حق آدلی بیر وارلیق یوخدور ایللا کی گوجلو اولوب، حاقی تعریف ادیب، گوجسوزله‌ره قبول اتدیره‌سیز
بو دانیشیق دا، فیکیریمی گیزلتمه دن، پولیتیک اولمادان، آیدین آشکارا اورتایا قویدوم. منیم "حاق" قاورامی حاقدا دوشونجه م، تجروبه مه دایاناراق اورتایا چیشخمیش. حاق سوزو و دوشونجه سی دین لرده، دوشونجه لرده، فلسفه لرده، اونملی یئر آلمیش. هر بیر دین، مذهب، مرام، ایدئولوژی، سیاستچی، حلکیمیت، دوولت، میللت، بیرئی، جینایتکار و ... اوزون حاقلی بیلیر. چون هر بیر وارلیق، حاق قاورامینا ائوز چیخاری گوزوندن باخیر، گورور و آنلیر و آنلاتیر.
آمما فلسفه لرده، دین لره، مذهب لره و ... باخمادان، حاقین نه دیر قونوسونا پئچیم: منجه، حاق گوجلو اینسانلارین، توپلوملارین، لیدرلرین، یاراتدیقی بیر سیاسی دوشونجه و قاورام دیر. گوجلولر بو قاورامدان بیر سیلاح کیمی ائوز چیخارلاری یولوندا فایدا گوتورورلر. حاق قاورامی، گوجسوزلری، ضعیفلری، مغلوبلاری، و ... ایداره اتمک سیستیمی و اونلاری گوجلو یولوندا ایشلتمک یول یونته می دیر کی گوجلولر یاراتمیشلار و دیللره سالمیشلار. بو قاورام ایله گوجسوزلری بیر اولمایان و ایمکانسیز وارلیقا ایناندیرمیشلار تا کاسیبلار، فقیرلر، ضعیف لر، گوجسوزلر او اویوندا یئر آلیب، گوجلونون ایسته دیگی کیمی اویناسینلار و گوجلونون چیخارلارینا خیدمت اتسین لر.
آنایاسا، مدنی حاقلار، اینسان حوقوقو، اولوسلار آراسی حاقلار و یاسالارین هامیسی، اولوسلار آراسی گوجلولرین الینین سیلاح دیرلار. ارگ بو حاقلار و قانونلار ضعیفلره، گوجسوزلره فایدا سی اولسا، گوجلولر اونلاری یازیب، یازمتزلار، اوستونده تیبلیغات اتمزلر.اگر اونلارین اوستونده جیددی تبلیغات وارسا، اونلاری اینسانلارا و توپلوملارا تانئدیرلارسا، بس اونلار گوجلولرین منفعتلری اوچون مهندیسلیک اولوبلار.
کافی دیر کی دونیا سویه سینده جورملره، جینایت لره، قانونسوزلوقلارا، حاقسیزلیقلارا و ... باخاسینیز. نه گورورسونوز؟ تامام سویقئریملار، جینایت لر، ایشغاللار، سومورگه لر و ... هامیسین دوولت لر و گوجلولر یاپئرلار. چون هر توپلومدا ان گوجلو و قانونلارینا دایانار قانونلاری سئندیرانلار دوولتلرین ائوزلری دیر. ضعیفلر قانونلاری سئندیرمایا جسارت اده مزلر کی.
ایندی کی قانونلاری و حاقلاری گوجلولر تعریف ادر، ایراندادا تورکلر یوخ، عرب لر، بلوچلار یوخ، قشقایی لر یوخ، تورکمن لر یوخ بلکه فارس آدلی توپلولوقلارین دوولتی تعریف ادر و ائوزو ده اونلاری هئچه سایار. بونون ائوچون ده آدی چکیلن میللت لرین نه قانونلاردا نه ده یاشاملار حاقلاری یوخ دور. نییه؟ چون تونلارین گوجو یوخ دور. اونلار ضعیف دیرلر. گوج ایسه فارسلاردا و اونلارین دوولت لرینده دیر. اونون اوچونده فارسلار، پانمفارسلار و اونلارین دوولت لری تورکلری، تورکمن لری، عرب لری، بلوچلاری، و ... تعریف ادر و اونلارین حاقلارین کی حاقسئزلیق دیر بللندیریر.
بو میللت لرین هئش بیر حاقلاری یوخ دور و اولابیلمز. البته کی ایران-فارس سیستیمی اونلارا بیر نئچه حاق تعریف اتمیش. اونلارین حاقلارین بئله سادیلاماق اولار: تورک، قشقایی، تورکمن و بلوچ و ... آدلی بیر میللت و توپلوم یوخ دور. اونلار بورا کوچموش مهاجیملر، اجنبیلر، وحشیلر، و ... دیرلر. اونلارین دیلی، تاریخی، سیاسی گئچمیشی، میللی حاکیمیت لری، وطن لری و ... اولمامیش. اونلار، فارسلارین و ایران آدلی قورقونون عسگرلری، ایش گوجو، وئرگی گوجو، و سومورگه لرییندن باشقا بیر هویت و کیملیک داشیما حاقلاری یوخ دور. اگر بو توپلوملار باشقا کیملیک داشیمایا جهد ادرلرسه، ان آغیر شکیلده جزالانمالیلار.
ایندی آزربایجان تورکلویو، قشقایی تورکلویو، تورکمن تورکلویو، الاحواز عربلیگی، بلوچیستان بلوچلویو و ... نه اتمه لیلر. اصلینده بو توئپلوملار و میللت لرین هئش بیر حاقلاری یوخ دور.
نییه؟
چون ضعیف، گوجسوز، یوخسول دورلار. ضعییف و یوخسولون حاقی اولماز و حاقدان دانیشاماز. چون گوجسوزلر حاقی تعریف اده مزلر. اده بیلسه لر بئله، اونو کیمله ره قبول اتدیرمک گوجلری وارکی؟
بونلار حاقی و حاقلارین تعریف اتنمک اوچون گوجلنمه لری گره کیر. گوجلنمک ائوچون بیر چوخ قوربانلیق وئرمک لازیم دیر. بیر چوخ شئیلردن گئجمک لازیم دیر. آن باشدا ضعیف اولمالارین آنلامالی، قودرتلی اولمالارین ایسته مه لی و اونون اوچون جاندان، مالدان، باشدان گئچمه لی لر.
آونلار حاقلاری تانیمالی و ان اونملی لر ایله ان آز اونملیلری آیئرت اتمه لی لر. اونلار بیلمه لی لر کی ان باشدا دوران حاق، اینسان حاققی دئییل بلکه "میللی حاکمیت" حاقی دیر. توم قالان حوقوقلار، میللی حاکیمیتین ایچینده دیر. میللی حاکیمیت اولمازسا، توم قالان حاقلارین هامیسی گ.جلولرین اویونو دور. میللی حاکیمیت اولسون آمما دیکتاتور اولسون. باشقا میللتین حاکیمیتی کولگه سینده هئش بیر حقین آنلامی دوغرو اولماز و میللته چیخار یارتماز.
ایکینجی ان اونملی حاق میللی وطن سرحدلری دیر. حاکیمیت میللی وطن سرحدلری ایچینده معنالانار. حتا اگر میللی وطن بیر قارئج اولا و اورادا میللی بایراق عرشه گئده، بیر گون گلیر او بایراق دوشونجه لرده کی وطنه کولگه سالار. میللی حاکیمت و میللیث وطن توک باشقا باشقا ایچ ده و دئشدا اولان حاقلارین آناسی و آتاسیلار. بو ایکی قاورام اولماز ایسه، هر شئی یالان دیر.
اوچ و دورد اینجی ان اونملی حاقلار دوستو، دوشمنی و حتا رقیبلری یاخجی تانیماق و اونلارین هر بیرینه قارشی درین دوشونجه و داورانیشلارین تعریف اولماسی لازیم دیر.
گوج، بیر میللتین آز چوخلوقونا باخماز. گوج، ایراده یه، جسارته و ریسک اتمه یه باغلی دیر.
بو دانیشیقدا بیر چوخ مثل چکیبف قونونو ساده و ایدارکی قولای اولمایا چامیشمیشام. توم دوستلاری، باخانلاری، گورونلری، اوخویانلاری، توم صمیمی قلب ایله منیم دوشونجه می حاللاجلیق اتمه یه دعوت ادیرم. دوشونجه لرین حاللاتجلیقیندا، رحیمسیز اولماق لازیم دیر.
حورمتلریم له
انصافعلی هدایت
