جهالت موهندیسلیگینه غلبه 201
https://youtube.com/live/KpFYR8Of7vEبیتیک آدی: ترجمه العشق (فارضیه)
یازار: صلاحی
یازی طورو: عربجه دن چئویرمه - آچیقلاما
یازی دیلی: تورکجه
قونو: عیرفان - قصیده
قصیده نین آدی: قصیده خمریه فارضیه
یازی گورونتوسو: دوزیازی
عربجه قصیده نین یازاری: شرف الدین ابو حفص عمر بن علی السعدی، داها چوخ "ابن الفارض المصری" ایله تانئنمیش
یازی تاریخی: بللی دئییل (سرّ اولاراق کلمه لرله یازمیش)
صحیفه سایی: 52 صحیفه
یازی اصل می نوسخه می: بللی دئیل آمما نوسخه گورونور
بوگون، "جهالت موهندیسلیگینه غلبه"نین201 اینجی بولومونده، "فارضیه" (پی.دی.اف-ده یازیلدیقی آد) آدلی، تورکجه، اسکی و نئچه یوز ایللیک کیتابلا تانیش اولدوق. بو تورکجه بیتیکین اصل آدی "ترجمه العشق" یا "شرح تحفه" اولاراق، ان سون صحیفه نین سون تورکجه شعرینده یازیلمیش دیر.
همین بو سون شعریده، کیتابین یازیلما تاریخین ده آچیقلامیش دیر آمما بیزیم ساوادیمیز اونون کشفینه و سررن آچماسینا چاتمادی تا اونون سئررن آچاراق، بورادا بللی بیر تاریخدن آد آپاراق.
نییه کی یازار، شعرین ایچینده، کلمه لر ایله، ایشاره اده رک، رمز و راز اوزه ره تاریخین نه اولدوغون گوسترمیشدیر.
بو طور یازی کی اوندا تاریخی سئرر کیمی توتاسینیز، بیر اوزل و گوجلو، موحاسیبه چی اوستالیق دیر.
بو طور یازیندا، هم قوشوچونون گوجو، همده اوخوجونون دوشونجه و معلوماتی، هم گوسته ریلیر، همده اولچور.
شرح و آچیقلامانین یازاری، اوزون "صلاحی" آدی ایله تانیتمیش دیر. صلاحی، اونون آدی می در یوخسا، قلم و شعر ادی می در؟ بلمه دیک.
رحمتلیک صلاحی جنابلاری، ابن الفارض المصری-نین بیر قصیده سین الینه آلاراق، اونون آنلامئن آچئقلامایا چالئشمیش دیر.
بو شرحه گیرمک، بویوک جسارت ایستر. نییه کی “ابن الفارض المصری”، بیر بویوک دین عالیمی و عیرفان اهلینین اوغلو دور. کندیسی ده عیرفان خوجاسی دیر. اوندان دا "سلطان العاشیقین" آدی ایله تانینمیش دیر آمما، بوندان بئله، شعلهر یندهف قصیده لرینده ایشه توتدوقو بعضی قاوراملارینا گورا، بیر سئرا بئینی داش آداملار وه ریندن کافیرلیگه ده محکوم اولموش.
بوندان دولایی، موللالار و عوام طرفیندن کوفره محکوم اولان بیر کیمسه نین "کوفور" شعرله رینین بیرین آله آلیب، تورکجه یه چئویرمک، روحسال بیر جسارت ایستر.
عاینی حالدا، تورک توپلوموندا دا روحسال، سیاسال، حوقوقسل "گئنیشلیک" ، "دوزوملوک"، "گئچینمه لیک"، "حوررییه ته حورمت"، "فیکیر و دوشونجه سربستلیگینه تسلیم اولماق"، "خارق العاده دوشونجه له ره مئیدان وئرمک" و ... کیمی اوزللیکلر ده ره کیر.
یازینین، چون گوزل، آیدین، اوخونابیلیر شکیلده یازیلماسی، بونو گوسته ریر کی نوسخه نی یازاندا بو اوزللیکله ره وارمیش ایمیش.
اوندا دولایی دا، هم بو بیتیکی سئچمیش، همده اونو ایله بیر الیازماسی ایله قلمه آلمیش کی هر ساوادسیز آدامدا، اونو چوخ قولایجاسینا اوخویابیلسین.
الیازما خطی، ایله یازیلیب کی، چوخ آز یئرده، چاپلا یازیلمیش و باسیلمیش بیکیتلر ایله فرقیلی گورونور.
بودا، او توپلوم و دوشونجه چاغئندا، یازئنین اوزللیکله ریندن دیر تا اوخوجولار، زحمته دوشمه دن، الیازمانین بوربوجاقئندا ایتمه دن، بیتیکی اوخویوب، آنلایا بیلسین لر.
کوفره سوروکله نن بیر دوشونجه ایله یازینین شرح اتمگی اوچون، یازاردا "عوصیان" روحو اولمالی دیر. یوخسا، نییه بونو سئچسین. باشقا بیر کیتابی سئچردی کی هم پول قازانا، همده آد چئخارا.
بو سئچیمین ایکی آنلامی وار: یا تورک توپلومودا بعضی باشی کسسک موللالارا تای دوشونورموش. اوندان دولاییدا یازار ایله نوسخه چی ده ایسته میش لر تا بو آغیر هاوانی سئندیراراق، بیر آز فرقیلی دوشونجه لرده یئر آچسینلار.
یاداکی تورک توپلوموندا، بوجور دوشونجه لره ده یئر وار ایمش. بونلاردا، ماجال تاپاراق، دورومدان فایدالاناراق، بو شرحی یازیب، یایمیشلار.
بلکه ایچله رینده، بیر دئییشیم، بیر فیکیر و دوشونجه اینقیلابی یاراتماق یوکون داشیرمیشلار.
بو آغیر قصیده نی، آغیر دورومو آچیقلاماق اوچون، تکجه شعری و قصیده نین ساده آچئقلاماسی، هئچ بیر ایشه یارارلی اولماز دییه دوشونموشلر.
اوندان دولایی دا، شارح، دوشونوب-داشئنئب اوز شرحی اوچون اوزل بیر قاب-قالئب تاپئب. بو قابدا-قالئبدا، یازار فلسفه (دوشونوش)، ایسلام کلامی، عیرفان، عربی دیلی صرفی و نحوی، دیلچیلیک کیمی ساحه لرین سوزجوکله رین بورج آلمیش.
یعنی، قصیده نین شرحینده و گئنیش آچئقلاماسیندا، بیر نئچه علم ساحه سینده ن یاردیم آلمیش.
بونون اوچونده، بعضی قاوراملاری ایله سوزلری ده تعریف اتمک زوروندا قالاراق، اونلاری آچیقلیر تا کی اوخوجو ایله کیتاب هابئله یازار آراسیندا عاینی دوشونجه و قاورامی کورپوسو قورولسون.
نییه کی بورادا ان آزی اوچ باشقا باشقا وارلیقلاردان سوز گئچیر. او قاوراملاری یازاراق، بیر اورتاق اورتام ایله هاوا یاراتمالی دیر کی تا بو اوچ ایری وارلیق، اوچ آیری چاغدا، اوچ آیری دورومدا، اوچ آیری تحصیل سیستیمینده، اوچ آیری عاییله ده، اوچ آیری دوولتده، اوچ آیری سیاسی-حقوقی - تاریخی همده دینی بیلگیلر ایله بویا باشا چامیشلار، بیر بیرله رین، اورتاق دوشونجه، آنلایئش همده قاوراملار اساسلی آنلاسینلار.
بو دوروملاری بیله رک و اونلارین اتکیسینه واراراق، عاینی قونو، عاینی سوز، عاینی قاورام، عاینی دوشونجه نی، عاینی دیل ایله تارتیشسینلار.
بو سببدن دولایی، اورتادان دیل، دوشونجه، قاورام فرقیلیری قالخسین. اگر فرقیلیق اولور ایسه ده، اوخوجو بیلسین که یازار و کیتابین ایسته تیگی آنلام اونلارین هانکیسی دیر. اونلا دا اوخورکن، دوشونجه لرده ایره لیله سینلر.
انصافعلی هدایت
٠٨ جمادی الاول ١٤٤٧
No comments:
Post a Comment