Ruhi
Tunanın 70-dən əlavə heykəli möxtəlif şəhərlərdə dikilib. İran, Turkiyə və digər Turk məmləkətlərdə dikkəlib və onlar tarixi, ədəbi və milli qahramanların heykəlin bərpa edib. İrandan qaçqın düşün və indilikdə Kanada olkəsinin Toronto şəhərində sürgündə yaşayan Həsən Ruhi Tuna, İran- Azərbaycanlısı və heykəl təraşdi. Onon heykəllərindən Məhəmməd Höseyn Şəhryarın heykəli Təbrizə və Nəbatinin heykəlidə Kəleybərin girişində bərpa olan əsərlərdən 2 di. amma tək bular deyil bəlkə onon heykəllərinin bir tedadin şəkilin, səsilə eyni zamanda görə bilərsiniz. Ustad Şəhriyar, Nəbati, Səttarxan və Baqirxandan əlavə Dede Qorqud, Reza Barahani, Uzeyir Hacibeyev, Virani, Sah Xatayi, Sehend, Nesimi, Piseveri, Bebek Xörrəmdin, Emir Timur, Selcuk Bey, Sebetci Oglu usman Efendi, Sukru Kanalti Pasa, Semah, Oguz Xan, Qasqayili Ismail Xan, Rauf Denktas, Sah Ismai, Koroglu, Mehmmed Xarezm, Mustafa Kemal, Nadir Sah, Nazim Hikmet, Haci Baba Xan, III. Selim, Kazak Abilay Xan və onlar bulara tay heykəlləri görəbilərsiniz.
Ruhi bəy sadəcə heykəl yapmır, bəlkə öyrənciləridə yetişdirməyə çalışır. O deyir ki İranda heykəlçilik işi, bəzi ayətollahlar fikrinə haramdi və buna gorada, incə sənətin ayağa qalxması çətindir. Gərçi İranda devlətinən din ayrı görünürlər amma əslində, İranın Şiyə dinində siyasətinən din, bərabər və çiyin çiyinə gedirlər. Çün din adamlarının etiqadi var ki əyər heykəl tiksən, obiri dünyada ona ruh verməlisən, siyasəttə və kultür nazirliyidə həmən siyasəti irəli sürür. "Amandı başı açıq olmasın." "Döşü görünməsin." "Orası elə olsun ... Burası belə olsun" kimi sozlər heykəçiliyə, rəssamliğa və diygər incəsənət sahələrinə mane törədir.
Ruhi bəy inanır ki Turkiyə, Azərbaycan Cumhuriyyəti və digər azad və dindən kanar qalan olkələrlə moqayisədə, İran və İran-Azərbaycanı incə sənət sahəsində muqayisə olabilməz. İran və İran-Azərbaycanı daha dalı qalmışdı amma əlavə edir ki Azərbaycanlılarda dərin potansiyellər var və o zaman ki İrandan çıxırlar, heykəlçilikdə, rəssamlıqda, musiqidə, Rəqsidə və digər sahələrdə, ozlərin donanın adlım adamlarına yetirəbilirlər.
Təbrizli bu Heykəl Taraş və rəssam 8 il Turkiyədə qalmış və bir sorü heykəlləri Turkiyənin moxtəlif şəhərlərində, minlər insanın gozlərinin onondə nomayişə qoymuş. Onon fikrinə əsasən, Turkiyədədə bir iddə dinlə siyasəti qatıb və incə sənətlərin daha dərinləşməsilə məqabilə edirlər və bu bir ağir təhlökədir turkiyə üçün.
Ruhi bu işlərilə irazi düşmür və İradə edib ta İran-Azərbaycanının ədəbi, dil, tarix, incə sənətləri və qəhramanlarının bir çöxunun heykəllərin hazırlayıb və bir Səyyar Muzədə yerləşdirsin. Bu Səyyar Muzə Kandanın Toronto Şəhərində təkmilləşəcək. Sonra Amerika Birləşmiş Millətlərə və Ordan sonra da Turk olkələrinə səfər edəcək. Ruhinin arzısı budor ki bir gün gəlsin ki Səyyar Muzə Təbrizdə yerləşsin və həmişəlik üçün orda qalsın.
No comments:
Post a Comment