در برنامه چهل و سوم از "مهندسی جهل"، با یک کتاب تخصصی دیگری به زبان تورکی آشنا شدیم. خط کتابت این کتاب بسیار ساده، کلمات مجزا از هم، ترکیبات حروف در هر کلمه خیلی آشکارتر و با تجربه بیسوادی تورکی و سطح تورکی خوانی و کتاب خوانی ما محرومان از آشنایی به زبان اجدادمان همسو بود.
گر چه این کتاب فاقد علایم استاندارد و صدا گذاری بر روی حروف و کلمات بود، اما در خواندن و درک مفاهیم این کتاب تورکی ساده با مشکلات زیادی رو برو نشدیم.
نام کتاب را "تمهید علم کلام" گذاشته اند ولی در چند صفحه ای که در این فرصت اندک چند دقیقه ای ان را تورق کردیم، با کلماتی برای تسمیه کتاب روبرو نشدیم.
در صفحات اولیه این کتاب، نویسنده، هدف از نوشتن آن به زبان تورکی را به این شکل بیان می کند که نمی خواهد تورک ها در خواندن "اعتقادات" با "دشواری" مواجه بشوند.
نویسنده که نام و نشانی از او در این کتاب دیده نمی شود، برای توضیح و بیان "اعتقادات" دینی خود، از طرف مسلمانانی که شاید و به تصور او، مثل او می اندیشیدند، دست به قلم برده است اما وقتی به خواندن آن آغاز می کنیم، با تعاریف روشن و دقیقی از تک تک کلماتی که در فلسفه، عرفان، تصوف و حتی در فقه اسلامی رایج هستند یا ممکن است مورد استفاده قرار بگیرند، آشنا می شویم.
تعاریف این کتاب برای ادراک مفاهیم مورد نظر علمای اسلامی در رشته های مختلف عقلی و نقلی قدیمی، لازم و ضروری هستند. اگر بخواهیم کتاب های تورکی و عربی را با مفاهیم مورد قبول همه علمای مسلمان ادراک بکنیم، باید، ابتدا، مطالب این کتاب را خوانده و همانند علمای تاریخی مناطق اسلامی، با آن ها موافقت بکنیم تا درک درستی از آن چه مسلمانان به هنگام نوشتن کلمات، آن ها را در ذهن داشته اند، آشنا بشویم.
به نظر می آید که با خواندن این کتاب 178 صفحه ای، با معانی و تعاریف کلمات کلیدی در فهم کتاب های فلسفی، دینی، عرفانی و حتی فقهی و آن هم به زبان ساده و قابل فهم تورکی مواجه می شویم.
خواندن این کتاب مختصر و بسیار ساده نویسی شده در زبان تورکی، کمک شایانی به درک کتاب های تورکی دینی و فلسفی خواهد کرد.
کتاب با تعریف دقیقی از مباحثی چون جوهر، عرض، وجود، موجود، عدم، واجب الوجود، ممکن الوجود، محدث، قدیم، عین، ماهیت و ... شروع می شود. سپس به ده ها موضوع و تعریف دیگر می انجامد
انصافعلی هدایت
25 اپریل 2025
No comments:
Post a Comment