مهندسی جهل 016 : نظریه های جهارگانه در باره قضا و قدر
مهندسی جهل 016 : نظریه های جهارگانه در باره قضا و قدر
در شانزهمین جلسه از برنامه "مهندسی جهل" به معرفی کتاب فلسفی و اعتقادیف در زبان تورکی، با نام "قضا و قدر" پرداختیم که در دوره سلطان مراد عثمانی نوشته شده است.
خود این کتاب، شامل دو کتابچه یا مبحث مستقل از هم است.
در مبحث اول به بررسی موضوع بسیار پیچیده و غامض "قضا و قدر" پرداخته است و نظریات فیلسوفان درون دینی اسلامی را به چهار دسته تقسیم کرده و به بررسی آرای هر کدام آن دشته ها پرداخته است. در این بررسی ها، به عقاید و گفتار بزرگان هر کدام از این چهار نحله اندیشه ورزی در جهان اسلام پرداخته است. شاید بتوانیم موضوع قضا و قدر یا جبر و اختیار را فرا دینی و فلسفی معرفی بکینم که عالمان مسلمان در رابطه با آن به استناد به قرآن و احادیث نظریه چردازی کرده اند.
اما مبجث کتاب دوم، درون دینی است و به سلامت دین اسلام از دخالت شیطان می پردازد. البته تنها به این موضوع بسنده نمی کند، و به موضوعات دیگر مرتبط با آن هم می پردازد.
به نظر می رسد که برای آگاهی با تنوه و دایره های اندیشه و اندیشه ورزی و داشتن چسم اندازی در باره تاریخ اندیشه در جهان اسلام، مطالعه این کتاب که خلاصه ده ها جلد کتاب فلسفی و اعتقادی و ایمانی است، یک ضرورت علمی است.
چرا که اغلب افرادی که در جهان اسلام، در پی ادراک تطور نظریات فلسفی و سیاسی و اجتماعی در طول تاریخ هستند، با تغییر و تحول اندیشه متفکران غربی اشنایی دارند اما با تحولات فکری جامعه مسلمانان بیگانه هستند.
چرا چنین شده است؟
می توان ادراک کرد که یک نیروی قاهره ای وجود داشته و دارد که تلاش کرده است تا مسلمانان از اندیشه های تاریخی خود دور مانده، به تعدریج خود و اجدادشان را فاقد توانایی عقلی برای عقلورزی و تولید فکر و اندیبشه بیابند و غربی ها را دارای توانایی تولید فکر بدانند.
ما این نوع نتیجه گیری و برنامه هایی که منجر به این نوع نتیجه گیری اجتماعی در میان میلیون ها بلکه میلیاردها انسان می شود را مهندسی جهل می نامیم.
چرا که انگار، فقط غرب مسیجی دارای قوه عقل بوده و عقل دیگر ملل و ادیان پاره سنگ برمی داشته است و توانایی تولید فکر و تبادل نظر نداشته اند.
انصافعلی هدایت
25. مارچ 2025
Comments
Post a Comment