جهالت موهندیسلیگینه غلبه 198
https://youtube.com/live/05OJ4l0CpBoبیتیک آدی: مجموعة الصنایع
یازار: بللی دئییل
چاغ: 1261 یادا 1291
یازی گورونتوسو: ال یازما
دیل: تورکجه
الیفباء: تورکجه - عربجه
قونو: هونر
صحیفه سایی: 174 (پی.دی.اف ده 87 صحیفه گورونور)
بویوک آللهین لوطفو ایله بوگونلإ تورک دونیاسینین یارادیجیلیقیندان هابةله اویقارلیقیندان داها بیر درین و گئنیش اوقیانوس، يازی و دوشونجه اویقارلیقیندان داها بیر جواهیر ایله تانیش اولدوق.
بو تانیشلیق، بیزده، بیر اینانجین ایتیرمیش تورک و فارسلاشمیش آدام اولاراق، تورکون میللی روحون داها درین و داها گئنیش بویوتدا دیرچکلندیردی.
اگر بونا تای بیتیکلر ایله تانیش اولماق، بیزیم روحوموزدا بو درینلیکده اتکی بوراخئر ایسه، بونلار ایله توپلوم، اوزللیک له گونئی آزربایجان گنجلیگی و تورکلوگو تانیش اولور ایسه، میللی روحو و میللتچیلیگی، آتوم بومباسی کیمی پارتلایاراق، گوگله ره فئشئلدار.
بیزیم ایچیمیزده، بئله بیر میللی روح، ائلدئرئم کیمی ساچدی، روحوموزون دیبیندن، روحوموزون اوجسوز بوجاقسئز گورگله رینده ایتدی.
یازار هر کیم ایسه، کیتابی، تورکجه، اوزمانجاسینا، تورکجه-عربجه الیفا ایله، 186 یادا 156 ایل اوئنجه، 1261 یادا 1291 هیجری ایلینده ساده آمما اوزمانلیق دیلینده و اوزمانلار آنلادیقی سوزلر ایله یازمیش.
نییه بیتیکین یازیلما تاریخینده ایختیلافلی عددلر یازمیشیق؟ دییه سورولسا، دئمه لیدیر کی یازارین ال یازئسیندا، عدد "دوقوز" دور یوخسا "آلتی" دیر؟ قارماقارئشیق گورونور. اونون نه اولدوغو، بیزیم اوچون بللی اولمادیقدان، ایکی چاغلی یازماق زوروندا قالدیق.
البتته اگر بیریسی، داها چوخ زامان ایله بو درین و ازمانلار دیلینده یازیلان بیتیکینی اوخورسا، بلکه باشقا بیر چاغی، داها آیدین یازی ایله قارشیلاشابیلر آمما بیز، بو آز فورصتده، تورک دیلینده کی کاسیبلیقیمیزلا برابر، بو قدر اوخویابیلدیک.
یقین کی غلط اوخوموشلوقوموز، دوشوندوگوموز چوخ اولموش دور. چون کی بیز اوستاسیز، بیر چئراغ یا شاگیردیک. اوستاسیز چالئشانین، یانلیشی دا چوخ اولابیلر آمما اونا چوخدا عیب توتماماق گره کمز.
هر حالدا، یازار بو 174 صحیفه لیک بیتکیده، 161 هونر ساحه لریندن سوز آچیر و اونلاری یئنی نسیلله ره تانئتماغا چالئشیر.
بیز ایسه، هونردن ائشیدنده، رسساملیق، موسیقی ساحه لری، سینما، خطاطلیق، و ... داها بیر نئچه “ایش” خاطیریمیزه گلیر.
یازارین آچیقلادیقینا گورا، او زاماندا، تورکلرین توپلوملاریندا، یوز آلتمیش بیر هونر وارایمیش. هونر صاحیبلریده، وارلی کارلی اولمالاری گرکیرمیش. نییه کی "هونرین اوزو، دولت دیر" دییه تانئتمیشلار. "هونرین موشته ریسی ده شاهلاردیر" دئمیشلر.
کیتابین ان باشداکی 14 صحیفه سی، هونرین تعریفی ایله تانیتیمی حاقدا، هابئله هر هونری نئچه بولومده یازدیقی حاقدا، تانئتیم بولوملرین قلمه آلمیش دیر.
یئغجام یازارساق، یازار یوز آلتمیش بیر هونری (161)، یوز اوتوز دورد (134) فصیلده و قرق (40) بابدا ایضاح اتمیش دیر.
کیتابین سونوندا، هر بیر هونرده، ایشله دیلن مادده لری و هر بیریندن نه قه در اولدوقون، چوخ دقیق و "درهم" اساسلی یازمیش دیر.
اگر بیر تورک اینسانی یا هر کیمسه، ایستر ایسه او هونرلردن بیرینه گیریشیب، اویرنسین یادا دئنه ییمدن گئچیرسین، اونون دوغرو مادده لرین و دوغرو ائولچولرین بیلسین، بو کیتابدا تاپابیلر.
کیتابدا "انجی دوزمک"، "لعل و یاقوت دوزمک"، "بللوره رنگ وئرمک"، "انجویه جلا وئرمک"، "آلتون حل اتمک"، "زمرد و زبرجد دوزمک"، "فیروزه و الماس و مرجان قوصی و نیلی دوزمک" ، "کموک {کوملک؟} بویاماق"، "بللوره لمعان و رنگلر وئرمه سی"، "فرنگی رنگلر و بطانجینی"، "فرنگی قلجلر"، "قلج، دمرن و سرنیزه دوزمک"، "قلجه صو وئرمک"، "یدی دورلو رنگ مینا دوزمک"، "یدی رنگ غیر مکرر دوزمک"، "زنجفره بشورمک"، "لاجورده دوزمک"، "نقاشلیق ایچون و غیری شئی ایچون زنجفره سحق اتمک"، "زنجفره بشورمک ایچون قدره و دفن اتمک ایچون قیو دوزمک"، "طرفه رنگلر وئرمک کاسه کبی و برداق کبی و قدح کبی و زمرد رنگ اولا"، "گومش و باقر و فولاد و قورشون و قالای و زرنیخ و غیری شئی لر"، "نگینه ناک تنبه دوزمک"، "معجون یاپوب یئمک ایچون آلتونی، گمشی و باقری و فولادی طلقی و زیوهء اولدورمک"، "رغن اسکندری"، "بیل پنلیگی ایچون مجرب حبلر دوزلتمک" و ... داها چوخ چوخ باشلیقا هونرلر آدلاری آلتیندا بو هونرلری یازاراق، تک تکینه آچیقلاماق گتیریر.
کیتابین هر بیر سوزو، یازئسی، بیر اوزل اوزمانلیق و تخصصوص باغی باغچاسی دیر. بو اویقارلیق باغینا گیرن، یا اوزمان اولمالی یادا اوزمانلیق آلماق اوچون آیلار، ایللر عومور قویوب، اویرنمه لی و تجروبه اتمه لی دیر.
کیتاب تورکجه دیر آمما اوزمان اولمایان کیشیلر، بوندان آز فایدا کوتوره بیلیرلر. چون فایدالانماق ایسته ینلر، چوخ زحمت چکیب، عومور قویوب، پارا-پول خرجله مه لی لر کی بو بیتیکدن بیر چوخ فایدالار آلسینلار.
کیتابین سون ایکی صحیفه سینین اورداسیندا، قئرمئزی یازی ایله "تمت ربیع الاخر سنه 1261 (1291)" قلمه آلئنمیش دیر.
حایئف اولسون کی یازارین آدی سانی بو بیتیکده بللی دئییل.
اگر آدین اولوب-اولماماق قونوسونا دار بوجاقدان باخارساق، چوخدا یاخجی ایش دئییلمیش کی تورک و موسلمان یازارلارین بیر چوخو، کیتابلاریندا، اوزلرینین کیملیکلرین گیزلی توتورلار.
آمما اگر همن قونویا، داها گئنیش و اونلارین اینانجلاری و یاشادیقلاری پئنجه ره دن باخارساق، علمین، زکاتی یادا وئرگیسی وار. او زکاتدا، بیلدیکلری علمی، منت سیز، موزدسوز، توپلوما وئرمکدن گئچیر.
بو کی آدی یازالار، بو، او دئمک دیر کی یازار، او کیتابدان بیر حاق ایستیر. بو حاق، اونون اوزونه یادا میراث اولاراق، عاییله سینه چاتمالی دیر.
بو ایش، سون ایکی یوز اللی ایللرده، ماشینلا چاپ یولا دوشندن سونرا یول یولاغا آلئب، یازارلار آراسیندا دب اولوب.
ماشین چاپیندان اونجه کی ایللردن سوز گئدیر کی علم، بیلگیلیکدن چئخاراق، ثروت، پول-پارا آراجئنا و یارادئجیسینا چئوریلیب دیر.
بوندان دولاییدا، بیتکی لری تئز تئز یازئب، بازارا وئرمک ده، هم موسابیقه یه دونوشوب، همده یالان یوغوزا بولاشئب دیر. کیتابلار، داها چوخ و داها گئنیش یالانلارلا دولوب داشیبلار.
بودا، پول-پارا آللهلارینین ایسته دیگی آراج دیر تا اینسانلارین بئینین اللرینده توتوب، اونلاری، اللرینده موما چئویرسینلر. اونلارین بئیین لرین ایسته دیکلری ایله دولدورسونلار.
چون هر بیر شئیی بازار اوچون، بازار یاراتماق، ماراق چکمک، آلئجی یاراتماق، چئخارلی و محتمل آلئجیدا دوغرودان-یالاندان ماراق یاراتماق و اونلارا درده ده ین اولوب اولمادان، بیر شئیلر وئریب، وئرمه دن، اونلاری آلئجییه چئویریب، اونلارین مین زحمت و مشققت ایله قازاندیقلارین، اللریندن آلماقا چئوریب دیر.
بودا، اسکی تورک و موسلمان عالیملرین اینانجیندا یئرسیز دیر. چون اونلار، فایداسیز بیر شئیین زکاتی اولماسینا اینانمامیشلار. زکاتی او شئی دن وئرلرلر کی فایداسی اولا، هم وئرنه، همده آلانا یارایا.
ایندی ایسه، کیتاب ایله یازیسی، یاشام اوچون، موسابیقه یه، یاشام یول یونته مینه هابئله بیر ده ییرسیز ایشه چئوریلمیش دیر.
ماشین، یازینی اوجوز اتمیش آمما بیر گئنیش و سئخی موسابیقه ده یازارلار و ساتئجیلار آراسیندا یولا سالمیش دیر.
بو بازاردا یئر آلماق، دیری قالماق، قازانماق اوچون، اوزگه لردن اوغورلاماق، اونلاری ساتماق یادا یالان یوغوزلارلا کاغاذلاری قاپ قارا ادیب، هوس یارادیب، اینسانلارین بئینین دولدورماق گره کیر.
انصافعلی هدایت
٠٦ جمادی الاول ١٤٤٧
No comments:
Post a Comment