کیتاب اوخومالییق: سومورگه‌چی و سومورگه‌لستیریلن‌لر - 22

 

کیتاب اوخومالییق: سومورگه‌چی و سومورگه‌لستیریلن‌لر - 22

یازار: آلبرت مئمی 

21.05.2022

دوستلار، بو‌ ویدیونو‌ پایلاشاق، لوطفن

 تا هامیمیز استعمار و موستعمیره‌‌چیلیگی‌ دوغرو‌ آنلایاق.

ایرانچیلیق‌ و سولچولوق دوشونجه‌سیله یئخانمیش‌ بئیینلر، آزاد اولوبان، سومورگه‌یه قارشی ساواشاماز.

https://www.instagram.com/tv/Cd1PGx_F4NO/?igshid=YmMyMTA2M2Y=

یازار دئدی: او زامانکی لیدرلر، سیاسال سوء قصدلری محکوم اتمکده سوسقون قالدیقلاریندا نه ایش گورونه بیلردی کی بو اولقونو کندی باشینا یوروملاماغا و کندی حوضورسوزلوغونو، باشقالارینا آچیقلاماغا چالیشدیلار. آمما بریلتیلمه لیدیر کی اصلا او حاقلی اولماقا چالئشمادی. اگر اونجللولر ان کیچیک بیر آنلایئش بلیرتی اولسا، ایچ راحاتلیقی ایله و سئوینجله قبول ادردی. آمما بو برلیرتیلر اولمادیقی ائوچون بیر قیبتا ایله باخیلمییاجاق، کندینی بیر ایقلیمدا (دوشونجه ایقلیمی) بولور. سومورگه نتین دومونو باشقا بیر دوروملار عاینی توتار. دولایئسیلا عاینی آنالیتیک (یورومو) یونه تملری (مودیریت) اویقولامالی.

یازارین فیکرینجه، او زامانکی سومورگه چی لر، اولوسال لیدرلره باسقی باسدئلار تا اولوسالچی حرکتی و اونا باغلی اولان قوروپلارین سیاسال ایلملرین، سوء قصدلرین هابئله تیرورلارین محکوم اتسینلر آمما لیدرلر با حاقدا دوشونجه لرین بیلدیرمه دیلر. سومورگه چی مجبور قالدی تا ائوزباشینا اونلاری یوروملاسین. بو سومورگه ده گئچن بیر سیاسال، پیسیکولوژیک، توپلومسال بیر اویون دور. سومورگه چی ائوز ایچینده اولان دوشونجه لری و ایتتیهاملاری سومورگه اهالیسینه و اونلارین ائونجوللرینه وورار. ایندیکی بونلار ساکیتلر، بس تایید ادیرلر. سونرادا پولیس دن و عدلییه دن ایستر تا بونلارین حاققیندا بیر ایشلملره باشلاسینلار.

بو ایش، ایراندا، ائوچ سومورگه چی قوروپلارین عوهده سینه قویولوب دور. بونلاردان ایکیسی رسمی حالدا ایران-فارسچیلیق دئولت سیستیمینه باغلی دیرلار. او بیریسی سه، دئولته قارشی گورونن جریانین ایچینده دیرلر. آمما بو ائوچ قوروبون، فارسچی ایرانچلیلیقدا بیر باغلانیلاری وار.

سومورگه اهالیسینین حاقلارین دانان، اونلارلا دوشمانلیق ادن، اونلارین بئیین لرین یئخاماغا چالیشان و اونلارین هر اولوسال جرکتلرین و ایشلرین، سومورگه اهالیسینه یوخ، باشقا بیر آکتورلارا باغلایان، فارس هابئله ایرانچی یازارلار، قازئتچیلر، اویرتمن لر، اونیوئرسیته خوجالاری، ایمام یا موللالار، رادیو، تیلیویزیوندا چیخیش ادنلر، ایدارهلرده چالیشانلار، مودورلر، مجلیس نوماینده لری، اوردو ، سیلاحلی گوجلر، پولیس، عدلیه و هر کیم کی دئولت ایله باغلی دیر، سومورگه اهالیسینه ایتتیهاملار وورار، اونلارین چالیشقانلارینین توتولماسین و موجازات اولماسین ایستر. بونلار، توم توپلوملارین بئینین یئخاماقدا ان اونملی یئری توتوبلار. چون توم تعلیم سیستیمی، دین سیستیمی، میدیا سیستیملری، ایداره سیستیملری، ایشه آلماق و ایشدن آتماق سیستیملری توتماق، موحاکیمه اتمک و محکوم اتمک اونلارین اللرینده دیر، بئیین لرین یئخانماسیدا اونلارین هده هربه و آلقیشلاری ایله ایره لیلر.

بئیین یئخاماقدا ان گوجلو آراج قورخو و موجازات آراجی دیر. اینسانلار، موجازاتدان قورخدوقلارینا گورا، گوجلونون و قورخودانین سوزلرینه تسلیم اولارلار یادا تسلیم اولونموش کیمی گوسته ریرلر آمما ایچلرینده عوصیان ادرلرل.

بئیین یئخامانین ایکینجی ان گوجلو آراجی ایسه "آلقیش"لاماق و ائولگو یاراتماق دیر. موجازات، هرده هربه، بئیین یئخاماقدا، آلقیشدان چوخ ایشله نر. آلقیش داها آز ایشلنکه گینه باخمایاراق، ائولگو یا "قهرمان" یارادار و بو قهرمانلاری، توپلومسال ائولگو و داورانیش یول یونتمینه گتیرر. اینسانلارین ایچلرینده مشهور اولماق، توپلومون حورمتین قازانماق، اونلارین حاققیندا دانیشماق ایستکلری وار. هامی ایستر تا اونو تانیسینلار و اونون حاققیندا دانیشسینلار، اونون گییمیندن، پوزوندان، دوشونجه سیندن، دوروشوندان و ... تقلید (یانسیلاماق) اتسینلر. بو نون او بیری آدی "مود" قهرمانلاری دیر کی میدادا یارانارلار. اینسانلاردا اونلاری یانسیلارلار. بو مودئل لر ساده جه فیلیم، دیزی، پارپالتار، آیاق قابی، چانتا، ساچ، آرابا، سوروجولوک، حتتا کوک و آریق اولماقلا سئنیرلانماز بلکه دوشونجه ایله، دانیشیق شیوه سی ایله، کیتابلارلا، سیاستده یا توپلومدا اتکی بوراخماقلا، پارتیلرله و ...ده مودئللر یارانار و اینسانلار اونلارین گئییمیندن، دوروشوندان، دانیشیقلاریندان، سئوزلریندن، دوشونجه لریندن، داورانیشلاریندان، تاوئرلاریندا یانسارلار.

 دئولتلر، حوصوصیله ایران فارسچی دئولت و سیستیمی، بو مودللری ایسته یرک، آماج الئوزره یارادار. اونلاری میدیالارا چیخارار. اونلاری زنگین و آدلیم قئلار. اونلاری قیبته ادیله جک و آرزو ادیله جک دورومو گتیریر. اینسانلاردا آرزیلاری دالیسینجان، اونلارین ائورنک توتاراق، آرزولاین کندی چالئشمالاریندا یوخ بلکی او مودئللره تای اولماقدا، اونلار کیمی داورانماقدا، گئیینمک ده، و ... گورولر.

بئله یانساماق، تکجه قره یاخا آداملاردا گورونمز. اگر کودیتاچی ریضا آخیرچینین شاهلیق دوورونه باخارساق، اونون دانیشمانلارینین بیر چوخو "آیاق دئرناغیندانف باش ساچادک باتیلی اولمالییق" دوشونجه سین داشیرلار. بو دوشونجه، "یانساما" دوشونجه سی دیر کی تکنوولوژی ساحه سینده، "مونتاز" آدی ایله تانینیر. حالا یوز ایلدیر، ایران، باتیدان مونتاژ ادیر و هله ده بیر شئی یاراتماق گوجونو الده اتمه میش. چون یانسیماق، بیر آرزئنی الده ائتمک ائوچون چالیشماق دئییل بلکی بیر آرزونو، باشقاسینا بنزمک ده گوره رک، اونون یانسیماسیندا چابالاماق دیر.

اونلار ایل سونرا بیر چوخ مملکتلر، قورولوب، تکنولوژی صاحیبی اولوبلار آمما ایران هله ده کی وار یانسیماقدادیر. نییه؟ چون ایران "مودئرن" و یئنیلیگی دوشونجه و یارادئجیلیقدا تعریف اتمه میش دیر. تقلیدده تعریف اتمیش دیر.

مثلن، ریضاشاه دوورونده، باتیلی اینساندان و باتی گلیشمه سیندن نئجه بیر تعریف وئارایمیش؟ بونو، او دئورانین سیاستلریندن باشا دوشوروق. ریضاشاهین امری ایله اینسانلارین یئرل و تاریخسل و توپلومسال آنلام داشییان بورکلرین باشلاریندان گوتوروب، باتیلی ارککلرین پاپاخلارین؛ "لبه داری" اونلارین یئرینه قویدولار.

سونرالارسا، یئرل ائورتیلن آیاق قابیلاری، ارککلرین آیاقلاریندان چیخاریبان، اونلاری "وئرنی" یا ایشیلداق باشماق کییمه یه مجبور بوراخدیلار. اولوسال ائورتیم داها بیر آددیم دالی اوتوردو. ارککلرسه داها بیر آددیم باتیلی مودئللره یاخینلاشدی. داها سونرا، ارکک لری مجبور اتدیلر، گلنکسل پال پالتارلارینین یئرینه، باتیلی پالپالتارلاری گئیسینلر. کیراوات باغلاسینلار. ساققاللارین وورسونلار. یخه لرینه گول تاخسینلار. توپلوم هر آددیم کندی ائورتیمیندن اوزاقلاشدی. گورونوشده، باتیلاشدی. آمما اولمادی. یئنی بیر امیر گلدی "خانیملار دا ارکک لره تای باتیلی اولمالی. اولوسال گئییم لری، باشماقلاری، بزنمکلری، ائورتولری، آل وئری، ترک اتمه لی و باتیلاشمالی. باتی ائورونلرین آلمالی، باتی ائورونلرین گئیمه لی، باتیلی بزنک لری ایله بزنمه لی.

ایچ ائورتیمین بویوک پایی، یوزلر مین ایش و ایشچی آرادان گئتدی. ائورتیم یاتدی. گومروکلرین قاپیسی باتیلی ماللارا آچیلدی. خانیملار و یئی لر باتیلی گئییندیلر. باتیلی گوروندولر آمما ایچلرینده، باتیلیقدا هئش بیر نیشان یوخ. ساوادسیز. دوشونجه سیز. ایشسیز. یارادئجیلیقدان یوخسون. دونیا گوروشوندن یئتیم. ایندی، ایراندا یاشایان ایکی توپلومو؛ تورلرله فارسلارین توپلوملاری توم باتیلاشدی. ائورتیملری یاتدی. هر یوندن باخارسانیز باخین، درین زیانلارا دوشدو.

بس کیملر قازاندی؟ 

ان باشدا ریضاشاهین عاییله سی و اونون دوره سینده کی "رانت"چیلار قازاندیلار. هر نه یین کی ائورتیمی ایچه ریده دایاندی، اونو، باتیدان گتیریب، بوویوک تیجارت و فایدالار الده اتدیلر. ایکینجی درجه ده ده باتیلی ائورتیجیلر، یاتیرئمجیلار، هابئله ایخراجاتچیلار میلیاردلار قازاندیلار. یوز ایل گئچیر، بو میللتلر داها چوخ باتیلاشئر، ائورتیملر یاتیر، خاریجه دن هر شئی گلیر و نفت پولو ایله بیر ریفاه حاکیم اولوب، آمما بیر گون بو نفت قورتاراجاق و آلیم گوجولری صئفئر اولاجاق. نه خاریجه دن آلابیله جک، نه ده کندی ائوره بیله جک. بو اولوسلار، آجلیقلا سفالته محکوم دور.

ایکینجی فارسچی ایرانچی بئیین یئخاما قوروپو ایسه هر اولوسون کندیندن اولان اینسانلاردیرلار. بونلارین ایشه احتیاجلاری وار. ایش ده دئولتین الینده. دئولت ایشه نه گیرمک ده اونون ایستکلرینه تسلیم اولماقدان گئچیر و ایسته یرک بئنین یئخاماسی گرکیر.

یادا کندی ایشین آچماق ائوچون، دئولت دن یادا دئولته باغلی اولان بیر قورومدان ایذین آلمالی دیر. بو ایذینی آلماق ائوچونف دئولتین قویدوقو کوشوللاری قبوللانماق گرکیر. او کوشوللارا اویماق گرکیر. ایچده اونلاری یاشاماسادا، دیشدا و توپلومدا اونلاری یاشایان و اونلارا اینانان کیمی تاوئرلار گوستر مه لی دیرلر. قارئت و درگیلرین صاحیبلری، موستقیم دئولتین الی ایله سئچیلیر. هر آداما قازت و درگیلرین صاحیبی اولماق حاققی وئریلمیر. اوندا سونرادا، درگی نین یازیلاری و گئدیشاتی گوز آلتیندا توتولور. گئدیشات، دئولت ایسته دیگی یونده اولمازسا و بئیین یئخامازسا، همن باغلانیر.

بونلاردان علاوه، دئولت هر اولوسداکی پانفارسی ایرانچیلاری توپلار. اونلارا ایش وئریر. اونلاری، همن اولوسون ایچینده گیزلر. اونلار همن اولوس آدینا چالیشیر کیمی گورونورلر. آمما هر یوندن باخئلئرسا باخئلسین، اونلار فارسچیلیق و ایرانچیلیقی رسمی سیاستلری و ایشلری اولاراق ایرهلیده توتارلار. بونلار، ایش زورونلوقوندان اولانلارلا فرقیلی دیرلر. ایش زورونلوقوندا اولانلار، مومکون اولدوقجا، فارسچیلیق اتمزلر آمما دئئلتین سئچدیکلری، علنی و رسمی اولاراق، فارسچی ایرانچی اولار و بو یولدا، ایرانچی فارسچی اولمایانلاری، آختاریب، تاپارکیمی گوسته ریرلر. سونرادا، توپلومون بیر بولومونون بئینین یئخاراق، مثلن تورکچولری، فارسچیلیقلا اولان تهلوکه لی اینسانلاری، توپلومدا پیس گوسته ریر و اونلارین یارقیلانماسین، موجازات اولماسین ایسترلر. امیین کوجلری و عدلیه بو بئیین یئخامانئن و توپلومسال موجازاتلارین توپلومسال پیسیکولوژینین حاضیرلانماسینین آردیندان، مئیدانا گیریر و اونلاری توتاراق آغیر جزالارا محکوم ادر.اورنک اولاراق، بیر تورک، تهران شهرینده اون یئددی ایل حبسه و ایکی ایل سورگونه محکوم اولموش. نه دنی ایسه، ائوینده و کندی دفترینه لاتینجه آلفابئتی ایله تورکجه گونلوک یازماق دیر.

ائچونجو قوروپسا، ایراندان قاچمیش و رئژیمین دوشمانلاری گورونن کیمسه لر، قوروپلار و ائورگوتلردیرلر. بونلارین ایچینده، رادیولار، تی وی لر، سوسیال شبکه لرده چالیشان، حتتا بودجالارین اوروپا و آمریکالی لاردان آلان موخالیف گورسه ننلردیرلر. بونلار، موللا رئژیمی ایله دوشمانلیق اتمک لرینه باخمایاراق، فارسچیلیق و ایرانچیلیقدا و بو یولدا بئیین یئخاماقدا، فارسچی ایرانچی موللا رئژیمی ایله عاینی یول یونتمی توتوبلار و عاینی یوللارلا اینسانلارین یئینین یئخیرلار.

یازارا گورا: هر بیر سولچو سومورگه چینین ائونونده ایکی یول وار؛ یا سومورگه لشتیریلین و سومورگه نی داناجاق. وار اولوشونو اینکار ادجک یادا کندینی داناجاق دیر.

یازارین بو جومله سی قئسسا آمما درین گورونور. هر بیر اینسان، ائوزللیکله ایر بیر سومورگه ده دوغولوبسا، یا اورا هر نه دن دولایی کوچوبسه، یا بیر کوچمن عاییله ده دوغولوبسا، اورداکی دورومو دوشونمه سی گرکیر. سومورگه چیلر له سومورگه آراسئندا اولان ایلیشگینی دریندن دوشونمه لی و قرار وئرمه لی دی. اونون قرارینین ایکی باشی وار: یا کندینی داناجاق یادا سومورگنی. کندینی دانماق میلیونلار قات سومورگه نی دانماقدان زور دور. چون، ان باشدا کندی ائوزللیکلرینه، ائوزونون کارینا، چیخارلارینا، اوستونلوکلرینه، آیرئجالئقلارینا بیلگه اولمالی. سونرا، اینسانلیق، اینسان حاقلاری، برابرلیک، اولوسال یاسالار، ائورنسل یاسالار، ائورن سل آدلانان عدالت، ائورنسل اخلاقا تای قاوراملاری قبول اده. ایر بو قاوراملاری دریندن دوشونور و اونلارین نه آنلاما گلدیکلرینین دریندن دوشونور و اینانیرسا، کندینی تانیمیش و کندی حاقدا بیلگیلنتمیش اولور. ایر اولدوقو توپلومدا، ائوز کار- چیخارلاریندان، اوستونلوکلریندن، آیرئجالیقلاریندان واز گئچرسه، آیدین بیر وارلیغا چئوریلیر. اوندا، سومورگه و سومورگه اینسانینین یانئندا دورا و اونون ایرادهسین، ایستگین و حاقلارین ساوونار. یوخ، بو بیلگیلره اولاشمیش اولورسا آمما ائوزونون کار-چئخارلارین، اوستونلوکلرین، آیریجالیقلارین قبول ادر و اونلاردان ال ائوزه مز ایسه، سومورگه ایله سومورگه چیلیکی دوغال بیر ایلیشگی آنلار. سومورکه نی ، سومورگه چیلیگیده دانار.

 بو ایلیشگینی دوغال آنلاماق ائوچون، اورتادا بیر چوخ گوجله قودرت تئوریسی وار. "زورلولار حیاتدا قالابیلرلر. گوجسوزلر ائولومه یادا گوجلولرین ایستگینه بویون ایمه یه محکوم دورلار." کیمی سوزلر وار. بیر سومورگه چی، ائوزونو، سومورگه نین قارشئسیندا چوخ گوجلو گورور. بو گوجلو گورمه نین ده سیلاح، عسگر، اوردو، تکنولوژی، ثروت کیمی دایاناقلاری وار. بونا قارشیلیق دا سومورگه اهالیسینی گوجسور بولور. چون سومورگه نین سیلاحی، عسگری، اوردوسو، تکنولوژیسیف هابئله ثروتی یا یوخ دور یاسا چوخ آز دیر و سومورگه ایله قییاسلانابیله جک بیر دورومدا دئییل. بوندان دولایی، بو ایلیشگینی دوغانین دوغال یاساسئ کیمی قبول ادیر. نئجه کی دوغادا دا گوجلو، گوجسوزو اودار. اینسان توپلومو و توپلولوقلاریندا دا گوجلولر، گوجسوزلری یئنر و کوله دورومونا گتیرر.

بونلارا باخارساق، سومورگه چی بیرئی یادا توپلوم، سومورگه یه، سومورگه توپلومونا، سومورگه اینسانئنا، هابئله سومورگه اشتیریلنلری اینسانلیقدان و اینسان کیمی یاشاماقدان دوشورر. اونلارین اینسانلیق صیفتین اونلاردان آلار. اونلاری حایوان یادا اشیا کیمی گورر و دوشونور. بونون ائوچونده اونلاری دانماق، ائدولدورمک، حاقسیز بولماق، آشاغالاماق،داها قولای دیر.

بونا قارشیت، کندینی دانماق چوخ زور دور. بئله گورونور کی اصلینده هر بیرئی ائوز ایچینده بیر سومورگه چی دیر و باشقالاریندان دوز یا دولایی قازانماق ایستر. بودا او دئمک دیر کی هر بیر اینسان و هر بیر توپلوم، کندی ایچینده بیراینسان سومورگه چی دیر. چون سومورگه چیلیک کارلا قازانجا دایانار. هر بیرئی ده کندی قازانجینین دالیسئجان دیر. حتتا توپلوملار بو قازانجین آز چوخلوغون قبول اده رک، حیاتا توتولار. قازان قازانج ایلیشگیسینی توپلومون، حتتا چردک توپلوملارین تملی گورونور.

هر بیرئیله توپلوم، قازانجا و سومورگه یه دایانان ایلیشگینی دوغال گورور. دئولتلر قازانج ایلیشگیسینین ائوزرینه قورولورلار. داها چوخ قازانانلارین یانئندا دورورلار. حتتا چوخ قازانانلار داها آرتیق قازانسینلار دئییه، توم توپلوملارین سیستیملرین قازانجا و قازانجلاری یوکسک اولانلارا سازی یونتلتیرلر. بو تونلتی داها وئریملی اولسون و داها "دوغال کیمی گورونسون، قبول اولسون" دییه، بئرئیلرین بئیینلرین یئخاماغا باشلار. بئیین یئخامالاردان دولایی، هر بیرئی، کاری و چیخاری قازانج گورر. قازانجین آز-چوخلوقونو یاپای (مصنوعی) یوخ، دوغال آنلارسا، اونا باش ایر. همن ایلیشکییه قارشی چئخئبان، دوشمان کسیلمز. ایر بئیین یئخاما اولمازسا، هر بیرئی قازانجلارین آز چوخ اولدوقون گورر گجورمز، کندیندن سورماغا باشلار: نه دن بعضیلرینین قازانجی باشالاریندان قات قات چوخ دور؟ 

بئیین یئخاما سیستیمی، هر بیر شئیی و هر جور ایلگینی دوغال گوستردیگیندن، توپلوملار سس سیز قالمانی دا دوغال بولور. دوغاللیقی و دوغال گورونمه نی کیم دانماغا جسارت ادر کی؟ شیمدی، هر بیر بیرئی، بو توپلومدا یادا توپلولوقدا یاشاما دوغار. دوغمامیشدان بئله، دویقولاری، دویدوقلاری، اونون بئینین یئخانماسئنا باشلار. دوغدوقدان سونرا، آتا-آنا، قوهوم-قارداش، یار-یولداش، اورتامیندا، اونلارا بنزر بیر شکیلده بویا باشا چاتماغا گئر. ایر اونلاریندا بئیین لریده یئخانمئشسا، بونون بئینینین یئخانماسی سوز قونوسو دئییل بئله. دوغال کیمی داوام ادر. دوغال یاسالار کیمی سورر. هر بیر سس، سئوز، جومله، یازی، شکیل، داورانیش، دویقولارین نئجه لیگی ده بئله بئیین یئخاماق ائوچون قورقولانمیش. بیزیم بئینیمیزی اوجوز شکیللندیریرلر کی ایراده اتمیشلرو بو ایراده صاحیبلری کیملر دیر؟ آتا-آنالار می دیر یوخسا دئولت می دیر یادا گوجلولر یوخسا پارا صاحیبلری می دیرلر؟

بئیین یئخاماق سیستیمی و ایشلری، سیاستلری، آماجلاریف هابدله آراجلاری بیر نئچه نسیل سورر ایسه، دوغا یاساسی کیمی آلقئلانیر، یاشانیر. اوندان قاچماق اولاناقسئز کیمی گورونور. آمما بعضی حرکتلر، دویقولار، کارلار، قازانجالار و چاتیشمامازلیقلار، ایستر ایسته مز اورتایا چئخار. بو چاتیشمالار، کارسیزلیقلار، چوخلوقلار، چوخونلوقلار، آزلیقلار، آزینلیقلار، فارقیلیقلار، اوستونلوکلر، آیرئجالیقلار کیمی قونولار، بعضی بیرئیلرین و توپلوملارین ایچینده سورقو ایشارتین یارادار. بونلار، توپلومدا دوغال کیمی گورونون ایلیشکیلرده شک ادرلر و دوغرو اولوب اولماماقلاریندا کوشکو دویارلار. هر جوره کوشکو، فارقیندالیقین (خودآگاهی) و کندی ایله کندینه بیلکیلنمه نین باشلانقیجی دیر. کوشکولار چوخالدقجا، درینلشدیکجه، گئنیشلشدیکجه ده کندینین فارلیندالیقینا یوکسلیر. هر نه قدر کوشلولاریندا و فارقیندالیقندا یوکسلیرسه، او قدر بئیین یئخاماسیستیمینین آلتیندان چئخار. هر نه قدر او سیستیمدن اوزاقلاشئرسا، اسکی کندینی دانار و حتتا اونلا دوشمان بئله کسیلیر. آمما فارقیندالیقین بیر گئنیش ضررلری وار. تک قالار، قوروپلاردان، دوستلوقلاردان، اقربالیقلاردان آتیلماسادا، داییما دانلانیر. تنقیده توتولار. "نه دن ایشینی، گوجونو، یئرینی، گلیرینی الدن وئرین" دییه سورارلار. آصلیندا بونلاراتا سوزلر، سورقو دئییل. بئیین یئخاما سیستیمینه تسلیمه چاغیرماق دیر. چون او، هر نه قدر فارقیندالیقینا یوکسلیرسه، او قدر کار، چئخار، اوستونلوک، فارقیلیجالیق، توپلومدا کی یئرین، گلیرین الدن وئریر. تکله شیر. یوخسونلاشیر. باشقالارینجا قازانج وئرمیر بلکه قازانجلاریندان آزالابیلیر بئله. اونا یاخین فایدالانان توپلوم دا بونو ایسته مز. باسقی چوخ آغیر گلیر. بونون ائوچون دور کی کندینی دانماق چوخ زور دور. ان قولایی، سومورگه نی دوغال گوروب، دانماق دیر.

ایران آدلانان سیاسال وارلیقدا، فارس سومورگه چیلیگی کندینی نئجه دانسین؟ سیستیم ان باشدان بئیین یئخاما ائوزرینه قورولموش و پورقراملانمیشکن، دوغالف یاسا گورونورکن، توک بیرئیسل و توپلومسال یاشامی ایچینه آلدیقدان دولایی، کیمسه سومورگه، سومورگه چی، سومورگه چیلیک، سومورگه اینسانلاری، توپلوملاری دییه بیر قاوراما اینانمازلار. ایر ده بئله بیر قاورام وئارسا بئله، اونون ایران چرچیوسینده اتولماسینا اینانمازلار. هر کیمسه بو قونولدا دانیشیرسا، اونو خایین کیمی گورور، رد ادرلر. ابدا کوشکویا بئله دوشمزلر. سورو بو دور: نه دن ایراندا کی فارسلارلا برابر، آزربایجان تورکلویو، قشقایی تورکلویو، تورکمن تورکلویو، عربلیک، بلوچلوق، کوردلوک، لورلوق، گیلکلیک، مازنیلیکه تای میللتلرین بیر چوخو کوشکو دویمازلار. حتتا کوشکو دویامانی بئله یئرسیز بولارلار؟ عجبا ایران ایچینده کی فارسا یونلمیش آیرئجالیقلاری گورمز اولوبلار می؟ یوخسا بویله بیر قاورام یوخ مو؟ یوخسا ایران - فارس سیستیمی بیر موکممل سیستیم دیر و ایچینده هئش آیری سئچگینلیکلر یوخ دور مو؟

سن، تورک دئییلسین. سن، تورکلشمیشسین. سن، آذریمیشسین. آذریلر ده فارس ایمیشلر. بئینین یئخانمیش، تورکلشمیشسین. موغوللار سنی تورک اتمیشلر. سنین دیلین تورک دئییل. تورک دیلی ضاییف دیر. تورکلرین دیلی یارادیجی دئییل. تورک دیلینده، تاریخ بویو کیتابلار یازیلمامیش. فارس دیلی دونیانین ان دادلی دیلی دیر. فارسجا شعر دیلی دیر. تورک دیلینین آلفابئتی یوخ دور. فارس دیلینین آلفابئتی وار. سن تورکلردن فرقیلیسن. تورکلر وحشیدیرلر. سن سه وحشی دئییلسین. تورکلر عاغیلسیزلار. سنسه عاغیللیسان؟ فارس عاغیللی وزیرلر تورکلرین حوکومتلرین یونتمیشلر. او وحشی تورکلری آدام اتمیشلر.  تورکلر بورایا گوچمه دیرلر. سنه تورک اولورسانسا، بورادان کوچمه لیسین. تورکلرین وطنی یوخ دور. تورکلرین توپراقلاری، تاریخ بویو ایران دییه گئچمیش. آزربایجان، تاریخ بویو، ایرانین بیر پارچاسیمیش. تورکلرین حوکومتی یوخوموش. تورکلر، تاریخسیزلردیر کیمی سوزلری هر گون یوزلر دیلدن، اوخوریور، اشیدیر، گورور و یاشارلار آمما ندنسه، چوخ دا آلینمازلیقلا بیرلیکده، آشاغالیق دویقوسونو دا دویمازلار. او حالادا کی بونو دویماقلاری دوغال اولمالی دیر.

چون هر بیرئیی، بیرئی اولاراق، هر توپلومودا توپلوسال بئیین یئخاما سیستیمی ایله یئخامئشلار. فارقیلیقلیقیندالیقی (آگاهی به خود آگاهی) ائولدورموشلر. بئیین یئخانماق، یوز ایل داوم اتدیگیندن دولایی، درین، گئنیش بیر گلنک حالینا دونموش. ان آزی بئش نسیل دالبادال بونو یاشامیشسا، اوندان دولایی، توپلومون دوغاسی حالینی آلمیش. بو دوغا، توپلومون کارلارین، قازانجلارین، آل-وئرین، گل-گئدین، اوتور-دورون، گوتور-قویون، کار-کورون، دوغالیقدان چیخارمیش و یئنی بیر توزه دوغالاشدیرمیش. یئنی اینانجلار، یئنی قاوراملار، یئنی یاساری دوغال اتمیش کیمی گورونور. بونلاری دانماق، کندینی، کندی قازانجلارینی، کارلارینی، گل-گئتلرینی، آل-وئرلرینی، گوتور-قویلارینی، کار-کورلارینی و ...دانماق دئمک دیر. کندینی دانماق، صئفئرا انمک دیر. تک قالماق دیر. توپلومدان دئشلانماق دیر. ایشسیز، گوجسوز قالماق دیر. موجتاج اولماق دیر. نو چیتنلیکلری چکمک هر بیر بیرئیین ایشی دئییل. بونون ائوچونده ان قوئلایی، بئیین یئخاماق سیستیمینین تعلیملرینه، یاسالارینا، عورفلرین، آلیشقانلیقلارینا الیشقان اولوبان، آلئشقان یاشاماق دیر. بونلاردان آسئلاراق گورونور کی ایراندا، فارسلیقی، ایرانچیلیقی، دانماق یوخدور. ترسینه، تورکلویو، تورکچولویو، عربلیگی، عربچیلیگی و باشقا میللتلری و اونلالا ایلگیلی هر بیر قاورامی، کیملیگی، حاققی، دانیرلار. بو دانماق، ساده جهف فارسلارا عایید دئیل. هر بیر کیمسه کی ایران دا بویا باشا چاتمیش ایسه، میللتلری، میللتلره باغلی کیملیکلری، حاقلاری، ایستکلری، ایراده لری و ... دانیرلار. چون دانمازلارسا، چوخ قازانجلاری الدن وئرمه لی و پیس گونلری یاشامایا زورلانمالی دیرلار.

یازارا گورا "اگر بئله بیر سولچو اونونده کی یوللاردان بیرینی سئچمزسه، کاوشاقدا قالار . بونون سونوجوندا دا گرچکلیکله اولان ایلگیسینی قایب ادر." بو جچومله نین آنلامین ایران آدلانان ائوکه نین توم اینسانلاریندان آپا آچیق گوروروز. ایرانلی اولان بیرئی لرین بیر چوخو، دونیانین و چئوره لرینین گرچکلیگین الدن وئریب لر و بئیین لرینده یارادیلمیش بیر ذهینسل دونیادا یاشئرلار. آن باشدا، ایراندا، فارسدان باشقا میللتلرین، وار اولدوقلاری حالدا، وارلیقلارینی قبول اتمز، دانارلار. اونلارا عایید هئش بیر ائوزللیکلری، کیملیکلری قبول اتمزلر، فارس دیلیندن، فارس تاریخیندن، فارس ادبیاتیندان، فارس شعریندن، فارس کیتابیندان، درگیسیندن، رادیو-تیلویزیاسیندان باشقا هر بیر شئین اولماسی ایله قارشی دیرلار. اگر ده، اوردا بوردا، بیر آزجاجیق قبول ادرلرسه ده، اونا شرط شوروط قویارلار. اونلاری فارسا، فارسلیقلا باغلاماغا جهد ادرلر.

ایرانلیلارین آیکیوسو سکسن دورده ائنمیش اولماسینا باتخمایاراق، ایرانلیلاری دونیانین ان عاغیللی خالقی بیلیر، اینانیرلار. ایرانین ان دالی قالدیقینی گورمه دیم توتاراق، اینکیشاف اتمیش میللتلری بئله، هئچ اولمازسا بیر نئجه ساحه ده، گئری قالمیش دوشونورلر. دونیانی ایرانلیلارین عاغیلی یونیرمیش کیمی دوشونورلر. آمریکانین، اوروگالی ائورکه لرین ان باشدا گلن ایش آداملاری، یونتنلری، موهندیسلری، یارادیجیلارین ایرانلی بیلیرلر. بودا باعث اولار تا اونلار دونیانین گرچکلیگیندن قوپسونلار. دونیا گرچکلیکینه چاتماق ائوچون چالیشماسینلار. ترسینه، تاریخین قارانلیقلارینان سئغینسینلار. همن قارانلیقلارا فخر ادرک، گئری قالماقلارین آچیقلاسینلار. هر باخیمدان آشاغا اولدوقلاری حالدا، توم میللتلری آشاغالار. کیچیک گورور. حتتا اونلارا یول یونتم گوستریر. "قیسساجاسی میتوسا باشلار" یازار دئدی.

انصافعلی هدایت

تورنتو - کانادا

09.06.2022