یانلیش آنلامایا و آنلاتمایا چالیشماق
یانلیش آنلامایا و آنلاتمایا چالیشماق:
یونیس بئیین الشدیریسینه جاواب
.png)
انصافعلی هیدایت-دن، یونیس بئی شامیلی جنابلارینین تنقیدلرینه جاواب.
یونیس بئی شامیلی جنابلاری، انصافعلی هیدایت-ین جانلی یایئندا دانیشدیقی سئوزلردن بیر نئچه کلمه‌نی سئچیب، اوز دوشونجه‌لرینین یایئلماسینا بهانا ادیب دیر.
انصافعلی هیدایت بو تنقیدلردن هم فایدالانیب، همده هر جور الشتیرینی توپلوما و کندیسینه چوخ فایدالی گورور.
بوندان دولایی، یونیس بئیه و توم الشتریجی بئیین‌لی اینسانلارا تشککورونو بیلدیریر.
هیدایت الشتیرینی او قدر فایدالی گورور کی یونیس جنابلارینا جاواب وئرمه‌یه ماراقلی دئییل دیر.
نییه کی الشتیریجی دوشونجه‌لر، یئرینه اوتورسون. آمما سونرا، بو دوشونجه‌یه گلدی؛ "تنقیدلره جاواب وئریلرسه، توپلومدا موباحیثه‌لره داها چوخ یئر آچیلار. هابئله تنقید، طرفسیز اولار و اُزونه، یاردیمجی و ایصلاحجی بیر قانونلار و قایدالار قازانار.
بونون اوچون:
بیر- تنقیدچی، یونیس بئی اولدوقو اوچون یوخ، تنقیدین الشتیریسی اوچون جاواب گلیر.
ایکی - تنقدین دوغرو یولو بو دور کی ان باشدا، تنقیدچی، الشتیریسی اولان قونولاری، تنقیده معروض قالان بیرئیه یئتیرسین کی اگر دوشونجه، دیل، یاهالما، آتموسفر و شرایئط یانلیش یارادیب‌سا، یادا یازیدا یانلیشلیق وارسا، اونو ایصلاح اتسینلر یا دوشونجه لری یا یئترسیز اولان سوزجوکلری دئییشدیرسین لر.
اوچ - اگر تنقید آلینمازسا و بیر داها عاینی یول-یونتم ایله تیکرار اولورسا، توپلوم ایچینده قونونو موباحیثه‌یه قویمالی دیر.
دورد - هر تنقید و قونویا، او قونونون "کانتکستینده" باخئلمالی دیر. چون هر بیر سوزجویون آنلامی، اوز آتموسفئرینده، قونونون ایچینده آنلاشئلار، معنالانار.
بیر سوزون، معناسی یاسا اساسلی بحث لرده، همن سوزون، سوسیال بحث‌لرده، اکونمی‌ده، سیاست‌ده، ادبیات‌دا، فلسفه‌ده و …، باشقا آنلاملاری اولار و باشقا ایچه‌ریلیکلری ایله اورتایا چیخار.
بئش - هر سوزجویو، قونو و هر متنین ایچینده گوروب، آنلامالی و تنقید اتمه لی دیر.
چون سوزجوکلرین آنلامی، جومله‌لر یا دانیشیلان یادا یازیلان بیر بوتونون ایچینده گوز اونونده توتولمالی دیر. یوخسا، الشتیری، توم یانلیش یولدا گئدر و آماجدان ائراقلانار.
آلتی - ایلتیفات اتمه‌لی دیر کی انصافعلی هیدایت، همن نئچه دقیقه جانلی دانیشیقلاردا، هانکی کانتکستده، هانکی قونودا، هانکی آماجلارلا جومله‌لر قورمایا چالیشیر، دییه سورمالی دیر کی سوزجوکلری، او کانتکستدن چیخاریب، باشقا کانتکستلرین ایچینده، باشقا معنا و آنلاملار آختاریلماسین.
یئددی - هر کانتکسیده باخیرساق باخالیم، یونیس بئی "سرطان" سوزون، دوغرو بولموش و دوغرو اولاراقدا، اونون اوستونه بارماق باسمیش دیر.
شرطان سوزو، بیر خستلیکدن بورج آلینمیش دیر. چاره سی اولمایان یادا علاجی چوخ زور گورونن بیر قونو دور. آمما بو سوز، توم سیاسی، ادبی، اکونومی و … ساحه‌لرده ده امانت آلینیر. بو ایش، ایرادسیزدا گورونور.
سگگیز - آمما یونیس بئی، "سرطان" سوزجویوندن، کندی بحث لری اوچون چوخ و حددیندن آرتیق بیر فونداسیون، آلت یاپی، چیخیش و حمله بیناسی یاپمیش و توم اون‌دوقّوز دقیقه‌لیک بحثینین آلت یاپیسین، سرطان سوزجویونون اوزرینه یوکله میش.
اونا اساسن، هیدایتین توم دوشونجه‌لرین و اونردیگی چئخیش یوللارین محکوم اتمه‌یه چالئشیر.
دوققوز - کانتکسته دونه لیم. اگر سرطان گلن جومله‌یه دیققت ادیرسه‌نیز، هیدایت دییر کی "تورکلر و عربلر، اورتا دوغونون اصیل (اصیل سوزجویون یئر صاحیبی آنلامیندا ایشله دیر) ایکی میللت لری دیرلر کی بولگه‌دن خاریج گوجلر بونلارین ایچینده دورد دانا سرطان قویوبلار".
بورادا، جومله‌یه و کانتکسته دیققت اتمک لازیم دیر. هیدایت بو دورد میللتی سرطان بیلیرسه، او سرطانی یارادانلارا ایشارت ادیر. عامیل لری گوسته ریر، معلوللاری یوخ. سنتزه باخیر. سونوجلارا بارماق باسیر.
تنقیدچی، الشتیریسینده سورمالی دیر کی نییه و هانکی گوجلر، هانکی چیخارلار و سونوجلار آماجلی، بو دورد توپلومو یا توپلولوقلاری سرطان ادیب‌لر؟
کیملر و هانکی مقصدلر اوچون بونلاری، بولگه سرطانی ادیب‌لر؟
عجیا، بورادا انصافعلی هیدایت پاتولوژی و خسته لیک آماجلا دانیشیر، یوخسا توپلومسال، صولح، ساواش، تهلوکه، امنیت سیزلیک، یوز ایل ساواشلارین بولگه دن خاریج اللرله ایداره اولماسینا و … یونه‌لیک دانیشیر؟
هر تنقیدچی، قونونو و سوزجوکلری، هر قونو و کانتکستین ایچینده معنا اتمه‌لی دیر. بیر سوزجویو، کانتکستیندن چیخاریب، باشقا بیر کانتکسده معنا ادرسه‌نیز، یانلیش یولدا یورورسونوز. توپلومون بیر کسیمینده، یانلیشا یورودورسونوز.
عجبا انصافعلی-نین بورج آلدیقی "سرطان" سوزجویو، عئرقچیلیق قونوسو یا کانتسکینده ایشه آلینمیش می؟
اون - یونیس جنابلاری، "انصافعلی هیدایت-ین بیرئی‌سل دوشونجه سوییه‌سین، میللی دوشونجه سوییه‌سینین بوتونلویونون یئرینه قویور و "انصافعلی هیدایت-ین سهوی سوزجوک‌لریندن، دوغرو یا یانلیش دوشونجه‌سیندن یولا چیخاراق، میللی حرکتین بوتونلویون، وورمایا یا سورقو آلتینا آپارمایا چالیشیر.
یعنی، بیر بیرئیین یانلیشی اولورسا، اوردان چیخاراق، میللی حرکتین بوتونلویون وورماق دوغرو دور مو؟
اون بیر - انصافعلی، میللی حرکتین عاینسی و میللی حرکتین بوتونلویو دئییل دیر بلکه بیر بوتونون، کیچیک عوضوو دور.
میللی حرکت، مین‌لر، بلکه‌ده میلیونلار رحمه‌ته گئتمیش و حیاتدا اولان اینسانلارین، فرقیلی، دوشونجه لرینین اوزرینده قورولموش و اینکیشاف ادن بیر بوتون دور.
اولابیلر، میللی حرکتده اولان میلیونلار بیرئی‌لردن، بیرینین یوزلر قونودا اولان دوشونجه‌لریندن بیر نئچه سینده، یانلیشلاری اولسون.
او یانلیشلارا گورا، اونون دوغرو دوشونجه‌لرین آتماق اولماز کی هئچ، اونون یانلیشلاری ایله، میلیونلار اینسانین یاراتدیقی حرکتی وورماق اصلا دوغرو اولماز.
اون ایکی - هر بیر کیمسه‌نین ایسلامدان خوشو گلر یا گلمز. بو، اونون تجروبه‌سینه، گئچمیشینه، آنلایئشئنا، باخئشینا و توتومونا باغلی دیر.
عجیا دانماق اولار کی تورکلر، عربلر، یعنی موسلمانلار، اوروپا و مسیحی دونیاسی "قارانلیق چاغلارئندا" یاشارکن، موسلمان توپلولوقلار، هر ساحه سینده ان اینکیشاف ادن اولوس و حاکمیّتلر اولموشلار؟
بونو، گورمزدن گلن اولورسا، تاریخه بیرده باخمالی دیر؟
اون اوچ - یونیس جنابلاری، عئرقچیلیق ایله راسیستلیگی تعریف اتمه‌دن، آنلامین گوسترمه‌دن، قونونو و دوشونجه‌نی "عئرقچیلیقا و راسیستلیگه" داشیر. کانتکسته ایلتیفات اتمیر.
اون دورد - عئرقچیلیقدا، هر بیر عئرقچی بیرئی و توپلوم، دوشونجه سینده، کندیسین، باشقا بللی میللتلردن اوستون گورور و کندینه وئردیگی یاشام حاقی، اونلارا یاشام حاقی اولاراق تانیماز. ایللا کی اونلار، عئرقچینین ایراده سی آلتیندا و آشاغی سویّه ده یاشامالی دیرلار.
اگر عرقچیلیق، دوولت و حاکیمیّت سویّه‌سینده اولورسا، دوولت و حاکیمیّت توم ایمکانلاری ایله عئرقچیلیقین قوربانلارین آرادان آپارمایا، اونلارین تحقیرینه، آسیمیله اولماسینا، آشاغا سویّه‌ده یاشامالارینا، اونلارین وارلیقلارین سیلمه‌یه و … چالیشار.
عورقچی دوولت و حاکیمیّت اوچون، هر شئی و ایمکان، او جومله دن؛ مکتبلر، اویرتمن‌لر، اونیوئرسیته‌لر، خوجالار، دین خادیملری، پولیس، سیلاحلی گوجلر، عدلیّه، زیندان، ایداره‌لر، قانونلار، مجلیس، سئچگی‌لر و … هره‌سی بیر اولدوروجو سیلاحا دونوشور کی عئرقچیلیقا معروض قالانلاری ازیب، آرادان آپارسین.
اوزللیکله، عئرقچی دوولت و حاکیمیّت، عئرقچیلیقین قوربانلارینین سیاسی و دوولت قورما ایراده‌لرین سیندیرماق ایستر.
عجبا هیدایت‌ده و آزربایجان میللی و تورک حرکاتیندا بویله بیر یول یونتم، توتوم و ایمکانلار وارمی؟
عجبا انصافعلی-نین اون ایکی میلیونا یاخین یازدیقی سوزجوک‌لرده، بئله بیر آنلام، دوشونجه سویّه‌سی وار می دیر؟
عجیا، انصافعلی‌نین همن دورد توپلوم و ایکی اصیل (یئر صاحیبی اولان) میللتین تاریخیندن اولان آنالیزی ایله تانیش اولموشسونوز مو؟
بیلمه‌لیسینیز کی انصافعلی-یه گورا؛ فارس، کورد، ارمنی و یهودی توپلوملاری، بیراینجی دونیا ساواشیندان سونرا اورتایا چیخارئلیبلار.
بیلمه‌لیسینیز کی اونلارین قودرت تاپدیقی آندان بو گونه‌دک، عربلر و توکلر، همن توپلوملارلا بیرلیکده، قان ایچینده یاشیرلار؟
نه‌دن، گئچن مین ایلده، بو بولگه‌ده، توکلر و عربلر حاکیم اولارکن، بو قدر اوزون ایللر قانلی ساواشلار یوخ ایدی؟
اون بئش - یونیس بئی "داخیلی ایستعمار"ا بارماق باسیر.
هاردان بونو چیخاردیر؟
داخیلی استعمار نه دئمک دیر؟
سورمالی دیر: آزربایجان، عربیستان، بلوچیستان، قشقائیستان، تورکمنیستان، لوریستان، گیلان و … ایران-فارس اودوسو ایله، دفعه‌لرجه ایشغال اولمامیش می؟
بو میللتلرین، میللی دوولت قورما ایراده‌لرین، اوردو ایله سیندیرمامیشلار می؟
فارس-ایرانلیلار، بو میللتلرین ایراده‌لرینین و میللی دوولت لرینین سیندیریلان گونون، "قورتولوش شنلیگی" دییه قئیده آلمامیش‌لار می؟
نییه و نه‌دن، ایشغالی، ایچ سومورگه‌یه ایندیرمک و یوموشالتماق ایسته‌نیلیر؟
عجبا، یونیس بئیه تای بئیینلر، ایرانین یوز ایللیک بئیین یئخاما چاباسیندان دولایی، بئیین‌لری ایشغال اولمامیش می و ایرانچی بیر دوشونجه‌یه صاحیب دئییرلر می؟
عجبا، بو بئیینلر و دوشونجه‌لرله، ایشغالدا اولوبان، هئش بیر میللی حاقلاری اولمایان میللتلره، چیخیش یولو گورونور مو؟
بو دوشونجه، هانکی گوجون و میللتین میللی ماراقلارینا خیدمت اده‌ر؟
اون آلتی - عجبا، یونیس بئی-ن بکلنتی‌سی بو دور کی گونئی آزربایجان تورکلویو مکتب‌لرده، اونیوئرسیته‌لرده، و … عئرقچی بیر سیاست آپارسینلار می؟
نییه؟
کندیسیندن سورمالی دیر کی تورکچولوک و آزربایجانچیلیق، عئرقچیلیق می؟
بیر میللتین وار اولماسی اساسیندا، ایستیقلالا چالیشماق، عئرچیلیق می؟
بیر میللتی باشقا میللتلره قارشی ساوونماق، اونلارین تاریخین آنلاماق و آنلاتماق عئرقچیلیق می؟
من، انصافعلی اولاراق، گونئی آزربایجانین و آزربایجانلیلارین میللی چیخارلارین توم میللتلردن و ائولکه‌لردن داها اوستون اولماسیا اینانیرام و اوستون اولماسینادا چالیشیرام. اونا گورادا، بو میللتین دوشمانلاری ایله سوزلو، همده سیلاحلی ساواشمایا حاضیرام. اگر بو، منی عئرقچی ادرسه، من عئرقچییام.
اون یئددی - سایین شاملی جنابلاری ایددیعا ادیرلر کی "بیزیم میللتیمیزین یهودی‌لرله، ارمنی خالقی ایله، کورد خالقی و فارس خالقی ایله هئچ بیر مسئله سی یوخ دور. بیزیم خالقین مسئله سی اولان، ایران دوولتینین ایستیبدادی و داخیلی استعمارا دایانان سیاستی و غیرفارس خالقلارا قارشی عئرقچی سیاستی دیر. ایسرائیلین و یا ارمنیستانین دوولتینین آنتی دئموکراتیک سیاست‌لرینه قارشی اولابیلیر و کوردلرین سیاسی حرکتینین سئرالاریندا آنتی دئموکراتیک دوشونجه‌لره قارشی موقعی و موضعی اولمالی دیر. خالقلارا قارشی دئییل دیر. انصافعلی بئین اورتادوغو ائولکه‌لری ایکی یئره، اصلی و سرطان میللت‌له‌ره بولدویونده، دییر کی تورکلر و عربلر اینکیشاف ادن میللتلر دیرلر. آمما گویا او سرطان میللتلر بو میللتلرین اینکیشافینین قارشیسین آلیرلار."
اون سگگیز - گورونور کی یونیس بئی دوولت‌لرله میللتلری بیربیریندن کامیل شکیلده آیری توتور. بو علم اساسلی آنالیزلرده اولابیلر. آمما و عجبا میللت ایله دوولت، یاغلا سو کیمی دیرلر و بیر بیرلریندن آیر می دیرلار؟ یا بیر بیرلرینین سونوجو و موکممیلی دیرلر؟
یعنی دوولتی میللت‌دن، سوزوب، چیخاریب، قئراقا آتماق اولارمی؟
یادا میللتی، دوولتدن باشقا بیر وارلیق، دوشونمک اولارمی؟
یوخسا حاکیمییت ایله موخالیف اولان چوخ آز کسیمی، میللت حساب ادیرمی و حاکیمییتین و دوولتین یانیندا دوران و ساخلایانلاری میللت حساب اتمیرمی؟
مثلن، ایسرائیلین غزّه‌ده کی جینایت‌لرینده، ایسرائیلده و دونیانین بیر چوخ یئرینده یاشایان یهودیلرین رولو و الی یوخ مو دور؟
یعنی او اوردونو، او اوچاق سوروجولری، او تانکلارین سوروجولرین، او عسگرلری و … ایسرائیلین میللتیندن سایمازلار می؟
انصافعلی‌یه گورا، میللت دئدیگینده، اوردو، سیلاحلی گوجلر، امنیت، ایستیخبارات، حاکیمیّتده اولان توم چالیشانلار، اوپوزیسیون وارسا بئله، هامئسی بیرلیکده، بوتونلوکده، بیر میللت دیرلر.
او میللتین سس چوخلوقوندان دولایی، حاکمیّتده اولانلار، او میللتی ایداره ادیرلر.
حاکیمییت ایله میللتی، آزینلیق ایله چوخونلوقو دییه، بیربیریندن آیرت اتمک دوغرو دئییل.
اونلارین بیر بولومونه میللت، بیر بولومونه موخالیفت و بیر بولومونه ایسه دوولت دئمکله، بیر میللتی اوچ یئره بولومز. یوخسا، سیاست و علم یوخ، سوزجوکلر ایله اویون اویناماق اولار.
اون دوقّوز - ایران آدلانان سیاسی وارلیقدا، یاشایان سیاسال دوشونورلر، تورکلری، عربلری، بلوچلاری، کوردلری، و … ایران آدلی میللتله دوولتین بیر پارچاسی تانیمیر و تعریف اتمیرلر.
بو دوشونجه‌نی، همن میللتلرین فرقیلی دوشونورلرینین ایچینده عیان بیان گوروروز.
بونلان بئله کی فارسلار ائوزلرین ایران میللتی تانیملیرلارآمما ایران میللتی دئدیکده، عجبا فارسلاری، حتتا مئخالیفتده اولان فارسلاری، ایران دوولتیندن آیئرماق و تجزیه اتمک اولابیلرمی؟
عجبا اگر اوزلرین ایرانلی تانیملامایان میللتلر، فارس دوولتینه قارشی دئوریمه و سیلاحلی ساواشا قالخسالار، فارسلار، بو میللتلرین یانیندا و چیین به چیین فارس -ایران دوولتی ایله ساواشارلارمی؟
یوخسا، فارس-ایرانلی اوپوزیسیون و حاکیمیّت اولاراق، ایختیلافلارین بیر یانا بوراخیب، بیرله‌شیب، سیلاحلانیب، دوولتلرین قوروماق آماجلا، بو میللتلر ایله ساواشمازلار می؟
عجبا، فارسلیقین باققالی، عمله‌سی، ضیالیسی و … بو میللتلرین آیاقلانماسینا قارشی بیرلشمزلر می؟
عجبا فارسلیقین اوردوسونا گوج وئرمک‌دن قاچینارلارمی؟
سیز، هانکی علم اوصوللاری ایله و هانکی رئآللیقلارا دایاناراق، فارس دوولتی ایله حاکیمیّتین، فارس میللتیندن آیرریرسینیز؟
میللتی دوولتدن و حاکیمیّتدن آیئرسانیز، یئرده نه قالار؟
دوولت و حاکیمیّت، بیر میللتین سیاسال ایراده‌سینین سونوجو دئییل می؟
میللتین سیاسی ایراده‌سینین سونوجو، دوولت و حاکیمیّت دئییل می؟
ایگیرمی - الشتیری قونوسو؛ تورکلر و عربلرین اینکیشافئنا گلینجه، دئمه‌لی دیر کی اگر بولگه‌ده، صولح یوخسا، اگر ساواش، قایناقلاری امیرسه، اگر میللتلرین پولو و گنجیلیگی ساواشا قوربان گئدیرسه، اگر بولگه‌نین مین‌لر میلیارد دولاری سیلاح آلیب، آنبارلامایا وئریلیرسه، تورکلرله عربلرده اینکیشافا ایمکان قالماز.
نییه کی اینکیشافا صرف اولان بئیینلر و پوللار، ساواشا گئدیر یادا ساواشا حاضئرلیقا و تهلوکه‌سیزلیگی قورومایا گئدیر.
تورکلرین و عربلرین مین‌لر میلیادر دولارلاری، ساواشی ایراده ادن باتیلی گوجلرین سیلاح فابریکالارینین گوجلنمه‌سینه، باتی یا مسیحی دونیاسینین اینکیشافئنا و … صرف اولور.
حتتا اورتادوغودا، باریشین اولماماسی، بو بولگه‌نین گلیرلرین باتی و مسیحی دونیاسینین بانکالاریندا ساخلامایا سورکله‌ییر.
سورمالی دیر، کیم و هانکی گوجلر ایسرائیلی، فارسلاری، ارمنیلری و کوردلری بو بولگه‌ده و گئچمیش یوز ایلده، ایش اوستونه گتیرمیش یا سیلاحلاندیرمئش کی بورانین خالقلاری باریش اوزونه حسرتده قالمیشلار؟
نه‌دن، اورتا قارانلیق یوزایللرده، تورکلر و عربلر اینکیشاف ادیرلردی آمما باتیلی سومورگه‌چی قووه‌لرین آیاقلاری دوغویا آچیلاندان بری، هم باریشسیزلار، همده اینکیشافلاری دایانمیش؟
البتته کی اورتادوغودا و موسلمان ائولکه‌لرده، اینکیشافین دایانماسینا یا اولماماسینا ایچ پرابلئملر ده واردیر. البتته کی یانلیش لیدرلر وار. یانلیش سیاستلر وار. آمما نه زامان کی عربلر و تورکلر آیاقا قالخماق ایسترلرسه، ندنسه، بیر کودتا، بیر دئوریم، بیر خاریجی هوجوملا و …، او اینکیشافین قارشیسی آلئنار؟ و او میللتی، صئفر نوقطاسینا چکیب، ایندیریر؟
بونو آنلاماق اوچون، افغانیستان، عراق، سوریه، لیبی-نین بوکونکو دورومو، تورکیه کودتالاری و … کافی دئییل می؟
ایگیرمی بیر - عجبا عرب میللتلرین ثروتی، اونلارین اینکیشافی اوچون صرف اولورمو؟ یوخسا ساواش اوچون یا ساواشدان قاچماق اوچون خرجله‌نیر؟
سعودی عربیستان شاهلیقین بئش یوز میلیارد دولار ثروتی، نییه سیلاح آلیب، آنبار اتمه‌یه صرف اولاجاق؟
بو سیلاحلار، سونوندا کیملرین باشیندا پارتلامایا گئده‌جک دیر؟
هانکی میللتلرین اینکیشافی صئفئرا دونه‌جک دیر می؟
نه‌دن ایذین وئریلمیر کی بو ثروتلر، دوغرو، علم و تئکنولوژی اوغروندا صرف اولسونلار؟
تورک دوولتلر ایسه، ایکی یوز ایله یاخین، باتینین دوغو قولو؛ روس مسیحلیقی ایشغالی آلتیندا دئییل می دیر؟
سومورگه اولمورلار می دیر؟
روسدان آیرئلان همن، آزربایجان توپراقلاری، ارمنی‌لرله ایشغال اولمادی می؟
آزربایجانین توم گوجونون اونملی پارچاسی، ساواشا و آزادلیقا صرف اولماسایدی، آزربایجانین اینکیشافی باشقا یونده اولماز می دیر؟
عجبا گورجیستانین و اوکراینانین ایشغالی و ساواشی، تورکلره قئرمئزی ایشیقین یاندیریلماسی آنلامیندا دئییل می دیر؟
ایگیرمی ایکی - یونیس بئی، اینکیشافا ائولچولر سایئر. اونلاردان "توپلومون دئموکراتیک‌لشمه‌سی، ایتیمین یوکسلمه‌سی، سرمایه‌نین آزادجا دولانماسی، تئکنولوژیه داها اونم وئریب، اونیوئرسیته‌لرین اینکیشافا اویقونلاشدیرماسی، حقوقون گوجلو اولماسی و سوسیال دوولتین قورولماسین آلت یاپی" اولاراق سایئر.
آمما آلمان، ژاپون، کوره، و بیر چوخ ائولکه‌لر، ان باشدا تئکنولوژیک اولاراق، اینکیشاف ادندن سونرا، تاریخی سورج ایچینده، دئموکراتیک اولموشلار.
او ائولکه‌لرین ایشغال اولوب، سومورگه‌یه معروض قالمایا، کیفایت قدر یئرآلتی قایناقلاری اولمادیقدان دولایی، اونلارین اینکیشافئنا مانع تورتمه‌میش‌لر.
یعنی اگر بیر ائولکه‌نین لیدرلری، باتینین و مسیحی دونیاسینین اولچولرین قبول ادرسه کی اونلاردان بیریده "دولارین" موطلق حاکیمیّتی دیر، همن ائولکه‌نین اینکیشافئنا، همده باتینین ایراده اتدیگی قدر و اونون ایسته دیگی یونده، یول وئریلر.
یوخسا اونلارین اینکیشافینین قارشیسیندا ایچ یا خاریجی دوشمن یارادار، یادا اونون پولون ارزیشینین آزالتما پوروژه‌سین یولا سالارلار کی یئخئلسین.
ایگیرمی اوچ - بونون یانئندا، صولحون اولماماسی، ائکونومینین دئییشکن اولماسی، ائولکه‌لرین ساواش حاضیرلیقئندا اولماسی، سیلاح آلماق موسابیقه‌سی، اوزلرین قوروماسی، و … بئیین‌لرین و یوکسک سویّه‌لی نسلین، او توپراقلاردان، کوچمه‌سینه سبب اولور.
بو ائولکه‌لر، بئیین گوجوندن بوشالدیقجا، جنّت گورونن باتی، یئنی بئیین گوجلری ایله دولور. بئیینلر بوشالان یئرده، اینکیشافی کیم لر ایرلی سوره‌بیلیر؟
ایگیرمی دورد - یونیس بئی بویورو کی "انصافعلی-نین دوشونجه‌لری بیر ایستبدادی و دیکتاتور ائولکه‌دن قالخان مئتودلارلا فورمالاشمادا دیر. دیقّت ادرسینیز ایستیبدادی ائولکه‌لرده گلیشمه‌نین، قالخینمانین، قارشیسین آلانلاری، داییما خاریجی دوولتلر سانیرلار" دئمیش دیر.
بو حالدا کی انصافعلی‌نین "بولگه‌ده باریش حاکیمیّتی ایستیقراری" دوشونجه‌سینه، او دورد سیاسی وارلیقلارین یارادیلماسی یادا یارادیلماسی اوغوروندا کی چابالار، مانع دیر.
البتّه کی خاریجی مانعلری گورمه‌مک، یادا گورمه‌مزلیکدن گلمک، دونیادا سورن سیاستلردن خبرسیز اولماق دئمک دیر. انصافعلی‌نین دوشونجه‌سینده، "ایستیقلال و آزادلیق" همده فارس هوژمونوندان، چوخ اونم داشئر.
انصافعلی-یه گورا، ایستیقلال اوچون، ساواشماق لازیم دیر. چون، ایران-فارس دوشونجه‌سین داشیانلار، اوروپالی و دئموکراتلاشمیش اینسانلار دئییل‌لر. دئموکراسیایا دا اینانمیرلار.
اوندان دولایی، بو بولگه‌ده، میللتلرین ایستیقلال یولو ایسه، بیر تورلو دیکتاتورلوقدان گئچیر.
نییه کی ساواش دونه‌مینده، دئموکراسی و دئموکراتیک داورانیشلار، ایستیقلالچی گوجلرین هدر گئتمه‌سینه سبب اولار و ایستیقلالی، ال چاتیلماز یئره گوتورور.
انصافعلی-جه، دئموکراسی، تورکلرین وطنلرینین ایستیقلالیندان سونرا گلیر. ایستیقلال ایله دئموکراسینی، یان‌یانا قویاندا، ایستیقلالین اونمی و اونجولویو گورونور.
طبیعی کی اگر ایران-فارسلیق، دئموکراتیک داورانیشا گلیرسه و دئموکراسی قوراللاری اساسیندا ایستیقلالا یول آچیلیرسا، ایستیقلال اوچون ساواشا و بللی زامان ایچینده دیکتاتورلوقا دا یئر قالماز.
ایگیرمی بئش - گورونن او دور کی یونیس بئی گئچن یوز ایلده، ایران آدلی سیاسال وارلیقدا، بئش-آلتی نسلین "بئیین لرینین فارسچیلیق، ایرانچیلیق و آریاچیلیق اساسدا یئخانماسینا" اینانمیر.
بئله‌لیکله، قبول اتمیر کی ایرانچیلیقدان و فارسچیلیقدان قورتارمانین تکجه یولو، ایراندا بئیین یئخاما سیستییمنه قارشی عوصیان اتمک دیر.
بو عوصیانین بیر اونملی پارچاسی ایسه، اونون تعلیم وئردیگی و تربیت اتدیگی بئیین‌لرین، ایرانچیلیقدان و اونون یاراتدیقی دونیا گوروشلریندن بوشالماسی و میللی دوشونجه‌لر ایله دولماسی دیر.
طبیعی کی بیر یانلیشدان دونمک و قورتارماق ایچین، تکجه یول یونتم، او یانلیشلاری دانماق و اونلارا قارشی دیرنمک دیر.
عجبا یونیس بئی ایراندا کی یایقین اولان اینسان حاقلاریندان اولان تعریفی، دئموکراسینین آنلامین، آزادلیقی، اینسان و توپلوملارین ایراده‌سی و … حاقدا اولان آنلاملاری و آنلایئشلاری دوغرو گورور مو؟ اونلاری قبول ادیر می؟ اونلاری دونیادا گئدن آنلایئشلارلا عاینی بیر کفه ده قویابیلیر می؟
اگر ایراندا کی وئریلن و بئیین‌لرده یارادیلان آنلایئشلاری دوغرو گورمورسه، اونلارلا موخالیفت اتمک ایچین و بئیین‌لرین اونلاردان آزاد اولماسی ایچین، هابئله اونلارا قارشی، میللی دوشونجه‌یه ساریلماق ایچین، هانکی یول یونتملری گوسته‌ریر؟
بونو بیلمه‌لی دیر کی ایشغالچی کولتورو، دیلی، تربیه‌سی و تعلیمی، ایشغالدا اولان اینسانلاری، سومورگه ایچین و ایشغالین داوامی ایچین حاضیرلامیش دیر و حاضیرلایئر.
او کولتوردن، تعلیمدن، تربیه‌دن و … قورتولماق ایچین، عینادلا، ایصرارلا، دیرنیشله و … موخالیفت اتمه‌لی دیر کی علمه، تجروبه‌یه و میللی چیخارلارا، میللی دوشونجه‌لره، گلیشمه و اینکیشاف اوصولونا دایاناراق، یئنی و میللی دوشونجه لره، یئر آچیلسین.
دوشمنین وئردیگی دوشونجه ایله، ایستیقلال آلماق مومکون دئییل دیر. ایستیقلال، ایشغال دورومونون کوکوندن دئییشیمی دئمک دیر.
حاکیم سیاسال دورومو دئییشمک ایچین، بئیینسل دورومون و بیلگیلرینده دئییشمه‌سی لازیم گرکیر.
یوخسا انرژیلر هده‌ره گئتمه‌لی اولاجاق دیر.
بوندان دولایی، بئیینلر، دویقولار، اینانجلار، توم ظاهیری و باطینی باغلئلیقلارین هامیسی و هر ساحه ده، ایراندان، ایرانچیلیقدان قئرئلمانین تکجه یولو یونتمی، ایرانچیلیقدان و ایراندا وئریلن دونیا گووروشله‌ریندن قئرئلماقدا دیر.
ایگیرمی آلتی - یونیس بئی "عیناد" سوزون، کانتکستده گورمه‌مه‌یه ایصرار ادیر. ایناد و لجبازلیق، "ایراندان قئرئلماق" کانتکسینده، نه آنلاما گلیر؟
عجبا ایصرار، دیرنیش، موخالیفت، و .. کیمی آنلاشمامالی دیر می؟
ایگیرمی یئددی - عجبا ایراندان قئرئلماق، یونیس بئیه آغیر گلیرمی؟
هیدایته گورا، ایستیقلال ایچین، ایراندا فارس دیللی اولمایان هر بیر بیرئی، توم باغلارین ایراندان، ایرانچیلیقدان، ایرانچیلاردان، دیبدن، کوکدن کسمه لی دیر.
چون هر بیر دونیا گوروشو، اینسانلاری و توپلوملاری، او گوروشون مرکزینه چکیب آپارار و اورایا قول کیمی باغلار.
اونا گورادا، ایرانچی تعلیم، تربیه و دونیا گوروشو، فلسفه و ایدئولوژیسی، هر کسی ایران قولونا چئویرر.
نه‌دن دیر کی بعضی اینسانلار، ایسلام اساسلی دونیا گوروشلرین، بئله آنلایئر و بئله دوشونورلر آمما قونو ایرانلا ایلگیلی اولاندا، اینانیرلار کی ایرانلا، باغلاری کسمه‌دن، آزربایجانچیلیقا یورومک مومکون دور؟
بئله بیر تورکچولوک و آزربایجانچیلیق، حتتا ایستیقلال الاندان سونرا بئله، ایرانین بویوندوروقون، همده سئوینه سوئینه بوینونا سالیب، فخر ایله دولانار. ایستیقلالدان سونرا دا، بئیین ایشغالی و سومورگه داوام ادر.
ایستیقلال و آزادلیقا ارشیمک اوچون، توم ایرانچیلیقین هر زادیندان و وئردیگیندن ارینمک گرکیر.
آزربایجان "مینا"سینا لوت گلیب، بورداکی دوشونجه‌یه، همده خالیص اورک و بئیین ایله تسلیم اولمالی دیر.
بو او دئمک دئییل کی انصافعلی‌نین دوشونجه‌سینه تسلیم اولماق لازیم دیر. یوخ. تورکچولویه و آزربایجانچیلیقا، تورکون و آزربایجانین میللی چیخارلارینا تسلیم اولماق و اونلار اوچون جاندان باشدان گئچمک، قان توکمه‌یه حاضیرلانماق دئمک دیر.
من بو دوشونجه‌نی باغیرماقدان بئله اوتانمیرام. نه دئمه‌سیندن اوتانیرام. نه ده یاشاماسیندان.
یوخسا، ایستیقلال اوئچون، دئموکراتیک یول وارمی، من سئچمیرم می؟
ایگیرمی سگگیز - یونیس بئی، انصافعلی‌نین دوشونجه سینده، آزربایجان تورکلرینین فارسلارلا (ایرانچیلیقلا) ایکی باغینین اولماسینین، دئمه سیندن شاشئر.
هیدایت اینانیر کی "شیعه چیلیک و فارسلارلا عاینی گئییملر" تورکلری فارسلارا و ایرانچیلیقا، عربلردن، بلوچلاردان، کوردلردن، قشقایی لردن، تورکمن‌لردن و … داها چوخ باغلایئب و باغلیئر.
یونیس بئی، تورک شیعه چیلیگی حاقدا بیر شئیلر بیلمیر. آزربایجان یازارلارینین بو حاقدا کی کیتابلاریندان خبرسیز گورونور. منجه، طبیعی دیر.
یونیس جنابلاری بیلمیر کی تورک و فارس شیعه چیلیگی حاقدا، تاریخی بیر جریانلار وار.
منجه، تورک-فارس شیعه چیلیک فرقلرینین ان سون ساواشی، آیت الله العظمی سیدکاظم شریعتمداری ایله خمینی آراسیندا گئدن دینچی گوروشلرین ساواشی ایدی.
بو ساواشدا، موللالار و موللالیق مکتبلری، ان آزی، ایکیه بولوندو. ساواشین سونوندا، تورک شیعه‌سی، ظاهیرده، فارس شیعه چیلیگینه، همده چوخ قانلی اولاراق مغلوب دوشدو.
بو ساواشی، سمبولیک اولاراق، "فقیه‌لرین ولایتی"وار یا یوخ قونوسوندا گوروروک. بو قونو، ساده‌جه، فقیه‌ین موطلق ولایتیندن عیبارت دئییل. بلکه درین و تاریخی باخیشلارین سونوجوندا، بورا گلیب، چاتمیش دیر.
ایگیرمی دوققوز - فارس-ایرانین بئیین یئخاما سیسستیمینین سونوجلاریندان بیری بودور کی اینسانلاری ایناندیریبلار: شیعه‌چیلیگی و اونلا باغلی اولان توم خورافاتلاری و عنعنه لری، صفوی تورکلری گتیرمیش و رسمی اتمیشلر.
او حالدا کی شیعه‌چیلیک فارسلاردان، آزربایجان تورکلرینه گئچمیش.
صفویلردن اونجه، نئچه کره، فارس دیللی خانلیقلار، شیعه چیلیگی رسمی دین اتمیشلر. حتتا عربلر، بونا "شیعه " قاورامین، یعنی عئرقچی" آدین وئرمیش‌لر.
دئمه‌لی دیر کی صفویلردن ائونجه، بوگونکو ایران، افغانیستان و قافقازلاردا ایگیرمی‌بیر شیعه خانلیقلاری و حاکیمیّتلری وارایمیش کی باوندیلر، جستانیلر، طبریستان، عیشانیه، زیاریلر، آلی بویه، آلی حسنویه، آلی کاکویه، مین آتلیلار، اسماعیلی‌لر، ایلخانلی‌لار، سربدارلار، جلایریلی‌لر، چوبانلی‌لار، آلی اینجو، چلاویلر، مازندان عمادی سییدلری، مرعشی‌لر، قره قویونلولار، کبایی‌لر و مشعشعی‌لر دیرلر.
اگر صفویلرده شیعه‌چیلیک تبلیغ اتدیکلری کیمی و رسمی اولسایدی، نه‌دن، صفویلر توپراقلاریندا، فارسلارلا آزربایجانلی تورکلر شیعه دیرلر آمما کوردلر، عربلر، تورکمنلر، افغانیستاندا یاشایان اونلار میللت، پاکیستاندا یاشایان میللتلر، تورکمنلر، و … سوننو قالمیشلار؟
نه‌دن ارمنی‌لر و گورجوستانلیلار شیعه اولمامیشلار؟
بئیین یئخانمالیق، بئله بیر بلا دیر کی آداملار، ایناندیریلدیقلارینی سورقو ایشارتی آلتینا الماقدان بئله قاچینرلار.
اوتوز - انصافعلی-یه گورا، تورکلر ایله فارسلارین و فارسلیقین ایکینجی بنزرلیگی ده گئییمده دیر. گئییم ده دئییشمه‌لی دیر. چون عربلر، بلوچلار، کوردلر، قشقایی‌لر، تورکمنلر، لورلار و … اُز میللی کئییملری ایله فارسلیقدان فرقیله ینرلر. بو آیریلیقلار، گوز ایله بئله گورونور و سئچیلیر. بودا اونلاری فارسلاردان، همده میللی سویّه‌ده آیرت اده‌بیلیر.
تورکلر ایله فارسلاری بیرلشدیرمک آماجلی، رضاشاه زامانیندان، ساده‌جه، تورکلرین گئییمین و پالتارین فارسلارلا بیرلشدیرمیش لر.
جزالاندیراراق و زورلا، ارککلرین و قادینلارین گئییم طرزلری اوروپالاشدیریلمیش و تورکلرله فارسلارا ایوقونلامیش آمما او زاماندان، سیاسال ایرانین باشا باشیندا هامییه ایناندیریبلار کی گئییم بیلرشمه‌سی توم ایراندا اویقولانیب. بونودا هامییه قبول اتدیریب‌لر.
آمما گئییملرین فرقیلیگی، بو پروپاقاندانین ترسین گوسته‌ریر.
آماج بو ایمیش کی تورک ایله فارس وارلیقئندان، بیر وارلیق، ایران میللتی یاراتسینلار: ایرانلی.
اگر بو ایکیسی بیرله‌شیرسه، قالان میللتلر اونلارین ایچینده ارییب، آرادان گئدرمیش دوشونموشلر.
گورونن او کی ریضاشاهین خوجالارینین پالتار بیرلیگی سیاستی، تکجه آزربایجان تورکلویون هدف توتموش و باشاریلی دا اولموش.
اوتوزبیر- ایران آدلی یئرده، گئییم آزادلیقی ایله موخالیفت، ریضاشاه چاغیندا باشلادی. ان باشدا دا ارککلرین گئییملرین "یکسان" و بیر شکیلده اتمه‌یه چالیشدیلار.
گورونن اوکی، تکجه آزربایجانلی تورک ارککلرین، سونرادا قادینلارین فارسلار کیمی (حتتا عسگرلر کیمی) عاینی اتمیشلر و اوروپادان گلن مودل گئییمه زورلامیشلار. آزربایجان تورک ارکه‌یی ده، قادینی‌دا اونا باش ایمیش، اونو قبوللانمیش دیر.
اگر ریضاشاهدان اُنجه‌لرده، بیر کسیملر، شاهلار، شازدالار، تاجیرلر، فرنگیلر، فرنگیستاندان دوننلر و … اوروپا مودئللی پالتار گییرمیشلر، دلیل و سبب اولماز کی آزربایجانلیلارین میللی گئییمی اولماسین.
نییه کی میللی گئییمین اولماسی و گئیینمه‌سی، دونیانین هر میللتینده وار و رسمی دیر. عاینی حالدا کی میللی گئییم، اوروپالی گئییم ایله ده موخالیف دئییل.
پالتار، بئیینی دئییشدیرمز، گلیشدیرمیز آمما و ساده‌جه بیر میللتی، میللت و میللی اولاراق باشقا میللتلردن ایرت ادیر. اونلارا، میللی فرقیلیگی عیان بیان گوسته‌ریر. اینسانلار، ایستر ایسته مز، بو فرقیلیگی گوروب،آیریلیقی آنلارلار. بودا، میللی شوعورو (دویغونو) دوغوزدورار.
بونون اوچون دور کی سیاسال ایراندا یاشایان تورکلرده، فارسلاردان آیریلماق آماجلا، میللی گئییملری اولمالی دیر.
میللی گئییم، هم تورکلری فارسلاردان فرقیلندیره‌ر، همده دونیادا، تورکلرین کولتورلرینه فرقیلی یئر آچار. هابئله تورک وارلیقینین فارسلارین الی ایله اوغورلانمانین قارشئسیندا دورار.
اوندا، تورکلرین هئش بیر وارلیقی، فارس و ایران آدینا، دونیا بازارینا چیخماز. همده سبب اولار کی بیز تورکلر، فارسلارین ایچینده اریمییک. آرادان گئتمییک. بونون ائوچون دور کی یئنی و مودئرن، میللی گئییملری بازارا وئرمه‌لییک. چونکو گئییم، تپلوملاری و بیرئی‌لری، چوخ قولای بُلور.
تورکلرینده، فارسلاردان بُلونوب، قوپماسی گرکیر.
اوتوزایکی - یونیس بئی دوشونوب کی انصافعلی-نین دوشونجه‌سینده، گئییمی دئییشمک ایله، تورکلرین یئیینی ده دئییشر.
یونیس جنابلاری، هم انصافعلی-نین دوشونجه‌لری ایله تانیش گورونمور، همده اونوتماق ایسته‌میش کی انصافعلی بئنیمیزین دئییشمه سینین طرفداری و میللی‌لشمه‌سینین یانلی‌سی دیر. بو سوز، اونون، اونوتقانلیقدان گلیر. چون، اونجه کی سوزلرینده، بو دوشونجه‌نی بئله نقده چکمیش ایدی.
اوتوز اوچ - یونیس بئی چوخ شاشئب کی انصافعلی-نین ایددیعاسی وار کی بین المیلل حاقلاری، گوجلو دوولتلر اوزلرینین منفعتلرینین تامینی ائوچون یازمیشلار و بیز گرک اوز حاقلاریمیزی و حقوقوموزو اوزوموز یازاق. بونا دا گوج ایستر. اوندا دا، گوجلنمکدن باشقا چاره‌میز وارمی؟
یونیس بئی اونوتموش کی ایکی یوز مملکتین لیدرلرینین هامیسی بیر حاق و قانون اوچون "هن" دئسه لر بئله، بیر "وتو" حاقلی دوولت "یوخ" دئسه، تامام دولتلرین سیاسال و یاساسل ایراده‌لری و ایستک‌لی یوخ کیمی و قیمتسیز حوکمونده اولور.
نییه او بئش (مسیحی و چین) ائولکه‌نین لیدرلرینین "وتو" حاقی وار؟
چونکو گوجلو دورلر. گوجون و گوجلونون هر شئیی یارامایا یا آرادان آپارمایا گوجو چاتار.
نییه موسلمانلارین وتو حاقی یوخ دور؟ گوجسوزلر، اوندان.
وتو حاقی کیملرین منافعینین تامینی اوچون دور؟ گوجلولرین.
اگر اولوسلار آراسی قانونلار گوجلولرین چیخاری اوچون یازیلمامیش‌سا، نه دن گوجلو دوولتلر، هر یانی ایسترلرسه، محو ادیب، میلیونلار آداملاری اولدورور یا آوارا ادیرلر، هئش کیم ده اونلارین قارشیسیندا دورا بیلمز؟
نییه سازمان ملل، دوولتلر تشکیلاتی دیر و میللتلرین ایستیقلال آلماق حاقلارین رسمی اولاراق، دیله گتیرمه میش و یازمامیش؟
چون، بیر چوخ میللتلر گوجسوز دورلر و ایشغال اولموش، سومورگه‌یه معروض قالمیشلار.
ضعفدن اوندان دولایی دیر کی میللتلر، گوجلو دوولترین ایشغالیندا دیرلار.
گوجلو دوولتلر، ضعیف میللتلره و حتی گوجسوز دوولت‌لره، ایراده‌لرینین ایشله‌مه‌سینه حاق وئرمزلر.
یونیس بئی بیلمیر کی هر یئرده و هر زامانین میللتلرینین ایراده‌سینه اویقون اولاراق، حوقوق اورتایا چیخار. حوقوق چاتیشمامازلیقلاری ایداره اتمک آماجلار ایله یازیلیر کی سونرالار سیلینسین و یئنی ایراده‌لردن دوغان یئنی حقوقلار اورتایا چیخسین.
حقوق تاریخ بویو، ثابیت دئییل، دئییشکن دیر و دئییشه‌جک بیر وارلیق دیر.
اگر حوقوق ثابیت قالیرسا، دئمک، اینسانلیقین اینکیشافی دایانمیش و سونونا چاتمیش دیر.
سایقیلاریملا
انصافعلی هدایت
Comments
Post a Comment