سیاست خارجی جدید تورکیه و حرکت ملی در آزربایجان جنوبی

من: انصافعلی هدایت، طرفدار ششلول تاکید و تاکیه بر خود مردم، فرهنگ، زبان و امکانات مردم تورک آزربایجان جنوبی هستم و مایلم نوعی از ناسیونالیسم منطقه ای و غرور و افتخار به شهر و روستای مخل تولد و زندگی خود در میان مردم ما عمیق تر از همه تاریخ، ریشه بدواند. هر کس به شهر و روستا و لهجه منطقه خود افتخار کرده و با همان لهجه و زبان منطقه خود ارتباطاتش را برقرار کند

من، مخالف سر سخت تقلید از زبان و داشته های همسایگان تورکمان هستم. چرا که تقلید و الگو قرار دادن جمهوری تورکیه و جمهوری آزربایجان، باعث رشد نوعی مللی گرایی تورک می شود که در آن "آزربایجان جنوبی" اهمیت و اولویت خود را به نفع آن دو کشور برادر از دست می دهد و در نتیجه، از شدت و سرعت رشد مللی گرایی و ناسیونالیسم در میان ملت تورک آزربایجان جنوبی می کاهد. در حالی که باید هر روز نسبت به روز قبل، شدت و سرعت بیشتری بگیرد

از طرف دیگر، هیچکدام از برادران تورکمان در شمال و غرب آراز، در موقعیت ملت و سرزمین ما قرار ندارند. جنس و نوع مسایل مبتلا به هر دوی آن ملل، بسیار با مسایلی که ما با آن ها در گیر هستیم، متفاوت هستند

گر چه برنامه های سیاسی، اقتصادی، آموزشی، بهداشتی، درمانی، توسعه ای، علمی و تکنولوژیکی و حتی دینی، و ... آن ها می تواند به عنوان دو الگو برای توسعه آزربایجان جنوبی مطمح نظر ما در آینده قرار گیرند

 تورکیه دیروز (27 جون 2016) گام های بسیار بلندی برای تامین منافع ملت تورک خود برداشت. بده و بستان های سیاسی با روسیه، اسرائیل، مصر، عیران و حتی با رژیم سوریه برداشته است تا مسایل منطقه ای را بنحوی حل و فصل کند

در این بده بستان سیاسی برای حل بحران، رئیس جمهور تورکیه نامه ای خطاب به "پوتین" نوشت. در مقابل، روسیه هم برای جلب نظر و رضایت تورکیه، بطور غیر مستقیم چراغ سبزی را نشان داد و در مسئله حل بحران "قره باغ اشغالی" توسط ارمنستان،  از جمهوری آزربایجان حمایت کرده و بر ارمنستان، برای عقب نشینی از چند منطقه، فشار آورد 

تورکیه در مقابل حرکت عملی اما غیر مستقیم روسیه، گام هایی عملی تر و مستقیم تر برداشت و اقداماتی را برای جبران ماجرای سقوط طیاره جنگی روسیه انجام داد. همچنین مقرر است تا فردا رئیس جمهور هر دو کشور با هم گفتگو کنند و سپس وزیر خارجه تورکیه به مسکو سفر خواهد کرد 

تا این جا، "گام اول" سیاست عملی و "کوتاه آمدن" برای هر دو طرف روس و تورک، مسئله "حیثیت و آبرو" بود. هیچ کدام حاضر نبود تا گام اول عملی برای حل بحران را برداشته و دستش را برای دوستی مجدد دراز کند

نه روسیه و نه تورکیه نمی توانستند در مقابل آن همه تبلیغاتی که در داخل و رسانه های خودشان انجام داده و روحیه ملی را به غلیان آورده بودند، عقب نشینی کنند. تورکیه این گام را برداشت و به روسیه و بخصوص به شخص "پوتین" اجازه داد تا از این فرصت "کوتاه آمدن تورکیه در مقابل روسیه" به عنوان ابزار تبلیغات روانی و "قهرمان ملی روسیه" استفاده و بهره برداری بکند و موقعیت سیاسی خودش را مستحکم تر سازد

تورکیه با حرکت و خیزی پر شتاب، مسایل لاینحل شش ساله در میان خود با فلسطینی ها و اسرائیلیان را هم حل کرد. خود را از شر رو در بایستی ها با فلسطینی ها و شعارهای ضد اسرائیلی هم رهاند و با اسرائیل هم به توافق رسید و منافع سیاسی و اقتصادی کشورش را هم تامین کرد. تورکیه توانست با گرفتن مزایایی از اسرائیلیان به نفع فلسطینیان، خود را قهرمان و شریک فلسطین و اعراب نشان بدهد و در عین حال منافع میان مدت ملت و شهروندان خود را هم تامین کند

تورکیه  از اول در کنار ملل عرب و "بهار عربی" ایستاده بود و یکی از حامیان ملل عرب بشمار می رفت. مصر و بهار عربی و رهبران بهار عربی مصر هم جایگاه بسیار مهمی در این سیاست داشتند. وقتی عوامل غرب علیه اولین رئیس جمهور قانونی مصر: "محمد مورسی" کودتا کردند و او را دستگیر و زندانی کردند، تورکیه به دفاع از رئیس مورسی،  بخشی از روابط خود را با دولت جدید آن کشور قطع کرد. گر چه از این راه  هم ضرر بسیاری را متحمل شد ولی دوستی و اعتماد اعراب را جلب کرد

تورکیه با همه این سیاست های همزمان انقلابی خارجی خود توانست، آب های سرد میان غرب و بخصوص آمریکا با تورکیه را کمی گرم کند. از طرف دیگر، با نزدیکی به روسیه، آمریکا و غرب را در زیر فشار بیشتر قرار داد تا به بخشی از خواست های تورکیه در سوریه و عراق تن بدهند و در مسئله کردها و مبارزه با تروریسم هم نطقه نظرات تورکیه را جدیتر از گذشته در سیاست های خود مداخله بدهند. یعنی تورکیه در ماجرای عراق، کردها، سوریه و بشار اسد به فاکتور قویتی از گذشته بدل خواهد شد  

تا اینجای مسئله، سیاست های تورکیه به طور مستقیم با آزربایجان جنوبی مرتبط نیست اما از وقتی که تورکیه برای حل تروریسم کرد، با سوریه، عراق، عیران و کشورهای غربی وارد مذاکره شود، این مسیر به آزربایجان جنوبی ختم خواهد شد

تورکیه رسما اعلام کرده است که خواهان تجزیه سوریه و عراق نیست و با تشکیل کشوری برای کردها بطور جدی مخالف است. همچنین اعلام کرده است که با تجزیه هیچ کشوری در منطقه موافق نیست و از تمامیت ارضی همه کشورها، از جمله عیران دفاع می کند

چرا؟

چون تورکیه یک بازیگر فرامنطقه ای است و نمی تواند استاندارد دوگانه داشته باشد. اگر تورکیه خواهان تشکیل کشور کردستان از مجموع و ترکیب کوردهای سوریه، عراق باشد، راه را برای کردهای تورکیه هم باز خواهد کرد. این در حالی است که آمریکا و غرب خواهان یک کردستان مستقل در منطقه هم هستند اما تورکیه مخالف این خواست کشورهای غربی است. چرا که راه را برای تجزیه خود تورکیه باز می کند و تورکیه اصلا خواهان چنین چیزی نیست

اگر سیاست منطقه ای و خاورمیانه ای تورکیه در مخالفت با تجزیه همه کشورهای منطقه باشد که است و خواهد بود، این سیاست شامل عیران هم می شود. در نتیجه، خیال عیران از جانب دخالت احتمالی تورکیه در امور داخلی خود به نفع تورکان آزربایجان هم راحت است

این، به آن معنی است که تورکیه در سال های آینده، هیچ اقدامی در حمایت از جنبش عمومی ملت تورک آزربایجان جنوبی نخواهد کرد و به احتمال زیاد، بیش از گذشته با ما غریبه و سکوتش هم عمیق تر خواهد شد

 مگر این که نقشه آمریکا و غرب معادلات خاورمیانه را در عیران بهم بریزند و راه را بر تجزیه عیران استعماری فراهم کند. در این صورت ممکن است سیاست تورکیه در تغییر کند