مهندسی جهل 185
نام کتاب تورکی: مبین
زبان کتاب: تورکی - لهجه جغتای یا لهجه تورکی تورکان هندی
الفباء: تورکی - عربی
تاریخ نوشتار: حدود 500 سال قبل
به امر: ظهیرالدین پادشاه بابر در هندوستان
نسخه بردار: محمد مشتاق
نوع نوشتار: دست نویس- خطی
در این جلسه، چند کتاب را باز کردیم که به علت فارسی بودن زبان آن ها یا به علت مقاله بودنشان، از خواندن آن ها صرف نظر کردیم. در نهایت با کتاب تورکی دست نوشته، خطی، قدیمی که در حدود پانصد سال قبل نوشته شده است، آشنا شدیم. زبان این کتاب تورکی است.
گر چه این کتاب، به تورکی جغتای نوشته شده است اما چون این کتاب در دوره دولت "گورگانیان" (تیموریان) یا "دولت بابری"ها در هندوستان قدیم نوشته شده است، و این دولت بر سرزمین هایی که امروزه در هندوستان، پاکستان، بنگلادش، افغانستان و حتی بخشی از آن در سرزمین های شمالی تر پخش شده است، لهجه تورکی آن می تواند، تورکی مرکب از جغتایی و تورکی هندی باشد.
مطالب کتاب را از ابتدا تا انتها، اشعار دینی و ادعیه عربی پر کرده است. گرچه تعداد ادعیه های عربی در آن بسیار کم است اما از ارزش دینی کتاب چیزی کم نمی کند.
چرا که شاعر تورک که احتمالا خود “ظهیرالدین پادشاه بابری” بوده است، در اشعارش؛ اعتقادات دینی و احکام شرعیه را توضیح داده است.
خط کتاب تورکی، زیبا و قابل خواندن است و می تواند در بین خواننده با نوشته، زبان، فکر و درک دینی-مذهبی آن و اخلاقیات آن رابطه عقلانی، زبانی، عاطفی، دینی، اعتقادی و شرعی برقرار بکند.
گرچه خاصیت شعری سخن و نوع خط کتاب، موجب شده تا خواندن بعضی از کلمات دشوار بشود ولی با صرف اندکی وقت، می توان به راحتی با آن عجین شده، کتاب را از آن خود و خود را از آن کتاب کرد و با آن یکی شد.
انصافعلی هدایت
٢٠ ربیع الثانی ١٤٤٧
No comments:
Post a Comment