرف نامزدها به رای دهندگان احتمالی، به معنی پیش خرید کردن مردمان، برای کسب سود آن همه سرمایه گذاری های مالی در رقابت های انتخاباتی نیست؟

برای چه احزاب و نمایندگان برای بدست آوردن پست و مقام نمایندگی، صدها میلیون یا میلیاردها  تومان هزینه کرده و سرمایه گذاری می کنند؟ 

آیا این نوع نمایندگان می توانند از حقوق مردمان دفاع بکنند یا بر اساس اصول اقتصادی، باید چندین برابر سرمایه گذاری خود را بشکل سود، در دوران نمایندگی بدست بیاروند؟

در این صورت، آیا نمایندگان، به دموکراسی، به حقوق بشر، پیشرفت جامعه و مردم فکر خواهند کرد؟

آیا چنین نمایندگانی بطور طبیعی، به بخشی از بدنه مافیایی سیاست، قدرت و اقتصاد بدل نخواهند شد و بخشی از سیستم چپاول مردم نخواهند بود؟

آیا نمایندگان و احزاب در ایران و در تورکیه، از رهبر و رئیس جمهور مستقل هستند و می توانند با سیاست های او در هر زمینه ای مخالفت بکنند؟

آیا آگاهی های سیاسی عموم مردم در ایران و تورکیه، در مقابل  قدرت و سیاست های دولت در هر زمینه ای، قابل مقایسه است؟

آیا مردمان در ایران جسارت، توانایی و معلومات لازم برای پرسشگری از مسئولان و نمایندگان را دارند؟

برای این که مردم پرسشگر باشند و رهبران و نمایندگان از پاسخ های تو خالی و تکراری بپرهیزند و بر سر مردم کلاه نگذارند، معلومات مورد نیاز مردم، باید از کجا تامین بشود؟

برای پاسخ با این مسایل و ایجاد سوال های دیگر در ذهن شما، چهار مهمان در برنامه امشب دیالوگ حضور دارند.

جناب زمان فئیلی: روزنامه نگار، نویسنده، متفکر و فعال سیاسی کرد

دکتر محمدحسین یحیایی: دکترای اقتصاد، متفکر و نویسنده تورک

جناب محمد شوری: نویسنده، روزنامه نگار معترض و ضد ولایت فقیه، رانده شده از طرف جناح های سیاسی حاکم بر ایران که در محدودیت بسیار شدید زندگی می کند، فارس

جناب فرامرز بختیار: نویسنده، متفکر، رهبر حزب اتحاد لرستانات، کارشناس علوم سیاسی از آمریکا و خان لر

انصافعلی هدایت

تورنتو - کانادا

ششم (06) مارچ 2019

hedayat222@yahoo.com