پان ایرانیست ها خواهان چه نوع از فدرالیسم هستند؟

در روزهای اخیر، رئیس جمهور اسبق ایران؛ سیدمحمد خاتمی، "بهترین شیوه حکومت مردمی را *حکومت به روش فدرالی* عنوان کرد اما افزود که "از نظر قانون اساسی ایران نمی‌تواند فدراتیو باشد."

در همین حال، تعداد بسیار زیادی از پان فارس های . پان ایرانیست ها، در نوشته های خودشان، نه تنها به محمد خاتمی، که به فکر و اندیشه فدرالیسم حمله کرده و آن را اولین قدم برای تحزیه ایران دانسته اند و محکوم کرده اند.

حال باید پرسید:

فدرالیسم چیست؟

بین ایران و فدرالیسم چه رابطه ای وجود دارد؟

چرا عده ای با فدرالیسم مخالفت می کنند؟

آیا خاتمی، اصلاح طلبان و رژیم، واقعا خواهان فدرالیسم هستند؟

چرا محمد خاتمی در این برهه از تاریخ ایران که رژیم به سمت جنگ و سرنگونی می رود، فدرالیسم را مطرح کرده است؟

رژیم و پانفارسیست ها، طرفدار چه نوعی از فدرالیسم در ایران هستند؟

آیا فدرالیسم مورد نظر پانفارسیست هایی که در پشت پان ایرانیسم پنهان شده اند، پاسخگوی خواست ها و حقوق کامل و صددرصد مساوی بین فارس ها و تورکان، و بین فارس ها و دیگر ملل همچون تورکمانان، قشقایی ها، عرب ها، بلوچ ها، لورها، کردها و ... خواهد بود؟

در چه شرایطی، فدرالیسم می تواند درمان درد مللی باشد که یک صد سال، از حقوق اولیه و انسانی فردی و جمعی (ملی) محروم بوده اند؟

کدام فدرالیسم به مشکلات و دشمنی های موجود در میان ملل در جغرافیای ایران پایان خواهد داد: فدرالیسم حداقلی (خودمختاری مرکزگرا با حقوق بسیار محدود) یا فدرالیسم حداکثری که شامل برسمیت شناختن "اراده اعمال حق تعیین سرنوشت تا حد جدایی از ایران" هم خواهد شد؟

چرا پانفارس ها از حق تعیین سرنوشت در میان ملل ساکن در ایران می هراستند و آن را مقدمه ای برای تجزیه ایران می دانند؟

آیا پانفارسیست ها به این حد از آگاهی رسیده اند که در یک صد سال اخیر، همه حقوق ملی ملل غیر فارس ساکن در ایران را چنان ضایع کرده اند که ملل غیر فارس، در صورت برخورداری از "حق تعیین سرنوشت"، از فرصت بدست آمده، برای جدایی از ایران و کسب دوباره استقلالشان استفاده خواهند شد؟

برای پاسخ به این قبیل از سوال ها، و ایجاد سوال در اذهان شما مخاطبان، از چهار متفکر از چهار ملت در ایران به این برنامه دعوت کرده ام.

دکتر ضیاء صدرالاشرافی؛ متفکر تورک و از اعضای کنگره ملیت های ایران فدال

دکتر رضا حسین بر؛ متفکر بلوچ و از اعضای کنگره ملیت های ایران فدرال

جناب یوسف عزیز بنی طرف؛ متفکر و نویسنده عرب و طرفدار اندیشه فدرالیسم

جناب ناصر کرمی؛ متفکر پانفارس و پان ایرانیست فارس

با احترام مجدد

انصافعلی هدایت