فارسی، پونزا دیل Farsı, 250 qıramlık dil

فارسی، پونزا دیل

(فارسی زبان 250 گرمی)

Farsı, 250 qıramlık dil

Farsi is a 250 Grams Language (in Turky)

اگر دیللری اولچمک اوچون بیر اورتا اولچو (استاندارد) فرض اتسک، و بو ایستاندارد و اولچونو 1000 سوزدن عیبارت توتساق، هر نه قدر بیر دیل، او مینه یاخئن اولور ایسه، او قدر، او بیر دیل دیر و خالیص دیر.

اگر هر نه قدر، بیر دیلده ایستیفاده اولان سوزجوکلرین سایی، مین دن آشاغا دوشر ایسه، او دیلین خولوصوندان آزالار.

اگر بو آزلئق، چوخ آشاغا گلیر ایسه و مثلن، یوزده اللیدن ده آشاغا دوشر ایسه، اوندا او دیله، موستقیل بیر دیل دئمک چوخ زور اولار.

بلکه هانکی دیلین سوزجوکلری او دیلده، داها چوخ اولور ایسه، او چوخ سوزلو دیل، اساس و "دیل" اولار و آز سوزلو دیل، "لهجه" اولار. نیه کی اونون خولوصو، هم آزالئب، همده دئییشیب. داها او بیر دوغرو دوزگون دیل دئییل.

بو فرضدن یولا چئخئرساق، فارس دیلی حاقدا ان قودرتلی فیکیر بوندان عیبارت دیر:

ایران تیلویزیاسئ اعلان ادیب دیر: فارس دیلی نین یوزه التمئش آلتئ سئ (66%) عربجه دن دیر.

بو سوزون آنلامی بودور؛ هر بیر مین فارس سوزدن کی بو دیلین یازئلئ و دانئشئقلارئندا ایستیفاده اولونور، 660 سوزو فارسجا دئییل. بلکه عربجه دیر.

بوردا دک، فارس سوزلوک لری، فارس دیلی آدلانان دیلده، یوزده اون بئش (15%) عربجه دن آز دئر. عربجه، هم یاری دیر، همده 16 فایئز یارئدان دا چوخ دور. 16 فایئز اوستونلوک، عربجه ده دیر.

ایکینجی و باغئمسئز آراشدئرماجئلارئن سوزله رینه دایاناراق، ایراندا باسئلئب، یایئلان فارس سوزجوکلر یا لغتنامه لرین ایچینده کی سوزلرین یوزده 75 (75%) عربجه دیر. (فارس تی وی سینین ایددیعاسندن 9 فایئز چوخ دور.)

بو جومله نین آنلامی بوندان عیبارت دیر کی عربجه سوزلرین سایئ، فارس دیلینده، اوچ قات فارس سوزجوکلریندن چوخ دور. فارس سوزجوکلری عربجه نین اوچدن بیری(3/1) قدر دیر و مین یئرینه، 250 سوزو وار.

یعنی فارس آدلانان دیل، فارسجادا یئرله شن عربجه سوزلرین قارشئسئندا 250 قئراملئق بیر یئری وار.

یعنی، عربیجه، فارس دیلینده، موطلق جوخلوغا مالیک دیر. اگر چوخلوق (بیر دئموکراتیک بیچیمده) اساسئندا بیر دیلین آدی قویولور ایسه و فورمالیته و ائوزدن گئچمه اولماز ایسه، بو دیلین آدی "عرب"-جه اولمالی دئر. یادا "ایران عربجه سی" دئمه لی دیر. یادا "فارس عربجه سی" دئمک اولار.

آمما سوز بو ایکی باخئشلا قورتارمئر. بلکه سایماغئ داوام اتمک مجبورییتینده دیر تا فارس دیلینین دورومو داها آیدئن اولسون.

آراشدئرماجئلار دئییرلر؛ فارس سوزلوک کیتابلارئندا، فارس دیلینده قوللانان سوزجوکلرین یوزده بئشی (5%) تورکجه دن عیبارت دیر.

بو او حالدا دئر کی بیلمه لییک؛ اینگیلیسلر 1299 اینجی ایلده، ایرضا پالانی (پهلوی) آدلی نوکرلرین، قاجار تورکلرینین یئرینه گتیردیلر.

بو ایرانئن فارسچئل شاهئ، 1304 ایلدن، فارس دیلین، تورک و اجنبی سوزله ریندن آرئتمانئن امرین وئری. فارسئنئ تورک سوزلریندن آرئتمانئن داوامئ هله ده کی وار، سورور.

بوراجان، او تورک ضیدلی مرکزلرده، عربجه نین ضیددینه بیر ایش آپارمئییبلر آمما تورکجه نی اورتادان، گونده لیکدن و هابئله سیاستدن سیلمکده ظفر قازانئبلار.

بونلان بئیله، تورکجه نین سوزلری، فارسجا یازئ و دانئشئقلارئن یوزده بئشین (5%) ائووزونه آلئب و ساخلایئب.

بو عالیملر ایددیعا ادیرلر؛ عربجه و تورکجه، اوست اوسته 80% فارسی آدلانان دیلده یئر توتوبلار.

اونلارئن سوزلرینه دایاناراق، فارس دیلینین یازیلما و دانئشئق فورماسئندا یارئم فایئزدا آواوروپا (اینگیلیس، فرانسه، روس، ایتالیا، یونان، اسپانیا و ...) سوزجوکلری ده وار.

اگر بو موحاسیبه نین قاباغئن باغلارساق، فارس دیلینده 75% عرب سوزلری، 5% تورکجه، 0.50% (یارئم فایئز) آواوروپا دیللریندن سوز وار.

یعنی، فارس دیلی آدلانان دیلین یوزده سکسندن (80.5) چوخو فارسجا دئییل.

بونون آنلامی بودور: فارس سوز، بو دیلین یوزده ایگیرمیسینده تشکیل وئرمیر. بلکه یوزده اون دوققوز یارئمئنا صاحیبلنمک ایمکانئ وار.

بئله لیک له، فارس دیلی، ایستاندارد اولچو ایچینده، هر بیر مین سوزدن 195 سوزه مالیک دیر و فارس دیلینین مین سوزوندن 805 فارسی دئییل.

یعنی، فارسئ آدلانان دیل، موستقیل دیل اولماق اوچون، ان آزی هر مین سوزدن 501 سوزو، فارس اولسایدئ، بلکه، "بو دیلده، چوخونلوق، فارسجا آدلی بیر دیلین دیر"، دئییب، فارسی دیلینه بیر ایستیقلال وئرمک مومکون گورونر دیر.

آمما ایندی ایسه و بو موحاسیبه لره آسلاناراق، فارس آدلانان دیلین هر مین سوزوندن، 805 سوزو فارسی دئییل. بو حالدا، سورماق اولماز:

نئجه بیر خالیص دیلدن (فارس دیلیندن) دانئشئب و اونا "فارس" آدی وئرمک اولار؟ او حالدا کی بو دیلیده یئر توتان سوزجوکلرین یوزده سکسندن چوخو (80%+) عربجه، تورکجه و ... دیر

بیله بیر شرایئطده، بیر موستقیل دیلدن سوز دئمک اولارمی؟

اگر بویله بیر دیله آد قویماق ایستنیلیر ایسه، اونا عربجه نین فارس لهجه سی و آغزئ دئمک دوغرو اولماز مئ؟

چون عربجه بو دیلین کوکو و اساسئ دئر و 75% شکیللندیریر.

بوندان علاوه، بو دیلین صرف-نحوی، عروضو، شعری، نوجه سی، حساب-کیتابئ، علمی، حقوقو، اخلاقی، دینی، فلسفه سی، منطیقی، نوجومو، فیزیکی، شیمی سی، میکانیکی، معمارلئغئ، تاریخی، و ... عربجه دیر.

فارس دیلی، "دیوان و شعر دیلی اولموش" سوزونو چوخ اشیتمیشیک. آمما دیواندا نئچه نفر ایشلیرمیش؟

ایران آدلانان و ایرانلی گوسته ریلن کیمسه لرین یازی-پوزولارئنئن نئچه فایئزی عربجه، نئچه فایئزئ تورکجه و نئچه فایئزئ فارسجا دئر؟

یعنی، یازئلمئش شعرلرین نه قده ری فارسجا و نه قدری عرب یا تورکجه دیر؟

بیز، 93 ایل پوروپوگاندا قوربانلارئ اولاراق، بیزه گوستردیکلری بو دورم دور آمما بیر موستقیل آختارئشدا، دئمک اولار کی، ایران آدلانان یئرلرده، نه قدر شعر، عربجه ده و تورکجه ده یازئلئب دئر.

من اینانئرام کی ایران آدلاندئردئقلارئ یئرلرده، شعرده عربجه، اونلار قات فارس شهریندن چوخ دور.

گئچن یوز ایلی ایستیثنا توتارساق، گئچمیش 1300 ایلده، تورجه میزده یازئلمئش شعر کیتابلارئن سای، فارس دیلینده یازئلان شعرلردن چوخ اولماز ایسه بئله، فارسلا برابر چئخار.

انصافعلی هدایت

تورنتو - کانادا

ویدئو: یئددی جون 2018

نوشتار: دوققوز جون 2018

hedayat222@yahoo.com