قاجارلی ناصرالدین شاها یوخ، تپه‌دن گئدن‌ ایصلاحلار تیرور‌ اولدو - تورکچولوک‌ گونو

 قاجارلی ناصرالدین شاها یوخ، تپه‌دن گئدن‌ ایصلاحلار تیرور‌ اولدو - تورکچولوک‌ گونو



قاجارلی‌ شهید ناصرالدین شاه 1896 اینجی‌ ایلین مای‌ آیینین بیرینده، فارس ایرتیجاعسی‌نین گولله‌سیله شهید اولموش.
فارس ایرتیجاع و گئریقالمیشلیق گولله‌سی، تکجه ناصرالدین شاهین‌ جان و جیسمین‌ آماجینا‌ آلمامامیشدی. بلکه هدفلر‌ی، بو شاهین اولومدن اؤته‌ایدی:

بیر - شاهی اؤلدورمک‌له، شاهین‌ اوغولاری، قارداشلاری و قارداش اوغوللاری‌ آراسیندا تخت و شاهلیق قاوقاسی‌ چیغارتماق.

ایکی - قاجار و شاه عاییله‌سینده‌ قیرقین‌ دوشسون. بیر بیرلرین قتلی عام اتسین‌لر‌.

ائوچ - سونوجدا، ایالت‌لرده‌ یاشایان‌ حاکیملر، مرکزده‌کی قودرتی اله‌ گئویرمک‌ ائچون، بیر بیرلری‌ ایله ساواشا‌ گیرسین‌لر.

دورد - مملکتلرین هامئسیندا‌ ساواش‌، اؤلدورمک، امنیت‌سیزلیک و قحط‌لیک‌ دوشسون و قان سو یئرینه‌ آخسین.

بئش - ساواش و قان‌توکمه‌نین سونوندا، قاجار مملکتلری داها چوخ گوجسوز اولسونلار.

آلتی - اینسانلار ساواشدا، جانلارین، ماللارین و روحلارین الدن وئریب، داها چوخ ضعیفله‌سینلر.

یئددی - ساواشلار و قان توکمه‌لر، خاریجی گوجلو و فورصتچی‌ دؤولت‌لره دیخالت ایمکانی وئرسین. تورکلرین حاکیمیت مشروعیتی دارما‌ داغین‌ اولسون.

سگگیز - خاریجی سومورگه‌چی دؤولت‌لر، ساواشدا اولان ایچ دوولت‌لرین بیریسی‌نین ایسته گینه دایاناراق، ساواشا گیرسین‌لر.

دوققوز - سومورگه‌چی دوولتلر‌ ساواشا گیردیکدن سونرا، قاجار ممالیکینده‌کی میللت‌لر و دوولت‌لری ایشغال اتسین‌لر‌.

اون - بئله‌لیکله، بوئوک‌ بیر ساواش چیخمادان، قاجار ممالیکی ایشغال اولوبان، قاجارلار‌ آرادان گئتسین‌لر.

اون‌بیر - ناصرالدین شاهین تیرورونون آماجیندا داها چوخ اونملی‌ هدفلردن‌ بیریده‌، بو‌ مملکتلرده‌کی اللی‌ ایللیک‌ صولح و سیاسی ثوباتا سون قویماق ایدی.

اون ایکی - صولح و سیاسی ثوبات، اینکیشاف، گلیشمه، ترقی کیمی قاوراملارین‌ یارانماسینا‌ لازیم اولان بئشیک‌لردیرلر.

اون ائوچ - کیرمانلی‌ ریضا، شاها گولله‌ وورمادی. تیرورچولارین آماجی، اللی ایللیک صولحه، سیاسی ثوباتا، گلیشمه‌یه، اینکیشافا و ترقیله‌ری گولله‌له مک و یئخماق ایدی.

اون دورد - ناصرالدین شاه بو‌ اللی ایلده، اونلار مودئرن‌ مکتب، اؤنیوئرسیته، خسته‌خانا، اینجه صنعت مرکزلری، ترجومه مرکزلری، چاپ و‌ نشر مرکزلری، قازت-درکی، یاراتمیش ایدی.
تیرورون‌ هدفلری، اونلاری دایاندیرماق ایدی‌.

اون بئش - ناصرالدین شاه، ممالیکی محروسه‌نی اینکیشافا گوتورمک ائوچون، دؤووز، بیلگین آداملار، تخصصوصلر، تکنولوژی، یونه‌تیم سیستیمله‌رینه تای چاغداش علوم و فونونا موحتاج ایدی.

اون آلتی - ممالیکی محروسه نین اورتیمی‌، اکینچیلیک و داوارچیلیقا و بیر آزدا آل‌- وئره باغلی ایدی. گلیر و خاریجی دؤووز (ارز) یوخ یادا چوخ آزیدی.

اون یئددی - قاجارلارین نفت، گاز کیمی گلیر قایناقلاری یوخ ایدی تا دؤووز قازاناراق، خاریجه‌دن علوم، تکنولوژی و بیلیم اینسانلارین گتیرسین.

اون سگگیز - ناصرالدین شاهین آماجینداکی ایصلاحلار ائوچون، چوخلو‌ پول، بیلیم اینسانی، یوکسک تکنولوژی لازیمی ایدی.

اون دوققوز - ممالیکی محروسه‌نین آلت یاپیسی‌، یول، دمیر یولو، لیمانلار، گومروکلر، کورپولر، خسته‌خانالار، ساغلیق ملزمه‌لری، ایداره‌ سیستیمی و تعلیم گورموش ایشچیلری، وئرگی سیستیمی و تعلیم اولموش اورمانلار، بانک و بانچیلیق ایشچی‌لری، پولون چاپی و ایداره‌سیله تانیش اولان اوزمانلار، امنیته‌ لازیم اولان اوزمان سیستیملر: پولیس، ژاندارما و اوردو، یازیلی و دونیا سویه‌سینده تانینمیش قانونلار، مجلیس و دوولت کابینه‌سی، تیجارته لازیم اولان قانون و آلت یاپی‌لار، حیزبلر، مکتبلر، اونیوئرسیته‌لر، و ... تایلاری یا یوخودور یادا چوخ گیری قالمیش‌ بیر دورومدایدیلار.

ایگیرمی - اگر ممالیکی، اینکیشافا سورمک استرسک، ناصرالدین شاهین خاریجه‌دن و خاریجه‌لیلردن پول، تکنولوژی، اوزمان گتیرمکدن باشقا بیر چاره‌سی یوخودور‌.

ایگیرمی بیر - اینکیشافا لازیم اولان سرمایه، فیکیر، اوزمان، تکنولوژی و هابئله اوزمان مودور گتیرمک ائوچون، خاریجی ائولکه‌لرین سرمایه‌ صاحیبلری‌ و دوولتلری‌ ایله موذاکیره ادیب، یئنی قانونلار یازیب، گوونجه‌لر وئرمه لی ایدی‌.

ایگیرمی ایکی - خاریجی سرمایه، تکنولوژی، بیلیم اینسانی، اوزمانلار و مودورلر، قانونسوز، امنیت‌سیز، آلت یاپیسیز بیر ائولکه‌یه‌ گلمزلر. اوزلرینین‌ جانلارین و ثروتلرین تهلوکه‌یه سالمازلار.

ایگیرمی ائوچ - ناصرالدین شاه بو ایصلاحلارا گئتمز ایسه، ممالیکی‌ محروسه قارانلیقدا و گئریلیکده بوغولوب قالار.

ایگیرمی دورد - ناصرالدین شاه و اونون ایشچی‌لری، توم ایصلاحلار ائوچون، لازیم اولان ایستیراتئژی‌لری دوشونوب، قیسسا، یاخین و اوزاق منزیللی ایستیراتئژی‌لری بللی ادیرلر.

ایگیرمی بئش - همان ایستیراتئژیلره اویقون اولان یول-یونتم، تکنولوژی، پول، بیلیم انسانی و اوزمانلار ایستیر و اونلاری الده اتمک ائوچون درین و گئنیش ایصلاحلار یاراتمالی دیر.

ایگیرمی آلتی - خاریجی دوولتلره، پول صاحیبلرینه و اوزمانلارا بیر تخفیف‌لر، باغیشلار، ایمتیازلار وئرمه‌لی دیر. یوخسا ایستیراتئژیلر فیکیر و‌ کاغاذ اوستونده قالار.

ایگیرمی یئددی - ناصرالدین شاه ایصلاحلار ائوچون، دوولتدن باشلایاراق، بیر نئچه «شورا» مجلیسی یارادیر‌.

آیگیرمی سگگیز - ناصرالدین شاه ائوزنون شاهلیق حاقلاریندان گئچه‌رک، او حاقلاری قانونا چئویریر، مجلیسه وئریر. ایجرایا سونور‌

ایگیرمی دوققوز - هر ساحه ده لازیم اولان ایصلاحلار، تکنیک و تاکتیک اولاراق سادیلانیر. هر بیرینه، لازیم‌ اولان آددیملار بللی‌ اولور.

اوتوز - صیفیر ساوادلی لاییق گنجلری کندیسی سئچه‌رک، بیر نئچه ائولکه‌یه تحصیل و اوزمانلیق ائوچون گونده‌ریر.

اوتوز بیر - دونیانین گلیشمه‌سیله تانیش اولماق ائوچون، اوروپایا سیاحته چیخیر. گورور. سوروشور‌. زیارت ادیر. آلیر و وطنه گونده‌ریر. اوزمانلاری ایستیخدام ادیر. مملکتلره گتیریر.

اوتوز ایکی - عاینی زاماندا، هر ائوزونون مملکتینده، ان آزی بیر اونیورسیته‌نین تیکیلمه‌سین امر ادیر‌.


اوتوز ائوچ - اونیوئرسیته‌لرین نقشه‌سین خاریجی مهندیسلر چکیر و تیکیر.


اوتوز دورد - بو اونیورسیته‌لره لازیم‌اولان اوزمانلیق آلانلاری، بلله‌نیر و اونلار ائوچون اوزمانلار ایستیخدام اولاراق، ممالیک قاجاره گتیریلیرلر.


اوتوز بئش - ناصرالدین شاهین ائوزو، اویرنجی لری سئچیر و اونیوئرسیته نین مودورو‌ اولاراق، درسلرده حاضیر اولور و ایمتاحانلاردا، اونون‌ گوزو آلتیندا و حوضوروندا گئچیریلیر.


اتوز آلتی - هر ساحه ده، اوزمانلار همان اونیورسیته‌لرده تربیه اولور.


اوتوز یئددی - پاستورلا حوضوری دانیشاراق، انیستو پاستورون داوا درمان آراشدیران مرکزین طهرانین یاخینلاریندا آچیر و یایقین، اؤلدوروجو خسته لیکلره واکسن (آشی) استحصال ادیر‌.


اوتوز سگگیز - اینسانلاری زورلا، جریمه و زیندانلا، آشی یا واکسیناسیونا مجبور ادیر.


اوتوز دوققوز - دمیر یولو ائوچون، جوربه جور دوولتلر و تکنولوژی صاحیلی شیرکتلر ایله موقاویله باغلیر.


قئرخ - ناصرالدین شاهین چاغیندا، بئش ده‌میر یولونون نقشه سی و چکیلمه سی حاضیرلانیر. بیر نیچه‌سی ده، یئرلی و خاریجه‌لی پؤللولار واسیطه‌سی ایله حیاطا‌ گئچیریلیر.


قئرخ بیر - بانک و پول اوزمانلاریله بیر نئچه بانک قورماق ائوچون یازیلاشیر‌.


قئرخ ایکی - گومروکلری بین المیلل‌ سویه‌ده یولا سالماق ائوچون خاریجی اوزمانلارلا ایش بیرلیگه ال قویور.

قئرخ ائوچ - امنیت قووه لرینین سئچیلمه‌سی و تعلیمی ائوچون بیر نئچه ائولکه ایله موقاویله‌لر باغلانیر. ژاندارم، قزاق و پولیسین یارانماسی ائوچون سفربر اولور.


قئرخ دورد - دونیا قانونلاری گوزدن گئچیلیر، اینجه‌له‌نیر و ترجومه ادیلیر.


قئرخ بئش - دونیانین ان اؤنجول و رادیکال حوقوق، فلسفه، توپلومسال، علمی و دوشونجه کیتابلاری اوخونور و‌ ترجومه اولاراق یایئلیر.


قيرخ آلتی - یول و اوتوبانلاری چکمه‌یه باشلانیرسا، کورپولر سالینمالی، داغلار دلینمه‌لی، تونیل‌لر آچیلمالی سا، پول، اوزمان، تکنولوژی و یونتمن‌لر لازیم دیر. خاریجه‌دن تامین اولمالی. خاریجه‌لی لره شرطلر اساسینا، ایش ایمکانی و قازانج ایمکانی وئریلمه‌لی دیر. 


فئرخ یئددی - سرمایه گتیرمک ائوچون ده موقاویله‌لر یازیلمالی. اونلارا تخفیفلر وئریلمه‌لی.


قئرخ سگگیز - ناصرالدین شاه دورد ائوزگه دیلینه موسللط دیر. کیتاب و روزنامه‌لری اوخور و دونیانین گئدیشاتین گورور.

بیلیر کی خورافه لرله، قارشی دورماق، اونون گوجون آزالدار و ایصلاحلارینین‌ قارشیسینا داش آتار.


قئرخ دوققوز - خاریجی تیجارته چکی دوزن وئرمه‌لی. خاریجی محصولارین اکیلیب، توکولمه سینه نیظارت اولمالی. تنبکی‌نین‌ اکیلمه‌سی و ساتیشی بیر خاریجه لییه وئریلیر.


اللی - ایچده کی کیچیک و قورخویا دوشن تاجیرلر، مولالاری مئیدانا گتیره‌رک، ایصلاحاتین قارشیسینا چیخیرلار. تاجیرلر، مولالاری بیر توپلومسال گوج اولاراق یارادیرلار تا سونرالار، قانونلاری و داها سونرالار دؤولتی اله گئچیرسین‌لر.


اللی بیر - ناصرالدین شاه بیر دئمومراتیک، آزاد، حورر اورتام یاراتمیش. هر کیم فیکیر و دوشونجه‌سین آچیقجاسینا سویله‌یر. صواب اولورسا، اؤدولله‌نر.


اللی ایکی - بو دئمومراتیک توپلومدا قازتلر، یازارلار، کیتابلار آزاد دیرلار و دوشونجه لر یازیلیر. سویله‌نیر و توپلومودا چالغاندیریر.


اللی ائوچ - ناصرالدین شاه دوولتی، خالقا و دموکراسیه حئورمتن، «رئژی» موقاویله سین گیری آلیر و خسارت ویریر. او حالدا‌ کی مولالاری و اعتیراضچیلاری چوخ بیر آز موجازاتلا، یئرلرینه اوتوردا بیلردی. 


اللی دورد - بو‌ شاهین چاغیندا، هر وطنداشین بو‌حاققی وار کی ایکینجی ائولکه وطنداشلیقین قازانسین و لازیم اولاندا، ایکینجی ائولکه قانونو‌ آلتیندا یارقیلانسین. بو سیاسی وطنداشلیق ایشینه بئله سایقی ایله باخیلیردی.


اللی بئش - کیرمانلی ریضانین تیرورونون ان اونملی آماجی اللی ایللیک صولح، سیاسی ثوبات، ایصلاحلار، خاریجی سرمایه‌نین گلمه‌سی، تکنولوژی، فیکیر آداملاری، یونتمن لرین گلمه‌سین هدفه آلمیشدی. ایستیردی گلیشمه‌نی و اینکیشافی، یارانمیش گنج و چیچک آزادلیقی، دئموکراسی‌نی اؤلدورسون و تاریخین‌ گئری قالمیش‌ میللتلر‌ قبریستانینا‌ گومسون.


اللی آلتی - ناصرالدین شاه فارس تیرورونا معروض قالدی آمما تیرورچولار بیر نئچه ایل و قاجارین ایصلاحلاری بار وئرینه دک، گوزله‌مه‌‌لی اولاجاقلاردی کی مشروطه قورولسون. تورکلر و خوصوصیله تبریزلی‌لر، فارسلاشسینلار. ایرانچی اولسونلار. سونرا فارسلار، تورکلرین کندی اللری ایله، تورک حاکیمییه‌تین یئخیب، پانفارسلیق ایدیولوژی سی ایله موسللط و هئژمون گوجه چئوریلسینلر.

اللی یئددی - تورکلر ان دئموکرات، اینکیشافچی، قانونچو، آزادلیقچی، قودرتی پایلاشیجی و ... اولارکن، فارسلار اونلاری قیراغا آتسینلار و تورکلری قول کیمی خیدمتلرینه آلسینلار. فارسلار بیر نئچه ایل سونراسی تورکلرین کیملیک‌لرین بئله آلاجاق و اونلاری یامان گونه سالاجاقلاردی. 


اللی سگگیز - تورکلر، فارس دیکتاتورلوقو، دیموکراسی دوشمنلیگی، قانونسوزلوقو، آزادلیقین قانلیسی، سومورگه‌چی کیمی سیاست یورودندن سونرا، تورکلرین ایکی الی بیر باشی اولاجاقمیش و قاجارین ایصلاحاتی حسرتینده و تورک دوولتچیلیگی حسرتینده یاناجاقلارمیش.


انصافعلی هدایت

تورنتو - کانادا

‌03.05.2022




















 


















Comments

Popular posts from this blog

سیاست، جسورلارین میدانی دیر