آیا باور بکنیم که فارسی، زبانی مستقل بوده و لهجه نیست؟

زمین و آسمان، با این شعار پر شده است که "فارسی" یگ زبان کامل و پیشرفته و جهانی است و باید آن را جهانی هم کرد.

تازه، این ادعا، بعد از یک قرن پر تلاش برای سره و خالص کردن این زبان از زبان های عربی و تورکی بسیار هم پررنگ شده است.

در پس 50 سال آموزش زبان فارسی و نوشتن با آن، من؛ انصافعلی هدایت، به یک فکر و سوال رسیده ام که باید در باره آن اندیشه کرد و پاسخ داد.

سخن و فکر این است که: اگر از مجموعه لغاتی که یک زبان مستقل را تشکیل می دهند، بیش از 75% آن از لغات یک زبان دیگر باشد و از 25% لغات باقی مانده هم حدود 12% به زبان های دیگر متعلق باشند، کجای این زبان، یک زبان مستقل است.

آیا در چنین زبانی، اگر 50% به علاوه یک (+1) از زبان دیگر باشد، طبق قاعده، نباید اکثریت-اقلیت کرد و نتیجه گرفت که زبان چه زبانی است؟

در زبان فارسی 75% عربی وحدود 12% هم تورکی و از دیگر زبان ها هستند که داخل فارسی شده اند.

یعنی حدود 90% لغات زبان فارسی، لغت فارسی نیست. آیا با تکیه به حدود ده درصد کلمات رایج در زبان فارسی، می توان مدعی شد که یک زبانی به نام زبان فارسی وجود مستقلی دارد؟

آیا زبان فارسی با چنین مشخصاتی، یک لهجه از زبان عربی نیست؟

آیا بر همین قیاس نیست که از احمد کسروی تا علی یونسی و سیدجواد طباطبایی مدعی شده اند که چون تعدادی (کمتر از 2%) لغات فارسی یا طالشی وارد زبان تورکی شده است (در مناطقی که فارس ها و طالشی ها با تورکان درآمیخته اند)، پس زبانی با نام و عنوان "زبان تورکی" وجود نداشته و ندارد و آن چه بوده و است، زبان "آذری" (زبان فارسی) بوده است.

آیا زبان فارسی که حدود 90% لغات آن، خارجی (عربی، تورکی، انگلیسی، فرانسوی، روسی، آلمانی و ...) هستند، می تواند یک زبان "جهانی" باشد؟

با کدام ملاک می توان ادعا کرد که زبان فارسی نه تنها لهجه ای از زبان عربی نیست بلکه زبانی مستقل و جهانی است؟

در عین حال که اگر زبانی، مستقل و مدعی جهانی بودن است، باید زبان علوم رایج باشد و لغات مورد نظر علوم (حداقل علوم قدیمه) در آن موجود باشند.

در این صورت، آیا زبان فارسی، یک زبان علمی است؟

منظورم از زبان علمی، زبان علوم قرن بیستم و بیست و یکم (کامپیوتر، اینترنت، پزشکی پیشرفته، مهندسی هوا-فضا، موشک، اتم و ...) نیست.

بلکه منظورم توانایی زبان فارسی در بیان علوم قدیمه که در قرن های گذشته در حوزه های علمیه تدریس می شده، است. آیا فارسی توانایی بیان آن علوم را با زبان فارسی داشته است؟

چرا مدعیان رهبری زبان فارسی پنهان می کنند که تمامی لغات علمی، ریاضی، فیزیک، شیمی، هندسی، مهندسی، معماری، حقوقی، هنری، و ... فارسی نیستند و از زبان های دیگر آمده اند؟

بیش از 75% لغات زبان فارسی، از لغات عربی است.

اگر لغات عربی را از زبان فارسی بگیریم، فارسی زبانان نمی توانند در رابطه با حقوق، فقه، هندسه، ریاضیات، جبر، فلسفه، منطق، هنر، موسیقی، فیزیک، شیمی، مهندسی، معماری، شهرسازی، تمدن، فرهنگ، علم ادبیات (صرف و نحو و دستور زبان فارسی) علم اوزان و شمارش اشیاء، علم شعر و شاعری، جغرافیا، آب و هوا، جنگل و صحرا، کشاورزی و دامداری و باغداری، دامپزشکی، نظامی، و ... سخن بگویند.

حتی گفتگوی ساده در باره مسایل روزانه هم در زبان فارس و بدون استفاده از زبان عربی و تورکی بسیار سخت و شاید هم غیر ممکن می شود.

در حالی ادعا می کنند، زبان فارسی زبانی مستقل و جهانی است که حتی نمی توان با زبان فارسی، بدون یاری لغات عربی و تورکی، در مدارس و دانشگاه ها برای نیم ساعت درس داد.

درس املاء و دستور زبان فارسی، در زبان فارسی هم غیر ممکن است.

آیا می توان باور کرد که زبان فارسی یک زبان مستقل است؟

چرا یک قرن سرمایه گذاری برای فارسی سازی زبان فارسی و هزینه کردن هزاران میلیارد تومان در راه این زبان، نتیجه چندانی نداده است تا آن را در ردیف چند زبان محروم از حق آموزش قرار بدهد؟

انصافعلی هدایت

تورنتو - کانادا

نوزدهم می 2018

hedayat222@yahoo.com