فيلم و سينما در تبريز مرده است

انصافعلي هدايت

روزنامه نگار در تبريز

Hedayat222@yahoo.com

0098 – 411 – 281 4138
0098 – 913 – 412 2384

فيلم و سينما در شهر تبريز ( تبريز يكي از كلان شهر هاي ايران است ) مرده است و هيچ جشنواره فيلمي در آن ، برگزار نمي شود . همان طور كه جشنواره مطبوعات هم بر گزار نمي شود. در حالي كه تبريز و آذربايجان ، يكي از مراكز مطبوعاتي ، فيلم و عكس در كشور بود و بسياري از جوانان آن ، جايزه هاي جهاني فيلم و عكس را به ايران آورده اند و مي آورند.1

جشنواره فيلم وحدت ( هم زمان با هفته وحدت ) در تبريز برگزار مي شد . آن جشنواره از نظر ارج و اهميت ، دست كمي از جشنواره فيلم هاي بلند و حرفه اي « فجر " نداشت جشنواره وحدت ، براي يازده دوره پي در پي در اوج بود اما مديران آن ، دوره دوازده و سيزدهم را در مسير سقوط قرار دادند .1

بعد هم گلوله اي شليك شد و اندك ناي مانده را از آن گرفت اكنون در اصفهان « جشنواره فيلم كودك و نوجوان » ، در مشهد « جشنواره فيلم دفاع مقدس » ، در اروميه « جشنواره فيلم خانواده " ، در شيراز «جشنواره فيلم آسيا و اقيانوسيه » و در يزد نيز « جشنواره سينماي ديني » بر گزار مي شود . سرنوشت تهران هم مشخص ! است . تهران مركز اغلب هر نوع فعاليت است .1

وضع فعاليت هاي هنري و فرهنگي تبريز ، تاسف بار شده است و مسئولان اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي ، چنان كاري كرده اند كه امسال ، تبريز جزو شهر هاي نامزد برگزاري جشنواره بيستم فيلم كوتاه هم نبود. " فيلم و عكاسي حرفه اي و آماتور آذربايجان، مدت ها است كه مرده است . » اين سخن اغلب فعالان اين دو عرصه است.1

اوج شكوفايي اين دو رشته در دهه 60 بود . به طوري كه عكاسان جوان ، دوربين بدست در شهر مي چرخيدند و تصوير برداري مي كردند. ولي امروزه در تبريز ، عكاسان اجتماعي ديده نمي شوند .1

از طرف ديگر ، چون هيچ حمايتي از اين دو دسته هنري و هنرمندان آن ها نمي شود ، بسياري از كارگردانان پر سابقه ، عرصه فيلمسازي و فيلم كوتاه را ترك مي كنند و به دنبال كاري مي روند تا بتوانند ، لقمه ناني بر سر سفره خودشان بياورند. اين در حالي است كه بيش از نيمي از فيلمسازان كنوني كشور ، از عرصه فيلم كوتاه به ميدان فيلم بلند و حرفه اي قدم گذاشته اند.1

دو سال پيش ، تعدادي از عوامل و علاقه مندان فيلم آذربايجان ، دور هم جمع شدند و " انجمن فيلم استان آذربايجان شرقي » را پايه ريزي كردند و با راه اندازي 11- 12 كميته تخصصي ، علاقه مندان فيلم آذربايجان را دور هم گرد آوردند تا از امكانات هم ، در فعاليت هاي خود ، استفاده كنند. اما دخالت ها براي نفوذ به آن و وابسته كردن آن ، آغاز شد و فعاليت هاي آن را به ركود كشاند . تا اين كه « كميته كارگرداني » آن ، دست بكار شد و دگمه استارت را زد .1

بدين شكل اعلام كرد : هنوز فيلم استان و علاقه مندان فيلم ، جان نداده اند و نفس مي كشند . در نتيجه ، پرچم همايش « سه روز با فيلم كوتاه » را به اهتزاز د ر آوردند.1

با اين حال ، تعدادي از فيلمسازان كوتاه آذربايجان شرقي معتقدند : اين حركت تداوم نخواهد يافت . چون به هيچ كجاي يك جشنواره اي وابسته نيست . هدفي هم ندا رد . تنها هدف آن ، گرد هم آوردن علاقه مندان فيلم كوتاه است . در نتيجه ، همان طور كه عده اي از سر تصدق جشنواره « فيلم وحدت‌ » براي خود نام ، شناسنامه و مغازه اي باز كرده اند ، آناني هم كه به فكر استفاده شخصي ، از اين جمع هستند ، سود خواهند برد و اين كار را نيمه تمام ، رها خواهند كرد .1

يكي از فيلمسازان كه مايل نبود نام او آورده شود و از خود او هم فيلمي در اين برنامه حضور داشت ، از « سه روز با فيلم كوتاه » با عنوان « خيلي افتضاح بود » ياد كرد و گفت : فيلم و سينما در تبريز هيچ جايگاهي ندارد . اين نوع ادا و اطوارهاي هنري ، در تهران خريدار دارد. مخصوص تهران ي ها است . اگر در شهرستان ها صدايي از هنر و هنرمند مي آيد ، تنها براي پز هنري است .1

وي گفت : فيلمسازان شهرستاني دو دسته اند . يا مستقلند كه با مشكل پول و امكانات دست به گريبانند و با اين كار نمي توانند هزينه زندگي خودشان را تامين كنند . يا به دستگاه هاي دولتي وابسته اند و از آن طريق حمايت مي شوند كه شامل 99 درصد علاقه مندان هست . 1

او تصور مي كند ؛ حدود 5 كارگردان در تبريز ، به طور مستقل كار مي كنند . اما چون اين هنر بسيار پر هزينه و پر خرج است ، فعاليت و كار هنري آنان به پول اضافي توي جيبشان ! بستگي دارد !1

اين فيلمساز و كارگردان ، علت استقبال نكردن مردم از فيلم و سينما در ايران ( به ويژه در تبريز ) را در نبود يا پايين بودن فرهنگ بصري مردم مي داند و مي گويد : مردم با سمبل هاي فيلم آشنايي ندارند . چرا كه المان ها و سمبل هاي فيلم ( به ويژه فيلم كوتاه كه افشره و خلاصه اي از سمبل ها است ) براي مردم نا آشنا نیست . از طرف ديگر ، سي . دي ها ، دستگاه هاي ويدئو و ماهواره ها هم خانه ها را پر كرده اند و جايي براي فيلم ها و فيلمسازاني كه با زبان نوين فيلم و همچنين با تجهيزات پيشرفته سينما ، آشنايي ندارند ، نيست و وجود ندارد.1

همين كارگردان در مورد بي توجهي به فيلمسازان كوتاه هم مي گويد : در ايران ، فيلمسازي ( حتي فيلم بلند و حرفه اي هم ) سود ده نيست . سينماي حرفه اي هم مرده است . اين در حالي است كه فيلم كوتاه و فيلمسازان كوتاه ، به توجه جدي نيازمندند. اما كسي در داخل كشور ، به اين دسته از هنرمندان توجه نمي كند. اين گروه هم به ناچار ، سليقه و خواست خارجيان را در نظر مي گيرند تا در خارج از كشور ، مورد توجه و تشويق قرار گيرند. اما در حد انتظار آنان هم فيلمي ساخته نمي شود. چرا كه استاندارد هاي لازم توليد فيلم و كارگرداني را مراعات نمي كنند.1

5 / 08 / 1382 ( با پوزش از تاخير در ارسال اين گزارش . تصور مي كردم ، اين گزارش را به اينترنت داده ام اما متاسفانه چنان نشده بود هدايت 10 / 09 / 1382 )